Wyprawy w przeszłość, choćby śladem brzozowej skrzyneczki i pewnego listu z gułagu. Zdjęcia z tajemnicą, niezwykłe opowieści, fotoreportaże, podcasty, w których przeszłość miesza się z teraźniejszością. Wszystko to wiedzie nas w świat Sybiru - bolesny, ale i pełen fascynujących historii. Muzeum Pamięci Sybiru uruchomiło właśnie swój portal popularnonaukowy.
Wystawy o deportacjach w głąb ZSRR pokazywane na Zachodzie, wyruszenie Peletonu Pamięci poza Polskę, współpraca naukowa i wydawnicza - wszystko to deklarują szefowie muzeów Tallina, Rygi, Wilna, Kijowa i Białegostoku. W Muzeum Pamięci Sybiru podpisali list intencyjny w sprawie powstania sieci współpracy muzeów Europy Środkowo-Wschodniej. To szczególnie ważne teraz, w obliczu wojny w Ukrainie.
We wtorek (13 grudnia) mija 41. rocznica wprowadzenia stanu wojennego. Z tej okazji w Białymstoku już tradycyjnie zostaną złożone kwiaty pod pomnikiem ks. Jerzego Popiełuszki, pod pomnikiem "Solidarności" przy kościele św. Kazimierza czy pod tablicą, która upamiętnia represjonowanych w stanie wojennym przy ul. Lipowej 20.
Dwoje Sybiraków, deportowanych na Sybir w wieku zaledwie kilku miesięcy, oraz prezydent Białegostoku dołączyli do grona Przyjaciół Muzeum Pamięci Sybiru. Najnowocześniejsze białostockie muzeum co roku wyróżnia osoby, które wykazują się szczególnym zaangażowaniem w działania na rzecz placówki. W piątek (9 grudnia) kolejni laureaci otrzymali specjalną statuetkę.
Białostockie nekropolie wszystkich wyznań opisane zostały w jednej, opasłej księdze. Jej autorzy opisują nie tylko cmentarze istniejące, ale i te, po których nie ma śladu.
W podlaskich Sokołach zostanie odsłonięty pierwszy w Polsce pomnik ofiar tzw. operacji polskiej NKWD przeprowadzonej w latach 1937 - 1938. Jak zaznaczają inicjatorzy jego wzniesienia, wiedza o tych zdarzeniach "jest niezbędna, zwłaszcza w obliczu ostatnich wydarzeń, gdy spadkobiercy ZSRR po raz kolejny sięgają po wypróbowane metody eksterminacji".
W Rosji w ostatnim czasie doszło do zniszczenia co najmniej trzech miejsc pamięci o Polakach - ofiarach represji z czasów ZSRR. Jak dotąd nic nie wiadomo o jakiejkolwiek reakcji w tej sprawie polskiego MSZ, które w czerwcu zdecydowanie potępiło akty wandalizmu na polskich cmentarzach i miejscach pamięci na Białorusi.
Białostoccy historycy od lat prowadzą badania na temat pomocy Polaków udzielanej Żydom w czasie II wojny światowej na terenie obecnego województwa podlaskiego i okolic. O tym, jaki jest stan badań na ten temat, posłuchać będzie można we wtorek (29 listopada) o 17 w Książnicy Podlaskiej (ul. Skłodowskiej 14A). Opowiedzą o tym Anna Pyżewska i Marta Kupczewska z IPN.
Hełmy, klamry od pasków, guziki, fragmenty tkanin i inne drobne przedmioty to artefakty znalezione w lipcu br. podczas ekshumacji szczątków polskich żołnierzy poległych w kampanii wrześniowej. W czwartek (24 listopada) pamiątki trafiły do drewnianej skrzyni i zostały złożone w jamie grobowej na cmentarzu rzymskokatolickim w Zabłudowie. W uroczystościach wzięli udział przedstawiciele IPN i władze Zabłudowa.
Imię, nazwisko z dopiskiem "Polak" i informacja, że skazany przez NKWD. Na śmierć. Do Muzeum Pamięci Sybiru trafiła lista 124 polskich ofiar Wielkiego Terroru pochowanych w zbiorowej mogile w osadzie Żanałyk w Kazachstanie.
Dziś uczy się tu młodzież, pełna pomysłów i marzeń o przyszłości. Blisko 80 lat temu przez cztery dni w tym samym budynku hitlerowcy przetrzymywali 1200 dzieci z białostockiego getta, które wywieziono do getta Theresienstadt w Czechach, a potem do Auschwitz-Birkenau, gdzie zginęły kilka tygodni później. Społeczność szkoły przy Fabrycznej 10 uhonorowała ich pamięć specjalną tablicą.
W czwartek (1 września) także białostoczanie i białostoczanki upamiętniają 83. rocznicę niemieckiej napaści na Polskę, która dała początek II wojnie światowej. Władze miasta wraz z mieszkańcami z tej okazji złożą kwiaty pod pomnikiem Obrońców Białegostoku na Wysokim Stoczku (godz. 10).
W środę (31 sierpnia), w 42. rocznicę porozumień zawartych przez komunistów ze strajkującymi robotnikami, przedstawiciele samorządowych władz Białegostoku oraz samorządowych i rządowych władz województwa podlaskiego złożą kwiaty pod pomnikiem "Solidarności" przy kościele św. Kazimierza Królewicza oraz pod pomnikiem bł. ks. Jerzego Popiełuszki.
Dziś La Łopuchowski, kilka kilometrów od Tykocina, szumi spokojnie. Nie sposób jednak sobie wyobrazić, jak wielkie cierpienie i strach stały się udziałem tego miejsca 25 i 26 sierpnia 1941 r. W ciągu dwóch dni życie straciło w nim ponad 2 tys. Żydów z Tykocina, łącznie około 500 rodzin. Połowa miasteczka goniona przez wiele kilometrów, przerażona, na koniec wymordowana została przez hitlerowców w głębi lasu. W tym lesie, dokładnie w 81 lat od masakry, spotkali się ci wszyscy, którzy chcieli upamiętnić tę niewyobrażalną tragedię.
Tradycyjnie obchody rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego odbyły się w Białymstoku pod pomnikiem "Żołnierzom Armii Krajowej" przy ulicy Jana Kilińskiego. O godz. 17, czyli o godzinie "W", w całym mieście rozległy się syreny alarmowe.
Białystok, jak co roku, uczci pamięć o Powstaniu Warszawskim. Uroczystość odbędzie się w najbliższy poniedziałek (1 sierpnia) o godz. 17. W rocznicę godziny "W" zostaną uruchomione syreny alarmowe w całym mieście.
W wieku 102 lat zmarł ostatni uczestnik powstania warszawskiego mieszkający w Białymstoku. Por. Mieczysław Wroczyński, ps. "Stary" i "Mieczysław", w Warszawie walczył od początku powstania do ostatniego dnia.
"Cel tych haniebnych czynów jest oczywisty - skłócenie narodu polskiego z narodem białoruskim. Nie ma na to naszej zgody!" - napisali działacze mniejszości białoruskiej w Polsce z Białoruskiego Towarzystwa Historycznego w oświadczeniu wydanym w związku z niszczeniem grobów polskich żołnierzy na Białorusi.
We wtorek (21 czerwca) zebrała się powołana przez prezydenta Białegostoku Rada Muzeum Pamięci Sybiru. Podczas pierwszego posiedzenia na przewodniczącego rady członkowie wybrali historyka - profesora Albina Głowackiego.
Gdy 70-letnia Eudokia Wołyniec, zesłana do Pawłówki w dalekim Kazachstanie, otrzymywała upragniony paszport w języku polskim i rosyjskim - był rok 1942. W 80 lat później kopia jej dokumentu trafiła do Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku.
Muzeum Pamięci Sybiru zyska więcej możliwości, by pogłębić wiedzę o polskich zesłańcach w Kazachstanie i zrekonstruować losy poszczególnych rodzin. Swoją działalność rozpoczęła właśnie Polsko-Kazachstańska Komisja Historyczna - forum współpracy między badaczami z obu krajów.
- Ten dzień i te wybory to symbol, że niesprawiedliwa i niedemokratyczna władza ma się czego bać i zawsze może przegrać pomimo aparatu ucisku, propagandy i wszechobecnego kłamstwa - mówi przy okazji 33. rocznicy częściowo wolnych wyborów parlamentarnych prezydent Białegostoku, prezes Unii Metropolii Polskich Tadeusz Truskolaski.
Mogliśmy już podziwiać jego rysunki w serii "Bradl", opowiadającej o Kazimierzu Leskim. Teraz z kolei Marek Oleksicki - komiksiarz z Białegostoku - rysuje postać Mieczysława Słowikowskiego, szefa polskiej ekspozytury wywiadowczej w Afryce Północnej.
Prezydent Łomży skierował do rady miejskiej wniosek o zmianę regulaminu nadawania tytułu honorowego obywatela tego miasta. Chodzi o to, aby tym sposobem pozbawić tego tytułu dwóch oficerów Armii Radzieckiej, którym przyznano go w latach 70. i 80.
Szczątki zastrzelonego 5 października 1943 r. przez hitlerowców w wieku 7 lat Romualda Lenczewskiego spoczną w czwartek (19 maja) na Cmentarzu Katedralnym w Łomży. Szczątki chłopca udało się odnaleźć dopiero w 2020 r.
Dokładnie 78 lat temu na wzgórzach pod Monte Cassino doszło do przełamania niemieckiej linii obrony m.in. dzięki bohaterstwu 2. Korpusu Polskiego, wojsk francuskich i brytyjskich. Tego dnia armia niemiecka zaczęła wycofywać swoje oddziały, a krwawa bitwa zakończyła się zwycięstwem aliantów. W bitwie brali też udział żołnierze z Podlaskiego, m.in. fotograf Ignacy Jaworowski z Supraśla oraz fotograf i lalkarz, późniejszy twórca Białostockiego Teatru Lalek - Piotr Sawicki, a także bombardier w 3. pułku artylerii przeciwpancernej - Bolesław Augustis, znany autor fotografii z przedwojennego Białegostoku.
Białystok. Szczątki co najmniej sześciu ofiar zbrodni komunistycznej odnaleźli pracownicy IPN w Lesie Pietrasze. Do wytypowania obszaru badań na terenie dawnej strzelnicy Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego posłużyły zachowane relacje świadków oraz materiały zgromadzone w śledztwie.
Ponad 5,5 tys. mkw. powierzchni. Ponad 30 eksponatów, w tym część niepokazywana publicznie nawet przez kilka dekad. Teraz wreszcie mają swoją przestrzeń. W sobotę (14 maja), w Noc Muzeów, na ul. Węglowej 3 Muzeum Wojska otwiera Park Militarny, gdzie może eksponować ciężki sprzęt ze swojej kolekcji. W zbiorze są m.in. taczanka kawaleryjska, wyrzutnia rakiet, armata przeciwlotnicza, czołg. A nawet łódź saperska.
Bez zgody władz gminy Giby w okolicznym lesie przy zamkniętej polsko-białoruskiej strefie przygranicznej ma zostać poświęcony pomnik w miejscu rzekomego tymczasowego obozu ofiar obławy augustowskiej. Tyle że obozu tego tam nie było. Za wydarzeniem stoi były wiceminister spraw wewnętrznych i administracji, suwalski poseł PiS Jarosław Zieliński, a patronaty nad nim objęli prezydent Duda, marszałkini Sejmu i prezes PiS.
Córki zakatowanego przez UB żołnierza AK otrzymały 400 tysięcy złotych zadośćuczynienia. Chciały w sumie 10 milionów. Sąd przyznał, że zadośćuczynienie w takich sprawach musi przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość, która ma zatrzeć lub złagodzić odczucie krzywdy, ale uznał jednak tę kwotę roszczenia za wygórowaną.
"Robotnicze przedmieścia zalały ulice śródmiejskie. Pokryły się one czerwienią sztandarów. Uginały się bruki pod miarowym krokiem dziesiątków tysięcy robotników. Raz jeszcze rozwiała się legenda, że oenerowcy czy endecy panują na ulicy. Zdolni są tylko, licząc na bezkarność, do nagłych wypadów na sklepikarzy żydowskich" - donosił w maju 1938 roku "Robotnik", ogólnopolski organ PPS-u.
W poniedziałek (14 lutego) obchodzimy 80. rocznicę utworzenia Armii Krajowej, największego ruchu oporu w okupowanej Europie. Uczciły ją władze miasta i regionu, a w pomysłach na jej obchody coś ciekawego dla siebie znajdą wszyscy.
Prawdziwe wojowniczki w walce o przetrwanie deportacji. Kobiety Sybiru. To właśnie im spotkanie w niedzielę (28 listopada) chcą poświęcić członkowie Stowarzyszenia 100-lecia Kobiet. I zapraszają na ciekawe przedpołudnie z filmem, muzyką, historyczną gawędą, poezją i opowieściami Sybiraczek.
W 1875 roku znany złotnik Jan Pogorzelski wraz ze swoimi pracownikami odlał misternie ze srebra pewną chanukiję. Komu od tego czasu służyła, kto zapalał w niej lampki w żydowskie święta Chanuki przez kolejne lata - nie wiemy. Ale samą pięknie dekorowaną chanukową lampkę jeszcze przez ponad tydzień podziwiać można w holu Muzeum Podlaskiego w Białymstoku.
Restauracje, piekarnie czy sklepy serwujące smaki dawnego Białegostoku znalazły się na nowym miejskim szlaku turystycznym. Tym razem kulinarnym.
Mural inspirowany rysunkiem rotmistrza Witolda Pileckiego odsłonięto na ścianie XI Liceum Ogólnokształcącego.
Nagrodę im Lwa Sapiehy za zasługi w kształtowaniu i rozwoju społeczeństwa obywatelskiego na Białorusi oraz budowaniu niepodległej, demokratycznej Białorusi odbiorą we wtorek (9 listopada) Ihar Melnikau oraz Katsiaryna Kryvichanina. Uroczystość odbędzie na Uniwersytecie w Białymstoku.
To kolejna realizacja Stanisława Bukowskiego, która doczekała się statusu zabytku. Kościół św. Krzyża w Przytułach ma szczególne walory historyczne i wartości artystyczne.
Blisko 18 wieków temu nosiła go jakaś elegantka. Może nakładała w ważnych momentach swojego życia, a może częściej leżał w skrzyni. Może był prezentem od ukochanego? A może tylko elementem transakcji między jakimiś rodami. Tego nie wiemy. Ale efektowny napierśnik znaleziony w Żywej Wodzie możemy podziwiać po 1800 latach w ramach specjalnej prezentacji "Zabytek miesiąca" w Muzeum Podlaskim.
W poniedziałek (4 października) w tym samym czasie w Londynie i Białymstoku odbędą się uroczystości żałobne, w ramach których zostanie pożegnana Karolina Kaczorowska, wdowa po ostatnim prezydencie RP na uchodźstwie. Wciąż nie jest znana data jej pogrzebu.
Copyright © Wyborcza sp. z o.o.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
