W tym roku przypada setna rocznica urodzin Ryszarda Kaczorowskiego, ostatniego Prezydenta RP na Uchodźstwie i honorowego obywatela Białegostoku. Miasto przygotowało program wydarzeń upamiętniających tę postać. Wśród nich są m.in. promocja komiksu oraz spektakl okolicznościowy.
Latem 1933 r. na Ukrainie każdego dnia umierało z głodu średnio 25 tys. osób. W ciągu dwóch lat władza ZSRR metodycznie zagłodziła kilka milionów. Sowiecki Hołodomor - Wielki Głód to masowe ludobójstwo. Od środy (20 listopada) materiały dokumentujące tę zbrodnię można będzie oglądać na wystawie zorganizowanej w Białymstoku.
Z oddaniem pielęgnują pamięć o żydowskich mieszkańcach Podlasia. Upominają się o zapomnianych i zgładzonych. Niestrudzenie uczą szacunku do przeszłości. Aż czworo takich pasjonatów i społeczników związanych z naszym regionem za swoją tytaniczną pracę właśnie nominowano do prestiżowej Nagrody POLIN.
Kilka kolejnych budynków w Białymstoku zostanie objętych ochroną. Część wniosków Towarzystwa Opieki nad Zabytkami zostanie jednak odrzucona.
Przybył tu 21 sierpnia 1921 roku. Witano go chlebem i solą, była msza, sztandary, defilady. Ale i gość, i okazja, były wyjątkowe. Marszałek Piłsudski tego dnia otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Białegostoku. Niemal sto lat po tym wydarzeniu możemy się przenieść w ów czas za pomocą specjalnej gry. Promocja: w niedzielę (17 listopada) o godz. 12.
- Polskie symbole i wartości staną się spoiwem i drogowskazem na przyszłość jedynie wtedy, kiedy towarzyszyć im będzie szacunek dla drugiego człowieka, niezależnie od jego poglądów i zapatrywań - mówił przy okazji 101. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości prezydent Białegostoku.
Bardzo skromnie białostockie środowiska skrajnie prawicowe urządziły w tym roku własne obchody odzyskania przez Polskę niepodległości. Nie było jak dotąd przemarszu przez miasto. Gubiąc się w Zwierzyńcu, setka osób przeszła pospiesznie spod pomnika Mordu Katyńskiego na oddalony nieopodal Cmentarz Wojskowy.
W poniedziałek 11 listopada przypada 101. rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości. Uroczystości zaczną się już w piątek (8 listopada).
Bohater? Zbrodniarz? Wyklęty? Przeklęty? Jak napisałem - punkt widzenia zależy od punktu siedzenia. Jednego stanowiska nigdy nie uda się wypracować. Ale można się szanować. I nikomu niczego nie narzucać. Jak "Łupaszki" bohatera, który dla innych bohaterem nigdy nie będzie.
Stało się. Z przestrzeni Białegostoku znikną tabliczki z nazwą "Ulica majora Zygmunta Szendzielarza ps. >Łupaszko<". Pojawią się nowe - "Ulica Podlaska".
Delegacja z Białegostoku, na czele z zastępcą prezydenta Przemysławem Tuchlińskim wzięła udział w uroczystościach pogrzebowych Ludwika Krzysztofa Zaleskiego-Zamenhofa, Honorowego Obywatela Białegostoku, które odbyły się 17 października w Paryżu.
Stanisława zastrzelili pod stodołą w Waniewie. Władysławę - zamordowali dwa dni później po torturach w Tykocinie. We wrześniu 1943 roku Niemcy zabili małżeństwo Krysiewiczów za ukrywanie ośmiorga znajomych Żydów. W niedzielę (6 października) Instytut Pileckiego uhonorował ich pamięć, odsłaniając pamiątkową tablicę w Waniewie (gm. Sokoły).
Warsztaty pod hasłem "Zostań rodzinnym archiwistą" organizuje Archiwum Państwowe w Białymstoku. Będzie można dowiedzieć się, jak postępować ze zgromadzonymi w domu pamiątkami rodzinnymi, w tym jak konserwować zachowane dokumenty czy zdjęcia.
W czwartek (5 września) rozpoczną się w Białymstoku uroczystości poprzedzające XIX Międzynarodowy Marsz Pamięci Zesłańców Sybiru, który przejdzie ulicami miasta 6 września (piątek). W ten sposób utrwalana jest pamięć o tragicznych losach obywateli polskich zesłanych do Rosji, a później Związku Radzieckiego, na przestrzeni XVIII-XX wieku.
O historii można mówić w różny sposób. Przez lata o wrześniu 1939 roku mówiło się pompatycznie. Dziś znacznie lepszym rozwiązaniem jest mówienie bez nadęcia, z wykorzystaniem elementów kultury czy popkultury.
W czwartek (22 sierpnia) zostanie upamiętniona uroczyście rocznica największej bitwy w dziejach Białegostoku. Na obchody 99. rocznicy bitwy białostockiej zaprasza prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski.
W Święto Wojska Polskiego (czwartek, 15 sierpnia), Muzeum Wojska przy ul. Kilińskiego 7 w Białymstoku będzie czynne dla osób zwiedzających w godzinach 9.30-17. W nim - moc specjalnie przygotowanych atrakcji. Na wszystkie - wstęp bezpłatny.
W całej Polsce Święto Wojska Polskiego obchodzone jest 15 sierpnia. Jak co roku tego dnia również w Białymstoku odbędzie się uroczysty apel, po którym mieszkańcy obejrzą pokaz sprzętu Wojska Polskiego.
To będzie niezwykły dzień. Po 77 latach, odkąd białowiescy Żydzi zniknęli, w niedzielę (11 sierpnia) w Białowieży zostanie odsłonięty pomnik przypominający o ich zagładzie. Na uroczystość przyjedzie 30 potomków żydowskich mieszkańców Białowieży z USA i Izraela. Modlitwę za zamordowanych poprowadzi rabin Symcha Keller.
Koncerty, gry i zabawy, kulinaria - a wszystko pod znakiem kultury i historii polskich Tatarów. W sobotę (3 sierpnia) w Kruszynianach odbędzie się tatarskie święto Sabantuj. Świetna okazja na piknik w plenerze.
Równo o godz. 17 w czwartek (1 sierpnia) na terenie całego województwa podlaskiego zostaną uruchomione syreny alarmowe. Powody są dwa - hołd złożony powstańcom i test sprawności systemu.
Zabrzmią syreny, zaśpiewa Warszawska Orkiestra Sentymentalna. W czwartek (1 sierpnia) pod białostockim pomnikiem poświęconym żołnierzom Armii Krajowej odbędą się uroczystości upamiętniające Powstanie Warszawskie.
To, że zapisy o pierwszych Sokolanach odnaleziono już w XVII wieku, a informacje o wsi datowane na 1549 rok zawarte są w testamencie Aleksandra Chodkiewicza - zaskoczyło nawet samych Sokolan. Są dumni ze swojej osady, a w sobotę (27 lipca) będą świętować jej jubileusz. I zapraszają miłośników historii regionalnej.
W podlaskim Ciechanowcu i okolicach o kapitanie Włodzimierzu Łukasiuku "Młocie" wśród wielu mieszkańców przetrwała pamięć jako o inicjatorze grabieży, porwań, pobić i zabójstw. IPN w czwartek (27 czerwca) będzie natomiast czcił jego pamięć z okazji 70. rocznicy śmierci.
W czwartek (27 czerwca) mija 78. rocznica spalenia Wielkiej Synagogi wraz z setkami uwięzionych w niej białostockich Żydów. Jak co roku władze Białegostoku zapraszają mieszkańców do udziału w uroczystości upamiętniającej tę tragedię.
W Białowieży zostanie odsłonięty pomnik poświęcony pamięci tutejszych Żydów. Stanie w miejscu egzekucji 77 mężczyzn dokonanej w 1941 roku. Na uroczystość zapowiedziało przyjazd 30 potomków żydowskich rodzin z Białowieży.
To dopiero preludium do tego, co będzie się działo jutro i pojutrze w Ogrodniczkach. W piątek (21 czerwca) na Rynku Kościuszki w Białymstoku rozpoczął się Piknik Militarny "Misja Wschód".
Dr Piotr Łozowski znalazł się w gronie stu najzdolniejszych młodych polskich naukowców, wyróżnionych stypendiami programu START Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Od początku kariery związany jest z Instytutem Historii i Nauk Politycznych Uniwersytetu w Białymstoku.
Kolejna, dziewiąta edycja Podlaskiego Pikniku Militarnego "Misja Wschód" rozpocznie się w piątek (21 czerwca). Ta trzydniowa impreza jest największym we wschodniej Polsce i jednym z największych w kraju wydarzeń o tematyce militarno-historycznej.
Już po raz dziewiąty zwłaszcza miłośnicy historii będą mogli wziąć udział w Podlaskim Pikniku Militarnym "Misja Wschód". To największe tego typu wydarzenie we wschodniej Polsce tradycyjnie rozpocznie się na białostockim Rynku Kościuszki, a szereg atrakcji będzie czekało w podbiałostockich Ogrodniczkach.
Wojsko zabijało młodych, potencjalnych członków samoobrony, choć dopuszczało się też morderstw całych rodzin. Tłum miał szersze spektrum - nie oszczędzał ani dzieci, ani osób starszych.
- Idąc w tym marszu, oddajemy hołd tym, których zamordowano w Katyniu. Jesteśmy jak ich cienie - mówił jeden z uczestników V Podlaskiego Marszu Cieni. Rekonstruktorzy wraz z grupą białostoczan przeszli przez centrum miasta w niedzielę (14 kwietnia).
Z udziałem m.in. wszechpolaków, ONR-owców, działaczy klubu Gazety Polskiej we współpracy z IPN i pod patronatem wojewody podlaskiego przeprowadzono w Białymstoku debatę wybielającą majora Zygmunta Szendzielarza ps. Łupaszka. Jego podkomendni winni są mordów na białoruskiej i litewskiej ludności cywilnej.
Przed wojną imieniny Józefa Piłsudskiego urosły do rangi dużego święta. Do tej tradycji, choć już nie w takim wymiarze, powraca Muzeum Wojska. I zaprasza na "Imieniny Marszałka". W sobotę i niedzielę (16-17 marca) coś dla siebie znajdzie i mały, i duży. Zaplanowano spacer historyczny, warsztaty, wystawę, promocję książki. W atelier będzie można zrobić sobie stylizowane zdjęcie. Niektórzy też zabiorą do domu specjalną szablę.
Opinie zamieszczone w skrajnie prawicowym piśmie i wyrażone jedynie przez skrajnie prawicowych badaczy działań "Burego" są źródłem opinii IPN kwestionującej wyniki śledztwa o popełnionych zbrodniach na cywilach. Wciąż nie wiadomo, czy będzie to podstawa do wszczęcia nowego śledztwa.
Z okazji Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych w piątek (1 marca) prezydent Andrzej Duda ma złożyć kwiaty pod pomnikiem Kazimierza Kamieńskiego ps. ,,Huzar" i jego podkomendnych w Wysokiem Mazowieckiem. Tego samego "Huzara", który uczestniczył w lutym 1945 roku w mordzie Żydów ocalałych z Holocaustu, w tym dzieci.
W żadnym wypadku "Burego" nie można uznawać za bohatera - stwierdził przewodniczący Rady Republiki Zgromadzenia Narodowego Białorusi podczas pobytu w Zaleszanach na Białostocczyźnie. Zwracając się do mieszkańców tej wsi, w której żołnierze "Burego" zamordowali 16 osób - białoruskiej narodowości, wyznania prawosławnego - nazwał jego żołnierzy bandytami.
Jedni w czapach, kontuszach i żupanach. Inni w szyszakach, napierśnikach, kapeluszach. W ruch szły szable, strzelby, a nawet kije, strzelały armaty. W kłębach dymu w sobotnie popołudnie (9 lutego) odbito Tykocin z rąk wroga.
W sobotę (9 lutego) w Tykocinie czas cofnie się o blisko 362 lata, a Litwini i Polacy dadzą tęgiego łupnia Szwedom. Po raz szósty odbędzie się tam szturm na zamek.
Projekt "Nasza Pamięć" ma uczcić pamięć białoruskich ofiar czynów dokonanych na Białostocczyźnie, które noszą znamiona ludobójstwa i czystek etnicznych. - My, tutejsi Białorusini, mamy swoją pamięć. Coraz częściej neguje się zbrodniczy charakter działalności "Burego", co z białoruskiego punktu widzenia jest nie do przyjęcia - mówi historyk prof. Oleg Łatyszonek.
Copyright © Agora SA
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)