Pracownia Podlaskiego Rêkodzie³a Ludowego przy Bielskim Domu Kultury i wspierana przez bielskich muzealników rozpoczê³a starania o wpis rêcznika obrzêdowego na krajow± listê niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Pasjonaci chc± tymi dzia³aniami zainteresowaæ jak najwiêksz± liczbê osób - planuj± otwarte spotkania, a jedno z pierwszych odbêdzie siê 9 lutego w Muzeum Historycznym w Bia³ymstoku.
Okazja do zobaczenia prac wybitnych artystów. W pi±tek (12 stycznia) o godz. 18 Muzeum Podlaskie otwiera wystawy, na których zobaczyæ mo¿na m.in. litografie Pabla Picassa, obrazy Andrzeja Wróblewskiego, Jana Lebensteina, Edwarda Dwurnika.
W czasie okupacji sowieckiej wyniós³ go z bia³ostockiej szko³y weteran wojny polsko-bolszewickiej Józef Musia³. Pracowa³ wówczas w szkole jako wo¼ny i du¿o ryzykowa³, ukrywaj±c przed sowietami i cenn± pami±tkê, i swoj± przesz³o¶æ. Dzi¶ unikalny eksponat z przedwojennego Bia³egostoku to Zabytek Miesi±ca Muzeum Podlaskiego.
Do tej pory spu¶cizna znakomitego fotografa, zakochanego w podlaskich plenerach, by³a rozsiana po kilku muzealnych magazynach. Teraz znajdzie siê w jednym miejscu - w Turo¶ni Ko¶cielnej. W barokowym my¶liwskim dworku z XVIII w. powstaje Muzeum Fotografii Wiktora Wo³kowa - dziewi±ty oddzia³ Muzeum Podlaskiego. Dyrektor muzeum i wójt gminy w³a¶nie podpisali umowê u¿yczenia budynku.
Cztery tysi±ce lat temu kto¶ je wstawia³ w palenisko, mo¶ci³ w piaszczystej wydmie. 60 lat temu kto¶ odnalaz³ na dnie rzeki niedaleko Rajgrodu. A dzi¶ podziwiaæ mo¿emy my - na specjalnej wystawie jednego eksponatu. Neolityczne naczynie ostrodenne z drugiej po³owy III tys. p.n.e. to dzi¶ jedyny tego typu zabytek zachowany w polskich zbiorach muzealnych. Muzeum Podlaskie pokazuje je w lipcu jako Zabytek Miesi±ca.
Krótki odcinek ulicy, a jak potrafi zaskoczyæ. W Tykocinie podczas prac wykopaliskowych archeolodzy z Muzeum Podlaskiego odkryli nie tylko zasypan± kaflami XV-wieczn± piwniczkê i fragmenty ¶redniowiecznych garnków, ale te¿ pozosta³o¶ci po koczowniczych ludach z epoki kamienia. Badaczom uda³o siê dotrzeæ do dna Tykocina, czyli warstwy gruntu sprzed powstania miasta.
Przepiêknie kaligrafowany, licz±cy ju¿ ponad 200 lat dokument, mówi o przywilejach pewnej podlaskiej rodziny szlacheckiej, której protopla¶ci mieli przybyæ do Polski z Anglii w XV w. Na co dzieñ spoczywa w archiwach, ale teraz, w ramach cyklu "Zabytek Miesi±ca" mo¿na go podziwiaæ w bia³ostockim ratuszu. To wyj±tkowy eksponat: wypis z ksi±g szlacheckich guberni litewsko-wileñskiej dotycz±cy rodziny Dziekoñskich z 1820 roku.
Noc Muzeów 2023 w Bia³ymstoku i regionie. Taka noc zdarza siê raz w roku - Noc Muzeów ju¿ w sobotê (13 maja). Specjalny wieczór i kawa³ek nocy, kiedy to w³óczyæ siê po muzeach, galeriach i innych przybytkach mo¿na za darmo.
Przed nami d³ugi weekend, a pomys³ów, jak go spêdziæ choæby kulturalnie, jest ca³kiem sporo. Ci, którzy nie wyje¿d¿aj± z Bia³egostoku gdzie¶ dalej, mog± znale¼æ co¶ dla siebie w propozycjach ró¿nych bia³ostockich i podbia³ostockich instytucji. Niektóre zapraszaj± w sobotê i niedzielê, inne przygotowa³y co¶ na 1 i 3 maja. Sprawd¼cie nasz informator.
Siedziba muzeum ks. Jerzego Popie³uszki wykonana ma byæ ze ¿wiru i kruszywa kamiennego. Ma nawi±zywaæ do piêkna i prostoty przydro¿nych kaplic, wiejskich domów oraz ma³ych ko¶cio³ów.
Prawie 130 lat temu by³y uczeñ chederu w Tykocinie Józef Moj¿esz Gabowicz rze¼bi popiersie swego mecenasa Hipolita Wawelberga. S³ynny finansista sponsoruje arty¶cie wyjazd do Pary¿a, gdzie ten móg³ uczyæ siê u samego Rodina. Dzi¶ popiersie Wawelberga, wyrze¼bione w 1896 roku w Petersburgu, znajduje siê w Muzeum w Tykocinie i w kwietniu zosta³o Zabytkiem Miesi±ca. A ¿ycie Gabowicza to materia³ na film.
Faluj±ce w³osy sp³ywaj± na kark, z ramienia zsuwa siê drapowany p³aszcz, na ustach b³±ka siê u¶miech, spojrzenie wêdruje gdzie¶ w dal. Patrzy tak ju¿ ponad 130 lat. Oto Flora, rzymska bogini kwiatów i wiosny. Marmurowa rze¼ba to Zabytek Miesi±ca, który ogl±daæ mo¿na w marcu w Muzeum Podlaskim. Jak znalaz³ w miesi±cu, w którym wreszcie czas na wiosnê.
Barbara Bojaryn-Kazberuk, która z³o¿y³a rezygnacjê ze stanowiska szefowej Podlaskiego Instytutu Kultury, od ¶rody (1 marca) jest zastêpczyni± do spraw administracyjnych dyrektora Muzeum Podlaskiego. Potwierdza tê informacjê "Wyborczej" dyrektor tej placówki Waldemar Wilczewski. To - tak jak Bojaryn-Kazberuk - by³y pracownik bia³ostockiego oddzia³u IPN.
Barbara Bojaryn-Kazberuk z³o¿y³a rezygnacjê ze stanowiska dyrektorki Podlaskiego Instytutu Kultury. Ma przej¶æ do Muzeum Podlaskiego, instytucji tak¿e podleg³ej samorz±dowi województwa podlaskiego. Z nieoficjalnych informacji wynika, ¿e miêdzy ni± a marsza³kiem województwa z PiS "dosz³o do rozbie¿no¶ci", je¶li chodzi o wizjê dzia³añ PIK.
Ponad piêæ stuleci, wojen przez ten czas nie sposób zliczyæ, upadków systemów te¿... a tymczasem tak kruche dzie³o jak licz±ca 527 lat ksiêga - zdo³a³a to wszystko przetrwaæ. Teraz znów ma szansê na d³ugie ¿ycie. Nale¿±cy do Muzeum w Tykocinie inkunabu³ z 1496 roku, jeden z dwóch takich w Polsce, przeszed³ w³a¶nie profesjonaln±, gruntown± konserwacjê.
¦ci¶niête gorsetem talie, strojne suknie, misterne fryzury, nie¶mia³e u¶miechy. W koñcu sytuacja jest szczególna - nie codziennie jest siê przedstawionym brytyjskiemu monarsze. Przed stu laty taka ceremonia by³a jednym z najwa¿niejszych momentów w ¿yciu wiktoriañskich panien z wy¿szych sfer. O nich opowiadaj± ponadstuletnie fotografie na wystawie "Prezentacje na brytyjskim dworze". Wernisa¿ - w sobotê (28 stycznia).
Blisko tysi±c lat temu nosi³a go jaka¶ elegantka. Kilkadziesi±t lat temu na cmentarzysku w pobli¿u jednej z podlaskich wsi wykopa³ go jeden z mieszkañców. A w styczniu 2023 wczesno¶redniowieczny srebrny naszyjnik ogl±daæ mo¿na jako Zabytek Miesi±ca na indywidualnej wystawie w Muzeum Podlaskim.
Muzeum Podlaskie odrestaurowa³o dwa rzadkie starodruki ze swojej biblioteki. To dwie biblie sprzed ponad 400 lat - protestancka i ¿ydowska, a dok³adniej: Biblia Brzeska z 1563 roku oraz Biblia hebrajska, tzw. Biblia Huttera z 1587 roku. Jednej z odrestaurowanych ksi±g uda³o siê unikn±æ losu innych egzemplarzy z nak³adu, spalonych na wileñskim rynku.
Raz na jaki¶ czas zdarza siê, ¿e ¯ydzi obchodz± swoje ruchome ¶wiêto ¶wiate³ i cudów - Chanukê - w tym samym czasie co chrze¶cijanie Bo¿e Narodzenie. I tak w³a¶nie bêdzie w tym roku. Rzadka okazja sta³a siê impulsem do zorganizowania ekumenicznego spotkania w synagodze w Tykocinie - w sobotê (10 grudnia). W jednym koncercie o 16 splot± siê chanukowe pie¶ni w jêzyku hebrajskim i jidysz oraz pastora³ki i kolêdy.
Niby nic nadzwyczajnego - zielonkawy talerz. Ale gdy u¶wiadomimy sobie, ¿e to talerz prawie stuletni, zobaczymy jak misterne jest jego szkliwienie, jak za³amuje ¶wiat³o - szybko staje siê jasne: to nie jest zwyk³y talerz. Cacko z prasowanego szk³a, które przed wojn± wyjecha³o w ¶wiat z Grodzieñszczyzny, to Zabytek Miesi±ca pokazywany w Muzeum Podlaskim.
Blisko 180 lat temu gdzie¶ w Grecji tworzy³ j± nieznany malarz ikon. Dzi¶, po wêdrówkach po ¶wiecie, historycznych zakrêtach, ikonê ¶w. Jana Chrzciciela Anio³a Pustyni podziwiaæ mo¿na na wyj±tkowej wystawie jednego eksponatu w bia³ostockim Ratuszu. Muzeum Podlaskie prezentuje Zabytek Miesi±ca.
Muzea w Bia³ymstoku i okolicy zapraszaj± na zwiedzanie wystaw, Muzeum w Tykocinie - na spacer wzd³u¿ Narwi i poznanie historii Tykocina jako miasta portowego, a Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej podpowie, jak wykorzystaæ zio³a w medycynie i kuchni. W sobotê i niedzielê (1-2 pa¼dziernika) w ca³ej Polsce trwa "Weekend seniora z kultur±". Placówki zapraszaj± do siebie za darmo albo za symboliczne 2 z³.
W najbli¿szy weekend (10-11 wrze¶nia) i nastêpny polscy i podlascy muzealnicy ¶wiêtuj± Europejskie Dni Dziedzictwa. A to oznacza, ¿e z niektórych wydarzeñ organizowanych przez Muzeum Podlaskie i jego oddzia³y mo¿na skorzystaæ za darmo.
W nietypowej scenerii, akustycznie, w¶ród rze¼b w sobotê (25 czerwca) o 17.30 wyst±pi Lavon Volski. Bia³oruski muzyk w ogrodzie przy Muzeum Rze¼by Alfonsa Karnego (ul. ¦wiêtojañska 17) zagra w ge¶cie solidarno¶ci wobec wszystkich, którzy opu¶cili sw± Ojczyznê w wyniku re¿imu, prze¶ladowañ i wojny.
600 lat temu najprawdopodobniej nosi³ go tatarski wojownik. Niewykluczone nawet, ¿e w 1410 roku w trakcie bitwy pod Grunwaldem. ¯elazny ¶redniowieczny he³m typu kaukaskiego z XIV-XV w. to Zabytek Miesi±ca, który Muzeum Podlaskie pokazuje w specjalnej gablocie.
150 lat temu taki elegancki kosztowny mebelek zabierali ze sob± zamo¿niejsi podró¿ni. Kry³ papier, pióra, ka³amarz, stoliczek. Dzi¶, by napisaæ list, wystarczy telefon mieszcz±cy siê w kieszeni, kiedy¶ to by³a ca³a celebracja. Wspomnieniem epoki, w której czas p³yn±³ inaczej, jest sekretarzyk podró¿ny z XIX w. W kwietniu prezentowany jest na indywidualnej ekspozycji w Muzeum Podlaskim jako Zabytek Miesi±ca.
W ten sposób siedem placówek do³±cza do akcji "Pomagamy Ukrainie". Bezp³atny wstêp wolny dotyczy g³ównej siedziby Muzeum Podlaskiego - Ratusza - przy Rynku Ko¶ciuszki, a tak¿e pozosta³ych oddzia³ów: w Bia³ymstoku, Tykocinie, Supra¶lu, Choroszczy oraz Bielsku Podlaskim.
Odwzorowuje wyrazi¶cie najmniejsze zmarszczki, fakturê skóry. Jest niczym ostatni ¶lad obecno¶ci na ziemi, dokument odej¶cia. Maskê po¶miertn± Konstantego Ildefonsa Ga³czyñskiego 70 lat temu wykona³ jego przyjaciel, wybitny rze¼biarz Alfons Karny. W marcu maska prezentowana jest na indywidualnej ekspozycji w Muzeum Podlaskim jako Zabytek Miesi±ca.
Zdzis³aw Beksiñski, znany z apokaliptycznych hipnotyzuj±cych obrazów, by³ te¿ znakomitym fotografikiem. Jako jeden z pierwszych polskich artystów w latach 90. tworzy³ komputerowe fotomonta¿e. I to w³a¶nie mniej znane oblicze jego twórczo¶ci od pi±tku (11 lutego) ogl±daæ mo¿na bêdzie w Muzeum Podlaskim. Wernisa¿ w Ratuszu - godz. 18.
Niewielka drewniana skrzynka, dwa pokrêt³a, kilka nitów. Niepozorne urz±dzenie. Ile¿ jednak emocji musia³o mu towarzyszyæ! To s³uchawkowe radio, samoróbkê, kto¶ z nara¿eniem ¿ycia 80 lat temu skonstruowa³ w getcie w Bielsku Podlaskim. Dzi¶ to jedna z niewielu pami±tek po tamtym czasie, na co dzieñ niepokazywana. W lutym radio prezentowane jest na indywidualnej ekspozycji w Muzeum Podlaskim jako Zabytek Miesi±ca.
W sercu Puszczy Bia³owieskiej, w zamkniêtej strefie przygranicznej, obok kapliczki przydro¿nej pojawi³a siê patriotyczno-militarna instalacja z bia³o-czerwon± flag± i transparentem "Murem za polskim mundurem". Umieszczono j± w miejscu, obok którego teraz przeje¿d¿aj± niemal wy³±cznie wojskowe wozy, a po okolicznych lasach b³±kaj± siê migranci.
Piêkna, smutna twarz Matki, jakby ¶wiadomej, co siê wydarzy w przysz³o¶ci z jej Synem. Ponad 500 lat temu nieznany artysta gdzie¶ na po³udniu Europy pisa³ ikonê na desce, ³±cz±c w unikatowy sposób styl bizantyjski i w³oski. Pó³ tysi±ca lat pó¼niej mo¿emy podziwiaæ jego talent w Muzeum Podlaskim: niezwyk³y modelunek, ¶wiat³ocieñ, przygaszony kolor. Ikona Matki Bo¿ej Pocieszenia to Zabytek Miesi±ca.
Wygl±da jakby dopiero wy³oni³ siê spod topniej±cego lodu - futro b³yszczy biel± i te¿ wygl±da jakby by³o z lodu. A¿ trudno uwierzyæ, ¿e w nienaruszonym stanie doczeka³ niemal setki, przetrwa³ wojenne zawieruchy, zmianê granic. Fajansowa figura nied¼wiedzia polarnego stoi w holu Muzeum Podlaskiego jako "Zabytek Miesi±ca".
W 1875 roku znany z³otnik Jan Pogorzelski wraz ze swoimi pracownikami odla³ misternie ze srebra pewn± chanukijê. Komu od tego czasu s³u¿y³a, kto zapala³ w niej lampki w ¿ydowskie ¶wiêta Chanuki przez kolejne lata - nie wiemy. Ale sam± piêknie dekorowan± chanukow± lampkê jeszcze przez ponad tydzieñ podziwiaæ mo¿na w holu Muzeum Podlaskiego w Bia³ymstoku.
W Muzeum w Tykocinie - ¶wiêto Chanuki i b±czki, w Muzeum Historycznym w Bia³ymstoku - zaduszkowe wspominki, w Muzeum Ikon w Supra¶lu - warsztaty na temat ikon. Muzeum Podlaskie zaprasza w sobotê i niedzielê (6-7 listopada) do swoich oddzia³ów na spotkania i warsztaty dla rodzin i doros³ych.
W³adcy Przysz³o¶ci, Królowie Tera¼niejszo¶ci, Stra¿nicy Przesz³o¶ci. Pod takimi has³ami kryj± siê trzy oferty edukacyjne Muzeum Podlaskiego, skierowane do zwiedzaj±cych w ró¿nym wieku. Ca³o¶æ za¶ ³±czy wspólna idea, poprzez któr± bia³ostoccy muzealnicy chc± zainteresowaæ jeszcze wiêcej widzów: Muzealne Imperium Wiedzy.
W ¶rodê (20 pa¼dziernika) przypada Miêdzynarodowy Dzieñ Krajobrazu. W Polsce obchodzony jest po raz szósty, w tym roku pod has³em "Otwarte krajobrazy". Muzeum Podlaskie zaprasza na specjalny spacer do swojego oddzia³u w Choroszczy i parkowych plenerów Muzeum Wnêtrz Pa³acowych. Start - godz. 13 przy pawilonie pa³acowym.
Zmy¶lny inwestor, mecenas, mened¿er kultury, otwarty na nowinki, przy tym mi³o¶nik sarmackich cnót. Postaæ intryguj±ca i nieoczywista. Jaki by³ tak naprawdê nasz hetman Jan Klemens Branicki, patron Bia³egostoku, za którego czasów, prawie trzy stulecia temu miasto rozkwit³o? O tym w dniach 13-15 pa¼dziernika debatowaæ bêd± uczestnicy naukowej konferencji I Symposium Branicianum.
Blisko 18 wieków temu nosi³a go jaka¶ elegantka. Mo¿e nak³ada³a w wa¿nych momentach swojego ¿ycia, a mo¿e czê¶ciej le¿a³ w skrzyni. Mo¿e by³ prezentem od ukochanego? A mo¿e tylko elementem transakcji miêdzy jakimi¶ rodami. Tego nie wiemy. Ale efektowny napier¶nik znaleziony w ¯ywej Wodzie mo¿emy podziwiaæ po 1800 latach w ramach specjalnej prezentacji "Zabytek miesi±ca" w Muzeum Podlaskim.
Charakterystyczna nastroszona brew, sumiasty w±s. I ju¿ wiadomo, nawet bez podpisu, kto zacz. Marsza³ek Pi³sudski jak ¿ywy, choæ zatopiony w szkliwionej ceramice przez majstrów zak³adu Kucharskich przed prawie 90 laty. Muzealnicy z Muzeum Podlaskiego eksponat wydobyli z archiwów i pokazuj± go w specjalnej gablocie w holu Ratusza. To zabytek miesi±ca.
Copyright © Wyborcza sp. z o.o.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)