W poniedziałek (13 kwietnia) obchodzimy Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. 80 lat temu NKWD zamordowało w Katyniu, Twerze i Charkowie prawie 22 tys. polskich oficerów, wśród nich kilkuset pochodzenia żydowskiego. Sylwetki siedmiu z nich zaprezentował właśnie Żydowski Instytut Historyczny. Wśród nich wspomniano o lekarzu Bronisławie Karbowskim z Łomży.
Któregoś dnia pod postem o 42. pułku piechoty na Facebooku Muzeum Wojska parę słów napisała pani Narcyza. Kilka dni później pracownicy muzeum mieli już od niej nie tylko wspaniałą historię o jej tacie z intrygującym życiorysem, ale i unikalne zdjęcia. I wtedy muzealnikom przyszedł do głowy pomysł. A gdyby tak poprosić internautów o otwarcie rodzinnych albumów i osobiste opowieści? I tak wykorzystać czas kwarantanny?
Środowiska określające siebie jako patriotyczne, narodowe i kibicowskie przeszły w niedzielę (1 marca) późnym popołudniem ulicami Białegostoku w ramach kolejnego Marszu Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Tym razem pod prowokacyjnym hasłem: "Zdrajcy pomijają, Polacy pamiętają" czcili głównie wywołującego szereg kontrowersji na Białostocczyźnie Zygmunta Szendzielarza "Łupaszkę".
Dokładnie 19 lutego 1919 r. - a więc kilka miesięcy później niż reszta Polski - Białystok odzyskał niepodległość. Z czego wynikała ta różnica? Opowiada Robert Sadowski, dyrektor Muzeum Wojska.
Miłośnicy historii, zwłaszcza lokalnej, powinni już zacząć odświeżać swoją wiedzę. 19 lutego rano będą mieć szansę błyśnięcia nią w dorocznym Teście Wiedzy o Historii Białegostoku. Tym razem - na innych niż dotąd zasadach.
Ksiądz ratujący życie setkom Żydów, m.in. rodzinie Ludwika Zamenhofa, powstaniec warszawski, działacze "Solidarności" w latach 80. - znaleźli się wśród 9 osób uhonorowanych (w tym trzy pośmiertnie) różnymi odznaczeniami państwowymi.
Bezimienna mogiła na cmentarzu w Langannerie we Francji, tabliczka: żołnierz nieznany. I tak przez kilkadziesiąt lat. Ale dzięki badaniom i zaangażowaniu wielu osób już wiadomo: anonimowy polski żołnierz odzyskał nazwisko. To pochodzący z Białegostoku kapral Ryszard Chaniewski, czołgista dywizji gen. Maczka.
Teatr Dramatyczny chce wystawić sztukę o Katyniu. Ale chce pracować z tekstem dramaturgicznym napisanym przez młodzież. I ogłasza konkurs na scenariusz sztuki teatralnej, kierując go właśnie do uczniów szkół średnich.
Światło Pamięci, druga edycja Biegu Pamięci Sybiru, uroczystość pod pomnikiem - Grobem Nieznanego Sybiraka, koncert i pokaz filmów - to wydarzenia, jakie odbędą się w Białymstoku w związku z 80. rocznicą pierwszej masowej wywózki Polaków z Kresów na Sybir.
Ogromne banery upamiętniające wywołującego szereg kontrowersji mjr. Zygmunta Szendzielarza "Łupaszkę" zawisły na szczytach niektórych budynków mieszkalnych Białegostoku. Za ich pojawieniem się ma stać podlaski urząd marszałkowski i IPN.
Gratka dla miłośników historii. Wszystkie tomy "Rocznika Białostockiego" wydawanego od 1961 roku znaleźć można już w internecie. Nie trzeba szukać ich w bibliotece, dzięki digitalizacji można je przeglądać, nie wychodząc z domu.
W lutym okaże się, w jakim stanie jest pomnik Bohaterów Ziemi Białostockiej. Później powstanie koncepcja jego rewitalizacji.
W poniedziałek (3 lutego) kończą się koleje obchody upamiętniające tzw. rajd Burego po białoruskich, prawosławnych wioskach Białostocczyzny, w wyniku którego zgodnie z oficjalnymi danymi na przełomie stycznia i lutego 1946 r. zginęło 79 cywilów, w tym kobiety i dzieci.
Białostocki ośrodek TVP ponownie z pełną premedytacją zmanipulował historię mordu na mieszkańcach białoruskich, prawosławnych wsi Białostocczyzny - a dokładniej tego, którego w 1946 r. dokonali żołnierze dowodzeni przez Romualda Rajsa "Burego" w Zaleszanach. Do tego znowu w rocznicę tych tragicznych zdarzeń.
W poniedziałek (27 stycznia) przypada 75. rocznica wyzwolenia nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz. To także Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Z tej okazji zostały złożone kwiaty pod pomnikiem-kopułą Wielkiej Synagogi przy ul. Suraskiej.
Nabożeństwa żałobne zostaną odprawione w Bielsku Podlaskim, Zaleszanach, Kleszczelach, Brańsku, Zaniach i Szpakach w związku z 74. rocznicą mordów na prawosławnych, białoruskich mieszkańcach wsi Białostocczyzny dokonanych przez żołnierzy "Burego ". Zaplanowano z tej okazji także m.in. wykłady i wystawę.
Nie żyje prof. dr hab. Michał Gnatowski - były prorektor Uniwersytetu w Białymstoku i wieloletni pracownik uczelni. Miał 85 lat.
Ferie zimowe dla dzieci i młodzieży z województwa podlaskiego zbliżają się wielkimi krokami. Muzeum Wojska w Białymstoku już teraz zdradza, co przygotowało dla nich za tydzień.
Postrzegane jako tuba kremlowskiej propagandy stowarzyszenie Kursk odnawia pomnik ofiar "Burego" w Zaleszanach, bo pieniędzy na jego renowację i korektę fałszywych informacji nie dał wojewoda z PiS. Protestują Obywatele RP. - Państwo nas zawiodło - komentuje jeden z czołowych działaczy mniejszości białoruskiej w Polsce.
Podobno ten właśnie czołg Renault FT17 brał udział w Bitwie Warszawskiej 1920 r. Podobno ten jedyny w kraju oryginalny egzemplarz został zwrócony Polsce przez Afganistan. A teraz białostoccy pasjonaci chcą zbudować jego replikę, by w Białymstoku i regionie pokazywać czołg podczas różnych wystaw.
Tydzień z podlaskimi łucznikami konnymi trwa. Od kilku dni zawodnicy ośrodka łucznictwa konnego AMM Archery podróżują po regionie, prezentując w wybranych stajniach województwa wysoki kunszt jazdy konnej i umiejętności strzelania z łuku.
W związku z 38. rocznicą wprowadzenia stanu wojennego w Polsce przedstawiciele władz Białegostoku punktualnie o północy w piątek (13 grudnia) złożyli wieńce kwiatów i zapalili znicze pod białostockimi miejscami pamięci przypominającymi tę historyczną datę.
Nie jeden symboliczny, ale solidny pęk kluczy trafił właśnie w ręce profesora Wojciecha Śleszyńskiego, dyrektora Muzeum Pamięci Sybiru. Na Węglowej zaczyna się tym samym urządzanie wystawy stałej. Jej efekt zobaczymy za... blisko dwa lata.
Dba o pamięć po białowieskich Żydach, odnajduje ich potomków w świecie, przybliża historie innym. Katarzyna Winiarska z Białowieży otrzymała wyróżnienie w piątej edycji konkursu Nagrody Polin.
Pion śledczy oddziału IPN w Białymstoku wszczął śledztwo dotyczące mordu w Wiźnie w 1941 r., najpewniej Żydów. Nie wyklucza przy tym "podjęcia szczątków ludzkich". Protestuje rabin Polski. Przypomina: - Prawo żydowskie wyklucza możliwość ekshumacji oraz zakazuje otwierania grobów.
Niezwykły dar od brytyjskiego esperantysty. Do Centrum im. Zamenhofa w Białymstoku trafiły 107-letnie szklane negatywy ze szczególnej uroczystości. A na nich - uśmiechnięty Ludwik Zamenhof.
Po 150 latach w kolumbarium głównej kaplicy cmentarza na Rossie w Wilnie dokonano w piątek (22 listopada) uroczystego pochówku 20 powstańców styczniowych. Prezydent Duda w trakcie uroczystości przywołał pamięć tzw. żołnierzy wyklętych, z których niektórzy traktowani są przez Białorusinów i Litwinów jako oprawcy.
Grzebano ich w tajemnicy, bez trumien, ze związanymi rękoma. Po ponad 150 latach, dopiero teraz - w piątek (22 listopada) w Wilnie, przywódcy i uczestnicy powstania styczniowego otrzymają godny pochówek. Wśród nich - naczelnik powstania na wschodnich ziemiach Rzeczypospolitej Konstanty Kalinowski, rodem z podlaskich Mostowlan.
W tym roku przypada setna rocznica urodzin Ryszarda Kaczorowskiego, ostatniego Prezydenta RP na Uchodźstwie i honorowego obywatela Białegostoku. Miasto przygotowało program wydarzeń upamiętniających tę postać. Wśród nich są m.in. promocja komiksu oraz spektakl okolicznościowy.
Latem 1933 r. na Ukrainie każdego dnia umierało z głodu średnio 25 tys. osób. W ciągu dwóch lat władza ZSRR metodycznie zagłodziła kilka milionów. Sowiecki Hołodomor - Wielki Głód to masowe ludobójstwo. Od środy (20 listopada) materiały dokumentujące tę zbrodnię można będzie oglądać na wystawie zorganizowanej w Białymstoku.
Z oddaniem pielęgnują pamięć o żydowskich mieszkańcach Podlasia. Upominają się o zapomnianych i zgładzonych. Niestrudzenie uczą szacunku do przeszłości. Aż czworo takich pasjonatów i społeczników związanych z naszym regionem za swoją tytaniczną pracę właśnie nominowano do prestiżowej Nagrody POLIN.
Kilka kolejnych budynków w Białymstoku zostanie objętych ochroną. Część wniosków Towarzystwa Opieki nad Zabytkami zostanie jednak odrzucona.
Przybył tu 21 sierpnia 1921 roku. Witano go chlebem i solą, była msza, sztandary, defilady. Ale i gość, i okazja, były wyjątkowe. Marszałek Piłsudski tego dnia otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Białegostoku. Niemal sto lat po tym wydarzeniu możemy się przenieść w ów czas za pomocą specjalnej gry. Promocja: w niedzielę (17 listopada) o godz. 12.
- Polskie symbole i wartości staną się spoiwem i drogowskazem na przyszłość jedynie wtedy, kiedy towarzyszyć im będzie szacunek dla drugiego człowieka, niezależnie od jego poglądów i zapatrywań - mówił przy okazji 101. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości prezydent Białegostoku.
Bardzo skromnie białostockie środowiska skrajnie prawicowe urządziły w tym roku własne obchody odzyskania przez Polskę niepodległości. Nie było jak dotąd przemarszu przez miasto. Gubiąc się w Zwierzyńcu, setka osób przeszła pospiesznie spod pomnika Mordu Katyńskiego na oddalony nieopodal Cmentarz Wojskowy.
W poniedziałek 11 listopada przypada 101. rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości. Uroczystości zaczną się już w piątek (8 listopada).
Bohater? Zbrodniarz? Wyklęty? Przeklęty? Jak napisałem - punkt widzenia zależy od punktu siedzenia. Jednego stanowiska nigdy nie uda się wypracować. Ale można się szanować. I nikomu niczego nie narzucać. Jak "Łupaszki" bohatera, który dla innych bohaterem nigdy nie będzie.
Stało się. Z przestrzeni Białegostoku znikną tabliczki z nazwą "Ulica majora Zygmunta Szendzielarza ps. >Łupaszko<". Pojawią się nowe - "Ulica Podlaska".
Delegacja z Białegostoku, na czele z zastępcą prezydenta Przemysławem Tuchlińskim wzięła udział w uroczystościach pogrzebowych Ludwika Krzysztofa Zaleskiego-Zamenhofa, Honorowego Obywatela Białegostoku, które odbyły się 17 października w Paryżu.
Stanisława zastrzelili pod stodołą w Waniewie. Władysławę - zamordowali dwa dni później po torturach w Tykocinie. We wrześniu 1943 roku Niemcy zabili małżeństwo Krysiewiczów za ukrywanie ośmiorga znajomych Żydów. W niedzielę (6 października) Instytut Pileckiego uhonorował ich pamięć, odsłaniając pamiątkową tablicę w Waniewie (gm. Sokoły).
Copyright © Wyborcza sp. z o.o.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)