Magnesy ze zdjêciami zabytkowego meczetu w tatarskich Kruszynianach (Podlaskie) w zestawieniu z kadrami zasieków i p³otu na pobliskiej granicy polsko-bia³oruskiej czy mundurowych tu s³u¿±cych pojawi³y siê na straganach w pobli¿u tej ¶wi±tyni. Wywo³a³y oburzenie.
Wojewódzki S±d Administracyjny w Bia³ymstoku uchyli³ decyzjê burmistrz Krynek okre¶laj±c± warunki ¶rodowiskowe dla budowy fermy kurzej w Kruszynianach. Zgodnie z jej decyzj± funkcjonowanie fermy nie zaszkodzi ¶rodowisku, chocia¿ ma byæ ona zlokalizowana na obszarze przyrodniczo chronionym. Teraz bêdzie musia³a wydaæ kolejn±.
Rzecznik Praw Obywatelskich postanowi³ wnie¶æ skargê do s±du administracyjnego na decyzjê Samorz±dowego Kolegium Odwo³awczego, która otwiera drogê do ulokowania ogromnej fermy drobiu w tatarskich Kruszynianach. Wytkn±³ przy tym powo³anemu w tej sprawie bieg³emu otwarte dyskredytowanie mieszkañców i stronnicze wychwalanie zamiarów inwestora.
Rozpoczynaj± siê spotkania informacyjne dotycz±ce powo³ania Parku Krajobrazowego Doliny ¦wis³oczy. W projekcie uchwa³y powo³uj±cej ten park znalaz³ siê szereg odstêpstw od zakazów, które mia³yby byæ tu wprowadzone. Miêdzy innymi nie wprowadzono zakazu chowu i hodowli zwierz±t metod± bez¶ció³kow±. Taki zakaz uspokoi³by mieszkañców Kruszynian sprzeciwiaj±cych siê budowie tutaj wielkopowierzchniowych kurników.
Konkretnego zapisu o zakazie budowy ferm drobiu w uchwale o utworzeniu parku krajobrazowego obejmuj±cego cenne przyrodniczo i kulturowo Kruszyniany chce Komitet Ochrony Kruszynian i Okolic. Tymczasem zarz±d województwa nie spieszy siê z przygotowaniem tej uchwa³y.
Coraz wiêcej emocji wywo³uje pomys³ utworzenia parku krajobrazowego Doliny ¦wis³oczy, czyli obejmuj±cego gminy Gródek, Micha³owo oraz Krynki, w tym tatarskie Kruszyniany, gdzie mia³aby powstaæ ogromna ferma drobiu. ¦cieraj± siê przy okazji tego pomys³u ró¿ne interesy, które zaczê³y nabieraæ tak¿e wyra¼nie politycznych barw.
Dotarli¶my do projektu uchwa³y zarz±du województwa podlaskiego dotycz±cej utworzenia parku krajobrazowego Doliny ¦wis³oczy, czyli obejmuj±cego gminy Gródek, Micha³owo oraz Krynki, w tym tatarskie Kruszyniany. Je¶li zostanie przyjêta odpowiednio pó¼no, kontrowersyjnej fermie drobiu, która mia³by powstaæ w obrêbie Kruszynian, utworzenie parku nie zagrozi.
Burmistrz Krynek wyda³a pozytywn± decyzjê o ¶rodowiskowych uwarunkowaniach dotycz±c± ulokowania ogromnej fermy drobiu w tatarskich Kruszynianach - po³o¿onych na terenie tej gminy. Strony postêpowania mog± siê odwo³aæ od jej decyzji do Samorz±dowego Kolegium Odwo³awczego.
- Jako miejscowa spo³eczno¶æ sprzeciwmy siê tworzeniu parku krajobrazowego na terenie gminy Krynki - grzmi Jacek S³oma, prezentuj±cy siebie jako miejscowy rolnik. Tymczasem to lider prawicowego Podlaskiego Instytutu Suwerennej Rzeczypospolitej. Wtóruje mu inny rolnik - kuzyn inwestora, który chce w tej gminie, w obrêbie tatarskich Kruszynian, wybudowaæ ogromn± fermê drobiu.
Burmistrz Krynek wci±¿ nie wyda³a decyzji o ¶rodowiskowych uwarunkowaniach, jaka zwi±zana ma byæ z ulokowaniem ogromnej fermy drobiu w tatarskich Kruszynianach - po³o¿onych na terenie tej gminy. Byæ mo¿e wyda j± w koñcu lipca. Tymczasem opowiada siê za przeprowadzeniem referendum w sprawie powo³ania parku krajobrazowego obejmuj±cego jej gminê, w tym w³a¶nie Kruszyniany.
Obroñcy tatarskich Kruszynian zaapelowali o szybkie zwo³anie nadzwyczajnej sesji sejmiku podlaskiego. Z odpowiednim wnioskiem ma wyst±piæ klub KO. Tymczasem pose³ Robert Tyszkiewicz zapowiada z³o¿enie wniosku do NIK o kontrolê dzia³añ zarz±du województwa podlaskiego (PiS - Porozumienie) oraz urzêdu marsza³kowskiego w kwestii powo³ania parku krajobrazowego, który ochroni³by Kruszyniany.
Wiceminister kultury, a zarazem generalna konserwator zabytków nie kryje zdenerwowania opiesza³o¶ci± marsza³ka podlaskiego z PiS w sprawie przygotowania uchwa³y dotycz±cej objêcia tatarskich Kruszynian parkiem krajobrazowym. - W rêkach pana marsza³ka Kosickiego spoczywa dzisiaj los Kruszynian - twierdzi, wspominaj±c o projekcie budowy w otoczeniu tej wsi ogromnej fermy drobiu.
- Nie ma na co zwlekaæ, marsza³ek podlaski musi wydaæ szybko decyzjê, ¿e Kruszynianom nale¿y siê ochrona - mówi³a w niedzielê (11 lipca) w Bia³ymstoku wicemarsza³kini Sejmu Ma³gorzata Kidawa-B³oñska. Nawi±za³a tym samym do gro¼by budowy w tej tatarskiej wsi ogromnej fermy drobiu. Zwróci³a siê do premiera, aby interweniowa³ w tej sprawie.
Pod has³em "Ratujmy Kruszyniany!" ruszy³a zbiórka podpisów pod petycj± do marsza³ka województwa podlaskiego i radnych podlaskiego sejmiku "o pilne podjêcie uchwa³y ustanawiaj±cej na tym obszarze park krajobrazowy". Tymczasem na pocz±tku lipca mo¿e byæ ju¿ wydana decyzja o ¶rodowiskowych uwarunkowaniach zwi±zana z ulokowaniem tu ogromnych ferm drobiu.
Marsza³ek podlaski Artur Kosicki nie chce w³±czaæ tatarskich Kruszynian w obrêb Parku Krajobrazowego Puszczy Knyszyñskiej. Jest natomiast za tym, by ca³a gmina, na terenie której le¿± Kryszyniany, stanowi³a czê¶æ nowego parku krajobrazowego. Wraz z gminami Gródek i Micha³owo.
Kilkadziesi±t nagrobków na zabytkowym cmentarzu muzu³mañskim (mizarze) w Kruszynianach zostanie w tym roku odrestaurowanych w ramach projektu Fundacji Dziedzictwa Kulturowego. Odnawianie poprzedz± prace archeologiczne.
Do objêcia Kruszynian i okolic "skuteczn± ochron± przyrodnicz± i kulturow±" ponownie wezwali przewodnicz±cy podlaskiego PO pose³ Robert Tyszkiewicz i Maciej Sidorowicz - prezes Stowarzyszenia Dolina Nietupy. Chodzi o jak najszybsze przyjêcie przez sejmik podlaski uchwa³y w³±czaj±cej ten teren w obrêb Parku Krajobrazowego Puszczy Knyszyñskiej.
Zakoñczy³y siê prace remontowe wewn±trz zabytkowego meczetu w Kruszynianach. To jeden z zaledwie kilku podlaskich Pomników Historii - zabytków najwy¿szej rangi w skali kraju.
Aby zwiêkszyæ ochronê zabytkowej tatarskiej wsi Kruszyniany (Podlaskie), a przy okazji jej okolic, przed przemys³owymi inwestycjami rolniczymi, maj± siê rozpocz±æ prace nad utworzeniem na tym obszarze parku krajobrazowego lub kulturowego. Do takiego rozwi±zania sk³ania siê generalna konserwator zabytków.
Samorz±dowe Kolegium Odwo³awcze w Bia³ymstoku po raz drugi uchyli³o ¶rodowiskow± decyzjê burmistrz Krynek dotycz±c± budowy wielkiej fermy kurczaków w obrêbie podlaskiej wsi Kruszyniany, zamieszka³ej od wieków przez Tatarów. Burmistrz nie sprawdzi³a, czy inwestor podaje prawdê o braku jej szkodliwo¶ci dla obszaru Natura 2000, choæ powinna.
Adam Bodnar, rzecznik praw obywatelskich podejmuje kolejne dzia³ania w sprawie budowy ferm przemys³owych na terenie gminy Krynki, we wsiach Górka i Kruszyniany. Wskazuje na mo¿liwo¶æ utworzenia parku kulturowego i zwraca siê o wsparcie do wojewódzkiego konserwatora zabytków.
Burmistrz Krynek wyda³a pozytywn± decyzjê ¶rodowiskow± w sprawie budowy fermy kurczaków w obrêbie wsi Kruszyniany, zamieszka³ej od wieków przez Tatarów. Sta³o siê tak mimo licznych protestów miejscowych mieszkañców, w tym w³a¶nie Tatarów oraz mi³o¶ników tych okolic.
Po raz kolejny mieszkañcy i mi³o¶nicy Kruszynian walcz± z planami budowy fermy kurczaków, jaka ma powstaæ w obrêbie tej wsi, objêtej konserwatorsk± ochron±. Apeluj±: "Taka ferma oznacza koniec dla Tatarów ¿yj±cych w Kruszynianach, koniec dla rodzin ¿yj±cych z agroturystyki, koniec dla zrównowa¿onego rolnictwa".
Czekali, czekali, ale siê nie doczekali. Kilkoro turystów, którzy w minion± sobotê odwiedzili Kruszyniany, nie mog³o wróciæ z tatarskiej wsi autobusem, choæ figurowa³ w aktualnym rozk³adzie jazdy! Nie sposób by³o te¿ siê dowiedzieæ dlaczego.
Na Podlasiu zapachnia³o Orientem. Potrawami z baraniny i s³odyczami z miodem. Prochem z wystrzelonych salw honorowych, dymem z ognisk. Polscy Tatarzy zaprosili do siebie na tradycyjne ¦wiêto P³uga - Sabantuj.
Wprawdzie jeszcze w stanie surowym, ale ju¿ stoi w Kruszynianach, ¶ladu nie ma po pogorzelisku. S³ynne z go¶cinno¶ci i wy¶mienitej kuchni gospodarstwo "Tatarska Jurta" pañstwa Bogdanowiczów odrodzi³o siê jak Feniks z popio³ów.
Fundacja Tatarskie Towarzystwo Kulturalne zaprasza w sobotê (4 maja) na Tatarski Majowy Piknik w Kruszynianach ze smako³ykami i muzyk±. Bêdzie to te¿ okazja, by w rok po tragicznym po¿arze Tatarskiej Jurty wesprzeæ jej gospodarzy i zobaczyæ, jak id± postêpy w odbudowie.
- Warto¶æ kulturowa Kruszynian, czyli siedziby polskich Tatarów, jest zagro¿ona budow± przemys³owych ferm kurzych. Inwestycja ta zmieni ca³kowicie warto¶æ przyrodnicz± tego terenu - twierdzi szef muzu³mañskiej gminy wyznaniowej. Wtóruje mu pose³ Robert Tyszkiewicz i domaga siê ustanowienia w Kruszynianach ¶cis³ej ochrony krajobrazowej.
Amerykañska telewizja CNN przygotowa³a listê 11 najpiêkniejszych miejsc w Polsce. W¶ród nich znalaz³y siê m.in. Kraków, Wroc³aw, Tatry i... Puszcza Bia³owieska.
Choæ Bogdanowiczów spotka³a w tym roku ogromna tragedia - sp³on±³ dorobek ich ¿ycia, Tatarska Jurta - nie by³o mowy, by odwo³aæ doroczne ¦wiêto P³uga. Sabantuj ma byæ jeszcze weselszy i okazalszy.
Nie mo¿emy opanowaæ wzruszenia... W 5 godzin w trakcie trwania pikniku charytatywnego w Kruszynianach zebrali¶my dziêki Waszym datkom 35 281 z³! - poinformowa³a rodzina Bogdanowiczów. - Tatarska Jurta dziêkuje za obecno¶æ, hojno¶æ, chêci i dobroæ!
"Jeste¶my wstrz±¶niêci tym, co nas spotka³o, ale jednocze¶nie poruszeni i wdziêczni za falê dobroci, która ruszy³a w nasz± stronê. Jeste¶cie wszyscy nasz± ogromn± si³±" - pisz± pañstwo Bogdanowiczowie, w³a¶ciciele Tatarskiej Jurty, która sp³onê³a w nocy z poniedzia³ku na wtorek.
Copyright © Wyborcza sp. z o.o.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
