Intensywny weekend z esperanto szykuj± bia³ostoccy pasjonaci jêzyka stworzonego przez Zamenhofa. W weekend (9-11 grudnia) zapraszaj± na spotkania, koncerty muzyków polskich i szwedzkich, rozmowy. Bêdzie nawet tort. A jest co ¶wiêtowaæ - to ju¿ 23. Bia³ostockie Dni Zamenhofa.
To pierwsza czê¶æ tytu³u wystawy Marcina Pawlukiewicza. Druga to "O dzia³kowcach i dzia³kach".
"¯adnej przemocy!" - 44 lata temu te s³owa w p³omiennej przemowie wypowiedzia³a jedna z najbardziej kochanych przez dzieci pisarek - Astrid Lindgren, odbieraj±c Pokojow± Nagrodê Ksiêgarzy Niemieckich. Teraz jej motto powraca w wystawie pod takim samym tytu³em, jaka zostanie otwarta w czwartek (21 kwietnia) o 18 w Centrum im. Zamenhofa. To plansze z cytatami z mowy Lindgren i wspania³e akwarele Stiny Wirsen.
44 dzie³a na 44 plakatach, zinterpretowane przez 11 grafików. Nietypow± wystawê - "Elementarz Polskiej Kultury" - otwiera w pi±tek (21 stycznia) o 18 Centrum im. Zamenhofa (Warszawska 19). Wystawa to barwny miks, rozpiêta na stela¿ach swoista mapa kultury ostatniego stulecia, graficzny kola¿.
Oto galeria postaci: Ludwik Zamenhof, m³odszy, starszy, jego ¿ona, dzieci, rodzeñstwo, kontynuatorzy dzie³a. A¿ tu nagle w¶ród tego towarzystwa: Sinjoro Krokodilo. Kto zacz? Sk±d? Dlaczego? Zagrasz w grê karcian± wydan± w³a¶nie przez bia³ostockie Centrum im. Zamenhofa i wszystko bêdzie jasne.
Do niedu¿ej wsi w województwie ¶l±skim na prze³omie stycznia i lutego przybywaj± ¯ydzi z ca³ego ¶wiata. Jakby z innej rzeczywisto¶ci, z innego wymiaru, duchowo¶ci poza zasiêgiem zwyk³ego przechodnia. Niezwyk³± pielgrzymkê chasydów do Lelowa przez kilka lat uwiecznia³ Arkadiusz £awrywianiec. Od ¶rody (24 lutego) wystawê jego prac mo¿na bêdzie ogl±daæ w Centrum im. Zamenhofa.
Twórca esperanto Ludwik Zamenhof urodzi³ siê w Bia³ymstoku 15 grudnia 1859 roku. Na trzy dni przed 161. rocznic± urodzin s³ynnego bia³ostoczanina w sobotê (12 grudnia) z³o¿ono kwiaty pod pomnikiem Doktora Esperanto. W³a¶nie w ten grudniowy weekend obchodzone s± w Bia³ymstoku Bia³ostockie Dni Zamenhofa.
Na pocz±tku grudnia od lat Bia³ystok obchodzi Dni Zamenhofa. I tak jest w tym roku, choæ w innej formie ni¿ zwykle. Esperanty¶ci mimo pandemii ¶wiêtowania nie odpuszczaj±, przenie¶li siê tylko w przestrzeñ wirtualn±. W sobotê i niedzielê (12-13 grudnia) - w sieci znale¼æ mo¿na sporo ciekawych wyk³adów, opowie¶ci, koncerty, a nawet wirtualn± wycieczkê.
Ka¿dy chyba - i du¿y, i ma³y - mia³ w d³oniach bestseller "MAPY" Aleksandry i Daniela Mizieliñskich. Teraz fantastyczne obrazkowe mapy bêdzie mo¿na zobaczyæ w du¿ym formacie na wystawie w Centrum im. Zamenhofa - od pi±tku (3 lipca). Tego dnia w CLZ otwiera siê te¿ wystawa "Starosielce - miasto kolejarzy", a w sobotê (4 lipca) w kinie Forum - wystawa fotografii Piotra Malczewskiego "Kraina Czarnej Hañczy".
Ach, Bo¿e, jak d³ugo jeszcze. My¶lê, ¿e jak ju¿ bêdziemy wyzwoleni, to wtedy bêdzie dopiero dla nas taka prawdziwa wiosna. Ach, tak jest mi ju¿ têskno do tej wielkiej i drogiej Wiosny. - napisa³a w ostatniej notatce w swoim dzienniku 14-letnia Rywka Lipszyc, nim z getta trafi³a do Auschwitz. W Bia³ymstoku likwidacja getta rozpoczê³a siê 5 lutego 1943 roku, od tych wydarzeñ mija 77 lat.
W 1912 r. szkocki fotograf sfotografowa³ Zamenhofa i innych esperantystów. W pi±tek (13 grudnia) o 17 cenny zbiór p³ytek szklanych zobaczyæ mo¿na na wystawie w Centrum im. Zamenhofa.
Urodzi³ siê 160 lat temu. 100 lat temu dosta³ w Bia³ymstoku pierwsz± ulicê. I w³a¶nie tê podwójn± rocznicê zwi±zan± z Ludwikiem Zamenhofem bêd± ¶wiêtowaæ bia³ostoccy esperanty¶ci ju¿ w ten weekend (13-15 grudnia). Program jest obfity, wype³niony spotkaniami, koncertami, wystawami. Na jednej zobaczyæ mo¿na unikalny dar z Wielkiej Brytanii: szklane p³ytki z 1912 roku z wizerunkiem m.in. Zamenhofa.
Niezwyk³y dar od brytyjskiego esperantysty. Do Centrum im. Zamenhofa w Bia³ymstoku trafi³y 107-letnie szklane negatywy ze szczególnej uroczysto¶ci. A na nich - u¶miechniêty Ludwik Zamenhof.
Nazywano j± biblijn± balerin± - tak ekspresyjnie i wyrazi¶cie przenosi³a tañcem na scenê motywy biblijne. W pi±tek (19 lipca) ¶wiatowej s³awy tancerka, jedna z najwa¿niejszych postaci ¿ydowskiego tañca i baletu, powróci symbolicznie do rodzinnego Bia³egostoku. Za spraw± wystawy w Centrum im. Zamenhofa (godz. 18), przygotowanej przez izraelskich kuratorów. I w³a¶nie tu maj±cej polsk± prapremierê.
Szkolny zeszyt, kilkana¶cie lu¼nych kartek. A na nich apokalipsa: przeczuwana, nadchodz±ca, spe³niaj±ca siê. Zeszyt przetrwa³, rysownik zgin±³ w czasie Holocaustu. Po ponad 70 latach niepokój z jego rysunków bije nadal z wielk± moc± na wystawie w Centrum Zamenhofa.
Zak³ada³y kuchnie dla ubogich, ochronki, kluby. Politykowa³y, redagowa³y gazety. Przede wszystkim latami walczy³y o prawa kobiet, nie zwa¿aj±c na szyderstwa i kary w wiêzieniu. O dzielnych kobietach, równie¿ z Bia³egostoku, opowiada wystawa w Centrum im. Zamenhofa. Symbol-klucz graficznej opowie¶ci to d³oñ w koronkowej rêkawiczce.
W pi±tek (14 grudnia) rozpocznie siê ¶wiêto mi³o¶ników jêzyka esperanto. Podczas XIX Bia³ostockich Dni Zamenhofa nie zabraknie wystaw, rozmów o literaturze i koncertów.
To bêdzie kolejny projekt zrealizowany w ramach bud¿etu obywatelskiego. Mo¿e siê pojawiæ nawet lada dzieñ. Albo nieco pó¼niej.
Nie raz i nie dwa zosta³y pobite, wy¶miewane, opluwane. Ale walczy³y dzielnie. I wywalczy³y. Historia walki o prawa wyborcze kobiet jest fascynuj±ca. O jej cz±stce opowiada wystawa, jak± od pi±tku (23.11) ogl±daæ mo¿na w Centrum im. Zamenhofa (ul. Warszawska 19). Wernisa¿ - godz. 18-20.
Przez piêæ dni Maciej Szupica ma tworzyæ nowy mural w Bia³ymstoku. Powstanie na osiedlu Przyja¼ñ.
W Centrum Ludwika Zamenhofa w ramach obchodów 75. rocznicy powstania w getcie bia³ostockim w czwartek (16.08.) odby³a siê dyskusja, w której przedstawiono ostatnie wyniki badañ naukowych na temat ¿ycia codziennego i zag³ady bia³ostockiego getta. Stawiano te¿ pytania o przysz³o¶æ i pamiêæ.
To bêdzie czas wspomnieñ, zadumy, ws³uchania siê w dawne d¼wiêki i g³osy. Bia³ostoccy ¯ydzi powróc± w przejmuj±cych opowie¶ciach. Jeden z nielicznych ocala³ych przyjedzie nawet do rodzinnego miasta, by o tragedii sprzed lat opowiedzieæ osobi¶cie. Bêd± wystawy, spotkania, spacery, koncerty. Obchody rocznicy powstania w getcie bia³ostockim potrwaj± kilka dni (14-19 sierpnia).
W czerwcu odbêd± siê kolejne organizowane przez magistrat wydarzenia zwi±zane z setn± rocznic± odzyskania przez Polskê niepodleg³o¶ci. - Zapraszamy mieszkañców na wystawy i festyn do bia³ostockich placówek kulturalnych - mówi Agnieszka B³achowska z urzêdu miejskiego.
To bêdzie szczególna wêdrówka przez miasto - ¶ladem historii i tradycji bia³ostockich ¯ydów. Miejsc jest 17, nie wszystkie s± tak znane i oczywiste, jak by siê wydawa³o. Najlepsi poszukiwacze dostan± nagrody.
Do 6 pa¼dziernika nauczyciele i edukatorzy mog± zg³aszaæ siê na seminarium "Wykorzystanie zasobów archiwów spo³ecznych w edukacji", organizowane przez Centrum Ludwika Zamenhofa.
Litwini z Puñska przywie¼li spektakl o swym narodowym malarzu i kompozytorze, w synagodze rozbrzmiewa³y pie¶ni chasydzkie, w parku bawiono siê bez wzglêdu na pogodê, w dwóch galeriach rozmawiano o wystawach, granicach, niepamiêci... A na fina³ swoje projekty pokazali polscy i ukraiñscy projektanci mody. Tak by³o w niedzielê (3.09), gdy po czterech dniach zakoñczy³ siê Wschód Kultury/Inny Wymiar
- "S±siedzi wyjechali do Treblinki" jest pierwsz± w Bia³ymstoku wystaw±, która jêzykiem sztuki wspó³czesnej, konfrontuje materialne ¶lady dawniejszej obecno¶ci i wspó³czesnej nieobecno¶ci ¯ydów i pyta, co z tego wynika. Tak¿e dla nas, którzy ¿yjemy na zasypanych kirkutach i zgliszczach ich domów - mówi Magdalena Godlewska-Siwerska ze Stowarzyszenia Edukacji Kulturalnej WIDOK. Otwarcie wystawy w pi±tek (11 sierpnia) o godzinie 18 w Centrum im. Ludwika Zamenhofa.
Dorota Epelbaum przed wojn± mieszka³a w D±browie Bia³ostockiej. Mark Podwal, znany nowojorski malarz, grafik i lekarz, po kilkudziesiêciu latach wraca w rodzinne strony matki. Za pomoc± rysunków, w których symbolicznie opowiada us³yszane od niej historie. "Kadisz dla D±browy" - poka¿e Centrum im. Zamehofa.
Od 9 do 13 czerwca potrwa dziesi±ta ju¿ edycja Festiwalu Kultury ¯ydowskiej "Zachor - Kolor i D¼wiêk". Koncerty - w tym ten galowy z udzia³em pianisty Jarona Gershovskiego z USA, warsztaty m.in. z tañców ¿ydowskich, spektakle, wystawa o Felicji Raszkin Nowak, która prze¿y³a bia³ostockie getto, spacer po cmentarzu ¿ydowskim przy ul. Wschodniej - to atrakcje tegorocznej imprezy. Bêdzie te¿ konferencja naukowa.
Zanim 24 marca oka¿e siê, który z czterech nominowanych otrzyma Nagrodê Literack± im. Wies³awa Kazaneckiego, ca³± czwórkê bêdzie mo¿na spotkaæ 2 marca w Centrum im. Zamenhofa. Na trzy tygodnie przed wrêczeniem nagrody, od godz. 18.30, go¶ciæ tam bêd±: Natalia Fiedorczuk, Piotr Janicki, Aneta Prymaka-Oniszk i Szymon Te¿ewski.
Bia³ostoccy radni PiS i radny Dariusz Wasilewski nie chcieli, a Rada Miasta S³upsk przyjê³a - uchwa³ê ustanawiaj±c± rok 2017 Rokiem Ludwika Zamenhoha. - Jeste¶my bardzo szczê¶liwi, ¿e nasi radni jednog³o¶nie przeg³osowali tê uchwa³ê - mówi s³upski prezydent Robert Biedroñ.
W 2017 r. przypada setna rocznica ¶mierci Ludwika Zamenhofa, która g³osami g³ównie bia³ostockich radnych PiS nie zas³uguje na uczczenie w podlaskiej stolicy - miejscu urodzin twórcy jêzyka esperanto. Bêdzie za to obchodzona pod auspicjami UNESCO. W Bia³ymstoku ma odbyæ siê Ogólnopolski Kongres Esperantystów. Obchody organizuj± spo³ecznicy, w³±cza siê tak¿e parlamentarny zespó³ wspierania jêzyka esperanto. Imprezy zapowiadaj± bia³ostockie instytucje kultury. I nie tylko one.
Koncertem zespo³u Hañba, którego liderem jest Andrzej Zamenhof rozpoczn± siê uroczyste obchody Bia³ostockiego Roku Zamenhofa. Co pó¼niej? Wszystko zale¿y wy³±cznie od kreatywno¶ci mieszkañców, którym siê chce.
Z mojej obserwacji lokalnej rzeczywisto¶ci wynika, ¿e istnieje w niej przynajmniej jedna, póki co niezmienna prawid³owo¶æ. ¦rednio raz w miesi±cu bia³ostocki radny z klubu prezydenckiego, Dariusz Wasilewski ma period, w którym czuje nieodpart± potrzebê naplucia na Ludwika Zamenhofa, jedynego w historii, jak mi siê wydaje, bia³ostockiego kandydata do Nobla.
- Trzeba pogratulowaæ prezydentowi decyzji, ¿e likwiduje ten ma³o potrzebny twór promuj±cy niszow±, hobbystyczn± sferê - tak o wcieleniu Centrum Ludwika Zamenhofa w struktury Bia³ostockiego O¶rodka Kultury mówi³ radny Komitetu Truskolaskiego, Dariusz Wasilewski.
To ju¿ pewne. Od 1 stycznia Centrum Zamenhofa bêdzie dzia³a³o w strukturach Bia³ostockiego O¶rodka Kultury. Obywatelski protest nie przekona³ radnych. Jednocze¶nie z Muzeum Wojska wyodrêbnione zostanie Muzeum Pamiêci Sybiru. Poniedzia³kowe (24.10) g³osowanie w trakcie rady miasta to ju¿ tylko formalno¶æ.
Swoje ¶wiêto obchodz± nauczyciele. Dzi¶ obchodzimy te¿ ¦wiatowe Dni Jaja, Zmniejszenia Skutków Klêsk ¯ywio³owych i Normalizacji. Warto wpa¶æ (jak zawsze) do centrum Zamehofa i na prelekcjê o Franciszku Karpiñskim. Ale nie tylko. Uwaga: w nocy temperatura spadnie poni¿ej zera.
W przysz³ym roku obchodziæ bêdziemy 100. rocznicê ¶mierci Ludwika Zamenhofa. To znaczy bêdzie obchodziæ ca³y ¶wiat. Bia³ystok za to bêdzie przypominaæ... marsza³ka Józefa Pi³sudskiego.
W poniedzia³ek radni znowu bêd± decydowaæ o przysz³o¶ci Centrum im. Ludwika Zamenhofa. Znowu, bo ju¿ raz uznali, ¿e CLZ powinno dzia³aæ od nowego roku w strukturach Bia³ostockiego O¶rodka Kultury.
W 73. rocznicê wybuchu powstania w bia³ostockim getcie na tarasie Centrum im. Ludwika Zamenhofa w Bia³ymstoku zabrzmi muzyka inspirowana tradycyjnymi melodiami aszkenazyjskimi, ba³kañskimi i romskimi. Wstêp wolny.
Copyright © Wyborcza sp. z o.o.