By³a szefowa bia³ostockiego oddzia³u IPN Barbara Bojaryn-Kazberuk zapewnia, ¿e chce "postawiæ na podniesienie presti¿u i marki" Wojewódzkiego O¶rodka Animacji Kultury w Bia³ymstoku, którym kieruje od lata. Zamierza dowie¶æ, ¿e instytucja ta "dawno wesz³a w XXI wiek".
Pion ¶ledczy oddzia³u IPN w Bia³ymstoku wszcz±³ ¶ledztwo dotycz±ce mordu w Wi¼nie w 1941 r., najpewniej ¯ydów. Nie wyklucza przy tym "podjêcia szcz±tków ludzkich". Protestuje rabin Polski. Przypomina: - Prawo ¿ydowskie wyklucza mo¿liwo¶æ ekshumacji oraz zakazuje otwierania grobów.
Wojewoda podlaski z PiS uniewa¿ni³ uchwa³ê bia³ostockiej rady miejskiej o zmianie nazwy ulicy, której patronem by³ Zygmunt Szendzielarz "£upaszko". Stwierdzi³: "Sprzecznym z prawem jest podejmowanie uchwa³y w oparciu o niewyja¶nione fakty, które nie maj± potwierdzenia w dokumentach historycznych".
Kolegium IPN wyrazi³o "g³êbok± dezaprobatê" w zwi±zku z pozbawieniem bia³ostockiej ulicy imienia "£upaszki". Rozpoczê³a siê zbiórka pod obywatelsk± uchwa³± przywracaj±c± tê nazwê. A Konfederacja twierdzi: - Mo¿e trzeba by³oby znie¶æ ulice Mieszka I, Boles³awa Chrobrego, Józefa Pi³sudskiego, których podw³adni dokonywali jeszcze straszniejszych czynów ni¿ podw³adni "£upaszki".
Ka¿dy z furmanów narodowo¶ci bia³oruskiej i wyznania prawos³awnego, który zosta³ zamordowany w 1946 r. na Bia³ostocczy¼nie przez oddzia³ "Burego", zosta³ do³±czony z nazwiska do grona mêczenników ziemi che³mskiej i podlaskiej. Tak postanowili biskupi polskiej Cerkwi prawos³awnej.
Bia³ostocki IPN bêdzie promowaæ tak¿e bezpieczeñstwo na drogach. Przed dniem Wszystkich ¦wiêtych przygotowa³ bia³o-czerwone opaski odblaskowe z has³em "B±d¼ widocznym patriot±, b±d¼ dumnym z Niepodleg³ej!". Bêd± rozdawane przez policjantów.
Dzia³acze skrajnie prawicowego Podlaskiego Instytutu Rzeczpospolitej Suwerennej propozycjê zmiany nazwy ulicy "£upaszki" w Bia³ymstoku traktuj± jako próbê odebrania temu patronowi czci. Zapowiadaj± wystawienie "£upaszce" w podlaskiej stolicy pomnika.
My - którzy poczuwamy siê do odpowiedzialno¶ci za pamiêæ, za historiê i godno¶æ cz³owieka - pragniemy, aby z "miasta z³a" przedar³ siê cichy g³os upomnienia o tych, którzy zginêli niewinnie z r±k swoich s±siadów - mówi³ przy okazji obchodów 78. rocznicy pogromu ¯ydów w Jedwabnem pochodz±cy st±d Kamil Mrozowicz. Z³o¿y³ pod jedwabieñskim pomnikiem bukiet lilii i chryzantem. Z Jedwabnego i okolic tylko on.
W podlaskim Ciechanowcu i okolicach o kapitanie W³odzimierzu £ukasiuku "M³ocie" w¶ród wielu mieszkañców przetrwa³a pamiêæ jako o inicjatorze grabie¿y, porwañ, pobiæ i zabójstw. IPN w czwartek (27 czerwca) bêdzie natomiast czci³ jego pamiêæ z okazji 70. rocznicy ¶mierci.
Po raz pi±ty ulicami centrum Bia³egostoku przejdzie w niedzielê (14 kwietnia) Podlaski Marsz Cieni upamiêtniaj±cy polskich obywateli zamordowanych przez Sowietów w 1940 r.
Z udzia³em m.in. wszechpolaków, ONR-owców, dzia³aczy klubu Gazety Polskiej we wspó³pracy z IPN i pod patronatem wojewody podlaskiego przeprowadzono w Bia³ymstoku debatê wybielaj±c± majora Zygmunta Szendzielarza ps. £upaszka. Jego podkomendni winni s± mordów na bia³oruskiej i litewskiej ludno¶ci cywilnej.
- Nasz± szczególn± troskê wywo³a³ otwarty cynizm niektórych polskich "badaczy", na ustaleniach których opiera siê komunikat IPN - poinformowa³ agencjê Bie³ty sekretarz prasowy bia³oruskiego MSZ Anatolij G³az.
Opinie zamieszczone w skrajnie prawicowym pi¶mie i wyra¿one jedynie przez skrajnie prawicowych badaczy dzia³añ "Burego" s± ¼ród³em opinii IPN kwestionuj±cej wyniki ¶ledztwa o pope³nionych zbrodniach na cywilach. Wci±¿ nie wiadomo, czy bêdzie to podstawa do wszczêcia nowego ¶ledztwa.
IPN oficjalnie odwo³a³ ustalenia z 2005 r. i uzna³, ¿e "Bury" jest niewinny zbrodni pope³nionych w 1946 roku na prawos³awnej, bia³oruskiej ludno¶ci Bia³ostocczyzny. - Dzisiejsze w³adze, niczym w okresie stalinizmu, zmieniaj± w³asne ustalenia i historiê. Mówi± nam, ¿e mo¿na zabijaæ dzieci, gwa³ciæ kobiety, strzelaæ do le¿±cych starców - komentuj± reprezentanci mniejszo¶ci bia³oruskiej w Polsce.
Z okazji Narodowego Dnia Pamiêci ¯o³nierzy Wyklêtych w pi±tek (1 marca) prezydent Andrzej Duda ma z³o¿yæ kwiaty pod pomnikiem Kazimierza Kamieñskiego ps. ,,Huzar" i jego podkomendnych w Wysokiem Mazowieckiem. Tego samego "Huzara", który uczestniczy³ w lutym 1945 roku w mordzie ¯ydów ocala³ych z Holocaustu, w tym dzieci.
Oddzielnie wojewoda, oddzielnie prezydent - tak Narodowy Dzieñ Pamiêci "¯o³nierzy Wyklêtych" bêdzie obchodzony w pi±tek (1 marca) w Bia³ymstoku. Przez miasto przejdzie marsz z inicjatywy wszechpolaków, a jego uczestnikiem ma byæ jeden z ¿o³nierzy, który s³u¿y³ pod dowództwem "Rekina" pos±dzanego o zbrodnie.
- Nam chodzi o prawdê. Jaka jest prawda? Na odpowied¼ na to pytanie czekamy ju¿ 30 lat. My, cz³onkowie "Solidarno¶ci" i przyjaciele ks. Stanis³awa. Dlaczego nie mo¿emy jej poznaæ? Jak d³ugo jeszcze mamy czekaæ? - Takie pytania stawia³ przy okazji obchodów 30. rocznicy tragicznej ¶mierci ks. Stanis³awa Suchowolca przewodnicz±cy podlaskiej "S".
Po roku prac w piwnicach bia³ostockiego Aresztu ¦ledczego otwarto w poniedzia³ek (15.10) nowe miejsce edukacji historycznej. W miejscu egzekucji setek ofiar z lat 1939-1956 powsta³a Izba Pamiêci - jedyne takie miejsce w tej czê¶ci kraju. Symboliczny pomnik zamordowanych przez hitlerowców i komunistów.
Po naszej publikacji, Wojewódzka Komisja Wyborcza w Bia³ymstoku wycofa³a siê z nakazu, aby kandydaci w wyborach do sejmiku podlaskiego ponownie sk³adali o¶wiadczenia lustracyjne - na drukach IPN i wed³ug jego wskazañ. - To PKW decyduje na jakich formularzach te o¶wiadczenia maj± byæ sk³adane, a nie IPN - mówi ostatecznie przewodnicz±cy bia³ostockiej WKW.
Jedna trzecia kandydatów deklaruj±cych start w jesiennych wyborach samorz±dowych w Podlaskiem musi pilnie z³o¿yæ nowe o¶wiadczenia lustracyjne. PKW uleg³a w tej sprawie ¿±daniom IPN, przynajmniej w Podlaskiem. - PKW wprowadza instrukcje instytucji trzeciej, jak± jest IPN i to wymaga zawiadomienia Komisji Europejskiej - twierdzi lider podlaskiego SLD.
Byli pochowani przy linii kolejowej z Lewek do Hajnówki. Na ich szcz±tki natrafiono przy okazji modernizacji kolei. ¯o³nierze zostali ju¿ ekshumowani.
Sze¶ciu ojców za³o¿ycieli - twórców pañstwa polskiego na obchody setnej rocznicy niepodleg³o¶ci. W centralnej czê¶ci Józef Pi³sudski, który trzyma statyw do selfie i robi wspólne zdjêcie z ówczesnymi politykami z ró¿nych frakcji politycznych. W Bia³ymstoku powstaje nowy mural
"Cze¶æ i chwa³a Bohaterom!", "Inko, Inko, patrzysz z nieba, zachowa³a¶ siê jak trzeba" - wykrzykiwali wszechpolacy. Dwukrotnie odmówiono Anio³ Pañski. Wys³uchano kilku wyst±pieñ i pie¶ni w duchu patriotycznym. Z³o¿ono wieñce. Tak ¶rodowiska okre¶laj±ce siebie jako patriotyczne odda³y w Bia³ymstoku cze¶æ "Ince" w zwi±zku z 72. rocznic± jej egzekucji.
Kto¶ du¿ymi literami wymalowa³ sprayem napis "mordercy" na niedawno ods³oniêtym pomniku pamiêci czterech "¿o³nierzy wyklêtych", w tym Romualda Rajsa "Burego", w Po¶wiêtnem. Zamazane zosta³o te¿ jego nazwisko.
Koncert "Pamiêtamy 44" odbêdzie siê we wtorek (31 lipca) w Bia³ymstoku w przeddzieñ rocznicy wybuchu powstania warszawskiego. Z tej okazji ukaza³ siê ju¿ ¶piewnik z pie¶niami patriotycznymi. Bia³ostocki oddzia³ IPN zachêca za¶ do nagrywania filmików z ¿yczeniami i podziêkowaniami dla mieszkañców naszego regionu, którzy brali udzia³ w powstaniu.
W gminie Po¶wiêtne ods³oniêto pomnik ku czci czterech ¿o³nierzy wyklêtych, w tym "Burego", odpowiedzialnego za mordy na prawos³awnej ludno¶ci Bia³ostocczyzny. Przy udziale w³adz samorz±dowych, wicewojewody, pos³a PiS Dariusza Piontkowskiego i katolickich duchownych. Apel poleg³ych odczytywa³ pracownik IPN, wcze¶niej zaanga¿owany w marsze nacjonalistów w Hajnówce.
Na Górze Krzy¿y w Gibach w niedzielê (15 lipca) uczczono 73. rocznicê ob³awy augustowskiej. - Bêdziemy d±¿yæ do tego, by ich imiona i nazwiska zosta³y upamiêtnione, a ich szcz±tki odnalezione - napisa³ o ofiarach Ob³awy w li¶cie do uczestników obchodów prezydent Andrzej Duda.
Bia³ostocki oddzia³ IPN umorzy³ ¶ledztwo w sprawie podrobienia dokumentów z teczki tajnego wspó³pracownika o pseudonimie "Bolek". Taki komunikat w pi±tek mo¿na przeczytaæ na internetowej stronie Instytutu. - Bêdê dalej walczy³ o moje i mojej rodziny dobre imiê - skomentowa³ Lech Wa³êsa.
W najbli¿sz± niedzielê (15 lipca) mija 75. rocznica zbrodni w Lesie Bacieczki dokonanej przez hitlerowców na co najmniej dwóch tysi±cach mieszkañcach obecnego województwa podlaskiego, w tym zw³aszcza na bia³ostockiej inteligencji. Mimo up³ywu 75 lat nie sporz±dzono dot±d wyczerpuj±cego opisu historycznego tego mordu i nie ma pe³nej listy imiennej ofiar. W³adze Bia³egostoku upamiêtnia³y dot±d tê zbrodniê tylko przy okazji obchodów rocznic wybuchu II wojny ¶wiatowej.
W czwartek (12 lipca) rozpoczynaj± siê na Suwalszczy¼nie uroczysto¶ci upamiêtniaj±ce 73. rocznicê ob³awy augustowskiej. Odbêd± siê w Augustowie, a w niedzielê (15 lipca) w Gibach.
Oenerowcy próbowali sprowokowaæ uczestników obchodów 77. rocznicy zbrodni w Jedwabnem. Bezskutecznie. Domagali siê ponownej ekshumacji ofiar tej zbrodni. Przedstawiciele prezydenta i premiera podczas obchodów nie zabrali g³osu.
Kilkuset ¿ydowskich mieszkañców Jedwabnego zosta³o ¿ywcem spalonych w stodole. Jej bezpo¶rednimi wykonawcami byli miejscowi i okoliczni Polacy, choæ niemiecka inspiracja tego mordu jest niew±tpliwa. Dyskusje o tym wydarzeniu uros³y do rangi jednej z najwa¿niejszych debat o najnowszych dziejach Polski. We wtorek (10 lipca) mija 77. rocznica tej zbrodni.
Polacy z Radzi³owa i okolicznych wsi zamordowali oko³o 800 ¯ydów, oko³o 500 zapêdzono do stodo³y i spalono ¿ywcem. Minê³a 77. rocznica tej zbrodni.
IPN wznowi³ prace badawcze w okolicy cmentarza prawos³awnego na Pietraszach i od razu natrafi³ na szcz±tki 15 osób. To kolejne ofiary komunistycznych zbrodni w Bia³ymstoku. W sumie z tego terenu ekshumowano ju¿ ich ponad 50.
Oficjalnie obelisk upamiêtniaj±cy 600 ofiar Ob³awy Augustowskiej zostanie po¶wiêcony i ods³oniêty w niedzielê (17.06) w po³udnie. - ¦ledztwo w sprawie Ob³awy Augustowskiej wci±¿ trwa. Napotyka na problemy ze strony rosyjskiej, nie mamy dostêpu do wszystkich akt. Trzeba domagaæ siê tych dokumentów i czekaæ - mówi "Wyborczej" prezes IPN.
Prezes IPN Jaros³aw Szarek podziela opiniê swojego zastêpcy o tym, ¿e ¶ledztwo IPN w sprawie zbrodni w Jedwabnem powinno zostaæ wznowione. - Organizacyjnie i logistycznie Biuro Poszukiwañ i Identyfikacji IPN jest gotowe uczestniczyæ w ekshumacji - mówi "Wyborczej".
Dwadzie¶cia jeden osób zosta³o odznaczonych w Bia³ymstoku Krzy¿ami Wolno¶ci i Solidarno¶ci za dzia³alno¶æ w strukturach opozycji niepodleg³o¶ciowej w latach 1981-1989. W¶ród nich byli dzia³acze pierwszej "S", których polityczne losy potoczy³y siê ró¿norako.
W 2001 r. decyzjê o wstrzymaniu ekshumacji szcz±tek ofiar zbrodni w Jedwabnem podj±³ Lech Kaczyñski. Wiceprezes IPN uwa¿a, ¿e to by³ b³±d.
Na terenie Aresztu ¦ledczego w Bia³ymstoku przy Kopernika powstaje zbiornik retencyjny. W trakcie prac budowlanych natrafiono na ludzkie szcz±tki. Czê¶æ z nich trafi³a na prywatne dzia³ki. To prawdopodobnie ko¶ci ofiar zbrodni hitlerowskich i komunistycznych.
Pa³ace i zamki na ziemiach wschodnich II RP, ich dzieje oraz w³a¶ciciele zebrane w jednym albumie. Pierwsza z planowanego, monumentalnego cyklu publikacji zostanie zaprezentowana w czwartek (19 kwietnia) w Muzeum Archidiecezjalnym.
Copyright © Wyborcza sp. z o.o.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)