Na Podlasiu zapachnia³o Orientem. Potrawami z baraniny i s³odyczami z miodem. Prochem z wystrzelonych salw honorowych, dymem z ognisk. Polscy Tatarzy zaprosili do siebie na tradycyjne ¦wiêto P³uga - Sabantuj.
Koncerty, gry i zabawy, kulinaria - a wszystko pod znakiem kultury i historii polskich Tatarów. W sobotê (3 sierpnia) w Kruszynianach odbêdzie siê tatarskie ¶wiêto Sabantuj. ¦wietna okazja na piknik w plenerze.
To pierwszy tego typu park w województwie podlaskim. Czym tak naprawdê jest park kulturowy? Co w nim mo¿na? Co jest zabronione? Wreszcie - jak ma pomóc w ochronie zabytków zwi±zanych z dziedzictwem tatarskim?
Wprawdzie jeszcze w stanie surowym, ale ju¿ stoi w Kruszynianach, ¶ladu nie ma po pogorzelisku. S³ynne z go¶cinno¶ci i wy¶mienitej kuchni gospodarstwo "Tatarska Jurta" pañstwa Bogdanowiczów odrodzi³o siê jak Feniks z popio³ów.
¦wist strza³ i têtent koñskich kopyt, a tak¿e têskna muzyka rozbrzmiewaj± w bia³ostockim skansenie. S± orientalne przysmaki i tañce. S± pokazy sokolnictwa. Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej warto odwiedziæ równie¿ w niedzielê (30 czerwca).
Arabska kaligrafia, pilaw serwowany przez Tatarów, sokolnicy i konni ³ucznicy - w ostatni weekend czerwca pod Bia³ymstokiem powieje Orientem.
Wokó³ Bohonik powsta³ w³a¶nie park kulturowy. Ma chroniæ charakter wsi, w której do dzi¶ ¿ywe s± tradycje tatarskie.
- Na Borneo wwie¼li¶my w walizce 30 kilogramów grzybów i zakwas do ¿uru. Jak najbardziej legalnie - opowiada o egzotycznej kulinarnej podró¿y Urszula Olechno, bia³ostoczanka, wspó³w³a¶cicielka Koku Sushi.
"I pamiêtaj imiê swoje. Rytua³y przej¶cia Tatarów polskich - azan" oraz "Z Bajramem! Tatarskie tradycje ¶wi±teczne" to tytu³y nowych albumów po¶wiêconych kulturze Tatarów polskich.
W poniedzia³ek (6 maja) muzu³manie zaczynaj± ¶wiêty miesi±c postu i b³ogos³awieñstwa - ramadan. Wyznawcy islamu bêd± po¶ciæ od wschodu do zachodu s³oñca, powstrzymuj±c siê od jedzenia i picia.
Fundacja Tatarskie Towarzystwo Kulturalne zaprasza w sobotê (4 maja) na Tatarski Majowy Piknik w Kruszynianach ze smako³ykami i muzyk±. Bêdzie to te¿ okazja, by w rok po tragicznym po¿arze Tatarskiej Jurty wesprzeæ jej gospodarzy i zobaczyæ, jak id± postêpy w odbudowie.
- Warto¶æ kulturowa Kruszynian, czyli siedziby polskich Tatarów, jest zagro¿ona budow± przemys³owych ferm kurzych. Inwestycja ta zmieni ca³kowicie warto¶æ przyrodnicz± tego terenu - twierdzi szef muzu³mañskiej gminy wyznaniowej. Wtóruje mu pose³ Robert Tyszkiewicz i domaga siê ustanowienia w Kruszynianach ¶cis³ej ochrony krajobrazowej.
My, Tatarska Jazda, pó³ksiê¿yc i gwiazda, na stos z³o¿yli¶my nasz ¿ycia los, na stos, na stos... Tak, na melodiê Pierwszej Brygady, ¶piewali ¿o³nierze Pu³ku Tatarskiego U³anów im. Mustafy Achmatowicza podczas wojny z bolszewikami w latach 1919-1920.
Amerykañska telewizja CNN przygotowa³a listê 11 najpiêkniejszych miejsc w Polsce. W¶ród nich znalaz³y siê m.in. Kraków, Wroc³aw, Tatry i... Puszcza Bia³owieska.
We wtorek (21.08) muzu³manie zaczynaj± obchodziæ ¶wiêto Kurban Bajram (Id Al-Adha). Pierwszego dnia modlitwa odbêdzie siê we wszystkich meczetach i domach modlitwy na Podlasiu. To jedno z najwa¿niejszych ¶wi±t w islamie.
"Tatarzy w Niepodleg³ej" - to has³o miêdzynarodowej konferencji w ramach XX Letniej Akademii Wiedzy o Tatarach. W jej trakcie naukowcy z Polski i zagranicy podziel± siê wiedz± o ¿yciu mieszkaj±cej w Podlaskiem spo³eczno¶ci tatarskiej i jej roli w tworzeniu wolnego pañstwa polskiego.
Tradycyjne ¶wiêto Tatarów Sabantuj istnieje od setek lat, a w ich kolebce na Podlasiu obchodzone jest od 12 lat, kiedy to D¿enneta Bogdanowicz wskrzesi³a je w Kruszynianach i Tatarskiej Jurcie.
Choæ Bogdanowiczów spotka³a w tym roku ogromna tragedia - sp³on±³ dorobek ich ¿ycia, Tatarska Jurta - nie by³o mowy, by odwo³aæ doroczne ¦wiêto P³uga. Sabantuj ma byæ jeszcze weselszy i okazalszy.
Polscy Tatarzy maja powód do dumy i rado¶ci. Po ponad trzech latach t³umaczenia, korekt oraz przygotowañ technicznych prowadzonych przez zespó³ wydawniczy, wspó³czesny tatarski przek³ad Koranu uka¿e siê na pocz±tku pa¼dziernika tego roku.
Micha³ Piasek na Uranii wygra³ zarówno konkurencjê wêgiersk±, jak i koreañsk±, zdobywaj±c najwiêksz± liczbê punktów w klasyfikacji ogólnej. Natomiast w¶ród juniorów triumfowa³a Patrycja Gryko, równie¿ na Uranii. W weekend w podbia³ostockim skansenie rozegrano VIII edycjê Zawodów £ucznictwa Konnego Tatarów Polskich.
Tatarski ¶piew i taniec. U³ani i ³ucznicy na koniach. Dawne stroje i kuchnia tatarska. Sokolnicy i kilkudziesiêciu go¶ci z Krymu. W podbia³ostockim Skansenie trwa VI Festiwal Kultury Tatarskiej i VIII Zawody £ucznictwa Konnego Tatarów Polskich.
W czwartek zakoñczy³ siê ¶wiêty miesi±c muzu³manów - Ramadan. Dzi¶ (15.06) we wszystkich meczetach rozlega siê ¶piew tekbirów. Wyznawcy islamu zaczynaj± trzydniowe wielkie ¶wiêto Ramadan Bajram (Eid al-Fitr). ¦wiêto rodzinnie, z rado¶ci± obchodz± tak¿e podlascy muzu³manie, w tym Tatarzy.
Na prze³omie czerwca i lipca podbia³ostocki skansen obejm± we w³adanie Tatarzy. Widowiskowe zawody w ³ucznictwie konnym, pokazy je¼dzieckie i taneczne, przepyszna kuchnia i wyj±tkowe tchnienie Orientu jak co roku przyci±gn± do Podlaskiego Muzeum Kultury Ludowej t³umy.
¦roda (16.05) to pierwszy dzieñ ¶wiêtego miesi±ca wyznawców islamu i pierwszy dzieñ postu, który jest obowi±zkiem ka¿dego muzu³manina. Wyznawcy islamu poszcz± od wschodu do zachodu s³oñca, powstrzymuj±c siê od jedzenia i picia.
Nie mo¿emy opanowaæ wzruszenia... W 5 godzin w trakcie trwania pikniku charytatywnego w Kruszynianach zebrali¶my dziêki Waszym datkom 35 281 z³! - poinformowa³a rodzina Bogdanowiczów. - Tatarska Jurta dziêkuje za obecno¶æ, hojno¶æ, chêci i dobroæ!
Tatarzy polscy. Nieustaj±cy fenomen. Spo³eczno¶æ, która choæ od wieków mieszka w Polsce, zachowa³a w³asn± to¿samo¶æ religijn± i etniczn±. Dlaczego? O tym m.in. w swojej ksi±¿ce "Tatarzy polscy. Ci±g³o¶æ i zmiana" pisze dr Karolina Rad³owska, etnolo¿ka i kustosz Podlaskiego Muzeum Kultury Ludowej. A w ¶rodê (9.05) o godz. 17 opowie o tym sama.
W powietrzu czuæ jeszcze spaleniznê, sczernia³e ruiny okaza³ego niegdy¶ gospodarstwa agroturystycznego sprawiaj± przygnêbiaj±ce wra¿enie, ale do Tatarskiej Jurty wraca ¿ycie. Chyba ca³a Polska zjecha³a w niedzielê na piknik do Kruszynian, ¿eby wesprzeæ rodzinê Bogdanowiczów dobrym s³owem, u¶ciskiem i wrzuciæ do puszki pieni±¿ek na odbudowê domu.
"Jeste¶my wstrz±¶niêci tym, co nas spotka³o, ale jednocze¶nie poruszeni i wdziêczni za falê dobroci, która ruszy³a w nasz± stronê. Jeste¶cie wszyscy nasz± ogromn± si³±" - pisz± pañstwo Bogdanowiczowie, w³a¶ciciele Tatarskiej Jurty, która sp³onê³a w nocy z poniedzia³ku na wtorek.
Dzi¶ (3.05) na dziedziñcu Pa³acu Branickich rado¶æ z Niepodleg³ej wyra¿± ró¿ne kultury, narodowo¶ci, religie. Wielokulturowy festyn z warsztatami kulinarnymi, animacjami dla dzieci a przede wszystkim koncertami (w godz. 15-18) bêdzie tak¿e okazj± do wsparcia poszkodowanej w po¿arze rodziny Bogdanowiczów z Kruszynian.
Sp³onê³o gospodarstwo agroturystyczne Tatarska Jurta w Kruszynianach. Jeszcze rano stra¿acy dogaszali budynek. Oko³o godz. 1 w nocy w³a¶ciciele Jurty na Facebooku napisali: - To na razie koniec. Wszyscy cali i zdrowi - my, psy, koty i konie.
Szef MSWiA: "Zleci³em odpowiednim departamentom monitorowanie tej sprawy. Nie wydaje mi siê, aby odlegli kulturowo, mentalnie, historycznie i geograficznie ortodoksyjni saudyjscy wahabici mieli wspieraæ polskich Tatarów, którzy zawsze mogli liczyæ na wsparcie w³asnej Ojczyzny".
Królestwo Arabii Saudyjskiej ma sfinansowaæ budowê w Bia³ymstoku Muzu³mañskiego Centrum Kultury i Edukacji. Tatarzy z Podlasia chc± konsultacji.
Cia³o zmar³ego sk³adane jest do grobu, wprost na go³± ziemiê. Imam Jasiñski mówi, ¿e "piaseczek jest jak pierzynka".
Polscy muzu³manie zwracaj± siê do Sejmu o podjêcie dzia³añ maj±cych na celu ochronê mniejszo¶ci muzu³mañskiej w Polsce. W pi¶mie skierowanym na rêce marsza³ka Kuchciñskiego pisz±: "Utrwalanie za po¶rednictwem mediów publicznych twierdzeñ, jakoby spo³eczno¶æ muzu³mañska by³a zagro¿eniem, dla Polski jest przejawem uprzedzeñ i stereotypów".
Od czwartkowego (31.08) wieczora do poniedzia³ku (4.09) muzu³manie, tak¿e mieszkaj±cy na Podlasiu, obchodz± jedno z dwóch najwa¿niejszych ¶wi±t w islamie. To Kurban Bajram (Id al-Adha), czyli ¦wiêto Ofiarowania.
Pochodz±ca z Bia³egostoku Karolina Cicha - kompozytorka, wokalistka i multiinstrumentalistka - nagra³a nowy album "P³yta tatarska". Nawi±zuje on do dziedzictwa muzycznego Tatarów polskich. Miasto Bia³ystok sfinansowa³o produkcjê teledysku do pochodz±cego z tej p³yty utworu "Kirfiklere" - bêd±cego tradycyjn± pie¶ni± Tatarów nadwo³¿añskich.
W niedzielê (25.06) przypada pierwszy dzieñ ¶wi±t Ramadan Bajram, wieñcz±cy ¶wiêty miesi±c postu. A w pi±tek (30.06) mieszkaj±cy na Podlasiu muzu³manie i wszyscy ludzie dobrej woli bêd± razem modliæ siê w intencji pokoju.
Po ponad 10 latach starañ, negocjacji i analiz prawnych budynek Domu Kultury Muzu³mañskiej, razem z dzia³k± przy ul. Piastowskiej 13 F w Bia³ymstoku sta³ siê w³asno¶ci± Muzu³mañskiego Zwi±zku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej.
Zakoñczy³ siê remont budynku, w którym mie¶ci siê Tatarskie Centrum Kultury Islamu w Suchowoli. To bêdzie miejsce, têtni±ce ¿yciem kulturalnym, nie sprowadzanym jedynie do kwestii religijnych. Uroczy¶cie otwarte zostanie 13 maja.
Barania skóra, z³±czone kciuki, imam ¶piewaj±cy tekbiry rozpoczynaj±ce siê od s³ów Allahu Akbar. W tatarskiej ceremonii ¶lubnej czuæ tchnienie Orientu.
Copyright © Wyborcza sp. z o.o.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)