Prawos³awni zasiedli wczoraj do wieczerzy wigilijnej, a dzi¶ zaczynaj± ¶wiêtowaæ Bo¿e Narodzenie. Jedno z 12 wielkich ¶wi±t liturgicznych w Cerkwi. W ¶wi±teczny czas wierni prawos³awni pozdrawiaj± siê s³owami: "Christos ro¿dajetsia - s³awitie jeho" (Chrystus siê rodzi - wychwalajcie Go).
Oko³o stu ubogich i bezdomnych osób zasiad³o w sobotê (6.1) do wigilii w bia³ostockiej jad³odajni Prawos³awnego O¶rodka Mi³osierdzia "Eleos". Nie zabrak³o tradycyjnych potraw wigilijnych, ale przede wszystkim prosfory.
¦wiêtowanie to przecie¿ nie czas prezentów, ucztowania i pró¿nego spêdzania wolnego czasu. Dla w³a¶ciwego i g³êbokiego prze¿ywania ¶wi±t konieczny jest wysi³ek duchowego i ascetycznego przygotowania oraz odpowiednie spêdzenie ¶wi±tecznych dni - podkre¶la ordynariusz prawos³awnej diecezji bia³ostocko-gdañskiej, abp Jakub w li¶cie z okazji Bo¿ego Narodzenia.
Ludzko¶æ cierpi z powodu wielu bratobójczych wojen, terroryzmu, patologii, zabijania nienarodzonych dzieci, itp. W ¶wiecie jest wiele niesprawiedliwo¶ci, gwa³tów, a za ma³o modlitwy, mi³o¶ci, wstrzemiê¼liwo¶ci - pisz± hierarchowie Cerkwi prawos³awnej w Polsce w li¶cie z okazji ¶wi±t Bo¿ego Narodzenia.
G³ówna, oficjalna czê¶æ obchodów ¦wiêta Niepodleg³o¶ci rozpocznie siê w Bia³ymstoku 11 listopada o godz. 12.30 - tradycyjnie przy pomniku marsza³ka Józefa Pi³sudskiego na Rynku Ko¶ciuszki.
W czwartek (21.09) wierni Ko¶cio³a prawos³awnego rozpoczêli dwudniowe uroczysto¶ci w zwi±zku z XXV rocznic± przeniesienia relikwii ¶wiêtego mêczennika Gabriela z Grodna do Bia³egostoku. Jak co roku odbywaj± siê one w soborze ¶w. Miko³aja Cudotwórcy w Bia³ymstoku.
W czwartek (21.09) i w pi±tek (22.09) wierni Ko¶cio³a prawos³awnego czciæ bêd± XXV rocznic± przeniesienia relikwii ¶wiêtego mêczennika Gabriela z Grodna do Bia³egostoku.
Sobór Polskiego Autokefalicznego Ko¶cio³a Prawos³awnego wybra³ w czwartek (24.08) czterech nowych biskupów. Ich duchowne imiona to: Warsonofiusz, Atanazy, Pawe³ i Andrzej - dowiedzia³a siê nieoficjalnie "Wyborcza".
Szczególnie w intencji prawos³awnych ofiar akcji "Wis³a" w 70. rocznicê jej przeprowadzenia, modli³y siê w sobotê (19.08) tysi±ce wiernych podczas g³ównej liturgii ¶wiêta Przemienienia Pañskiego na ¦wiêtej Górze Grabarce. Przewodniczy³ jej metropolita warszawski i ca³ej Polski arcybiskup Sawa, a towarzyszy³ mu metropolita Belgii Atenagoras.
W sobotê g³ównej czê¶ci tegorocznych uroczysto¶ci ¶wiêta Przemienienia Pañskiego na ¦wiêtej Górze Grabarce przewodniczyæ bêdzie metropolita warszawski i ca³ej Polski abp Sawa. Jak co roku ¶wiêto zgromadzi tysi±ce wyznawców prawos³awia.
Bia³ostocki magistrat szuka firmy, która wykona iluminacjê kolejnych obiektów sakralnych. Dwa z nich to wspó³czesne budowle.
W ¶rodê (28.06) o godz. 9.30 po ciê¿kiej chorobie zmar³ w szpitalu arcybiskup Szymon, ordynariusz prawos³awnej diecezji ³ódzkiej i poznañskiej. Duchowny by³ zwi±zany z Podlaskiem- pochodzi³ z Guszczewiny niedaleko Narewki, w latach 60-tych by³ nauczycielem jêzyków w Micha³owie.
Tradycyjnie uroczysta procesja w ramach ogólnomiejskich uroczysto¶ci z okazji Bo¿ego Cia³a przesz³a w czwartek (15 czerwca) ulicami podlaskiej stolicy. W procesjach modlili siê te¿ wierni w bia³ostockich parafiach oraz miastach i miasteczkach regionu. Z kolei wyznawcy prawos³awia Bia³egostoku obchodzili ¶wiêto Ikony Matki Bo¿ej.
Po ponad miesi±cu od ekshumacji w krypcie g³ównej cerkwi monasteru Zwiastowania Przenaj¶wiêtszej Bogurodzicy i ¶w. Aposto³a Jana Teologa w Supra¶lu pod Bia³ymstokiem spocz±³ ponownie genera³ brygady arcybiskup Miron - prawos³awny ordynariusz Wojska Polskiego. Zgin±³ w katastrofie smoleñskiej.
Trzy dni przes³uchañ, wystêpy 26 chórów z o¶miu krajów, wiele godzin z muzyk± cerkiewn±. W ¶rodê (24.05) po raz 36. zacz±³ siê w Bia³ymstoku Miêdzynarodowy Festiwal Muzyki Cerkiewnej "Hajnówka". Przed nami wystêpy chórów z Ukrainy, Bia³orusi, Litwy, Rosji, Mo³dawii, Macedonii, Rumunii i Polski.
Mêski chór wydzia³u teologicznego - "Metropolita Josif Naniescu" z Rumunii okaza³ siê najlepszym chórem tegorocznych Hajnowskich Dni Muzyki Cerkiewnej. Do rodzimej Jassy wróci z Grand Prix festiwalu zakoñczonego w weekend w Hajnówce.
Cudowne ¶piewy, metafizyczne prze¿ycia, blisko¶æ sacrum - to wszystko ju¿ od poniedzia³ku (8.05) w soborze ¶w. Trójcy w Hajnówce, gdzie zaczynaj± siê Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej. Przyjedzie blisko 30 chórów z Polski i zagranicy, m.in. z Gruzji, Rumunii, Bia³orusi, Ukrainy, Rosji. Wszystkie - bez wzglêdu na wyznanie - ³±czy mi³o¶æ i pasja do utworów szczególnych, bo nale¿±cych do kanonu muzyki cerkiewnej.
We wtorek (2.05) po nabo¿eñstwie w cerkwi ¶w. proroka Eliasza na Dojlidach wyruszy - jak co roku - piesza pielgrzymka z Bia³egostoku do Zwierek. W ¶rodê rano zaczn± siê tam g³ówne uroczysto¶ci ku czci ¶w. mêczennika Gabriela Zab³udowskiego - patrona dzieci i m³odzie¿y.
Mimo wielkiego bólu, jaki wyra¿ali duchowni i wierni Cerkwi prawos³awnej w Polsce, w nocy z poniedzia³ku (24.04) na wtorek dokonano w supraskim monasterze ekshumacji genera³a brygady arcybiskupa Mirona. To kolejna ekshumowana ofiara katastrofy smoleñskiej.
Z Poniedzia³kiem Wielkanocnym - drugim dniem ¦wi±t Zmartwychwstania Pañskiego - wi±¿e siê tradycja ¦migusa-Dyngusa. ¦migus i Dyngus to dwa odrêbne obyczaje, które praktykowane by³y jednego dnia. Dlatego z czasem ich nazwy siê po³±czy³y.
Po porannej rezurekcji osoby samotne i potrzebuj±ce spotka³y siê na wspólnym ¶niadaniu wielkanocnym zorganizowanym przez Caritas, Fundacjê Czarneckich i Zespó³ Szkó³ Katolickich. By nikt nie by³ sam na ¶wiêta.
Cerkiew z wielkim bólem przychyli³a siê do pro¶by prokuratury. - Jako obywatele musimy dostosowaæ siê do prawa pañstwowego - mówi o ekshumacji abp. Mirona sekretarz kancelarii kurii metropolitalnej Cerkwi prawos³awnej w Polsce. Ekshumacja ma siê odbyæ jeszcze w kwietniu. Cia³o zostanie w tajemnicy przewiezione z Supra¶la do Lublina.
Nacjonali¶ci przemaszerowali w niedzielê przez Hajnówkê, nios±c transparenty na cze¶æ "Burego" i skanduj±c: "Idzie, idzie nacjonalizm", "Nie czerwona, nie têczowa, lecz Hajnówka narodowa", "Bury, Bury, nasz bohater", "Wielka Polska chrze¶cijañska".
Z okazji zbli¿aj±cego siê w Cerkwi prawos³awnej Wielkiego Postu list do wiernych skierowa³ metropolita warszawski i ca³ej Polski, abp Sawa. Wieki Post poprzedz± w niedzielê (26.02) w cerkwiach nabo¿eñstwa w intencji przebaczenia win.
Rada Miasta Hajnówki sprzeciwia siê organizowaniu przez ¶rodowiska nacjonalistyczne marszu ku czci "¿o³nierzy wyklêtych". Dzi¶ burmistrz nie wyda zgody na przemarsz. Nacjonali¶ci zapowiadaj± odwo³anie, a prezes Endecji i by³y szef wszechpolaków potêpia "¿o³nierzy wyklêtych", którzy mordowali dzieci i na marszu siê nie pojawi.
Nabo¿eñstwa ¿a³obne zostan± odprawione w niedzielê (29.01) w Zaleszanach i Bielsku Podlaskim w zwi±zku z 71. rocznic± pacyfikacji wsi prawos³awnych Bia³ostocczyzny. Zbrodnie zosta³y dokonane przez oddzia³ Pogotowia Akcji Specjalnej Narodowego Zjednoczenia Wojskowego dowodzony przez Romualda Rajsa "Burego".
W Bia³ymstoku trwa ekumeniczny Tydzieñ Powszechnej Modlitwy o Jedno¶æ Chrze¶cijan pod has³em "Pojednanie - mi³o¶æ Chrystusa przynagla nas". Zaplanowano wspólne nabo¿eñstwa, spotkania i zawody sportowe.
W pierwszy dzieñ prawos³awnych ¶wi±t Bo¿ego Narodzenia (7.01) rano zmar³ ksi±dz mitrat Miko³aj Lenczewski, proboszcz parafii ¶w. Jana Klimaka na Woli w Warszawie. Duchownym w tej parafii by³ od 1975 roku, kiedy otrzyma³ ¶wiêcenia kap³añskie.
W polskiej tradycji jest talerz dla osoby, która mo¿e nieoczekiwanie przyj¶æ - dla wêdrowca. U nas takie talerze s± wszystkie - mówi Marek Masalski, dyrektor Prawos³awnego O¶rodka Mi³osierdzia ELEOS. O¶rodek zorganizowa³ kolacjê wigilijn± dla osób ubogich i bezdomnych. W Centrum Kultury Prawos³awnej z kolei wigiliê wspólnie spêdzili samotni.
Dziêki staraniom Fundacji "Muzyka Cerkiewna" ukaza³a siê w³a¶nie p³yta "Arcydzie³a muzyki cerkiewnej". Zosta³a wydana dziêki finansowemu wsparciu bia³ostockiego magistratu. W¶ród patronów wydawnictwa jest prezydent Bia³egostoku.
- Bardzo chêtnie skorzystam z zaproszenia w mo¿liwie najbli¿szym wolnym czasie, najpewniej tu¿ po ¶wiêtach Bo¿ego Narodzenia [katolickich - red.]. Jestem w stanie stan±æ naprzeciw i wybroniæ swoje pogl±dy, ale w kulturalny sposób, bo jak mówi moja s±siadka: "chama chamstwem nie przebijesz". Na argumenty chêtnie porozmawiam - tak odnios³a siê pos³anka PiS Beata Mateusiak-Pielucha do zaproszenia na Bia³ostocczynê, skierowanego do niej przez ¶rodowiska prawos³awne. Z przykro¶ci± przyznaje, ¿e zosta³a ¼le zrozumiana.
Sze¶æ podlaskich organizacji reprezentuj±cych wyznawców prawos³awia i by³y prawos³awny kandydat do Sejmu zaprosili pos³ankê Beatê Mateusiak-Pieluchê od odwiedzenia Bia³ostocczyzny i zapoznania siê z jej wyznaniow±, narodowo¶ciow± i kulturow± ró¿norodno¶ci±. Jednocze¶nie w li¶cie skierowanym do pos³anki uznali jej wypowied¼ za bulwersuj±c± i niezrêczn±, nie do przyjêcia w pañstwie prawa.
Z okazji zbli¿aj±cego siê Bo¿ego Narodzenia ¦wiêty Sobór Biskupów Polskiego Autokefalicznego Ko¶cio³a Prawos³awnego wystosowa³ list do duchowieñstwa i wiernych w naszym kraju.
- Wci±¿ uwa¿amy, ¿e to niepotrzebne. W ten sposób naruszamy tradycjê zwi±zan± z pochówkiem w prawos³awiu. Wpu¶cimy jednak ekipê na teren monasteru, bo nie mamy innego wyj¶cia. Przecie¿ nie bêdziemy wznosiæ barykad - tak abp Jakub, prawos³awny ordynariusz diecezji bia³ostocko-gdañskiej, komentuje decyzjê o ekshumacji abp Mirona, prawos³awnego ordynariusza Wojska Polskiego, który zgin±³ w katastrofie smoleñskiej.
Stowarzyszenie Bractwo Prawos³awne ¦w. Cyryla i Metodego - dzia³aj±ce z b³ogos³awieñstwem metropolity warszawskiego i ca³ej Polski abp. Sawy - wystosowa³o list otwarty do pos³anki Beaty Mateusiak-Pieluchy, w którym domaga siê od niej publicznych przeprosin i w ostrych s³owach komentuje jej wypowied¼, wyra¿aj±c g³êbokie oburzenie. "To mowa nienawi¶ci, za¶lepienia, kompleksów i pychy" - pisz±.
Obchody Narodowego ¦wiêta Niepodleg³o¶ci w Bia³ymstoku rozpoczn± siê ju¿ w czwartek (10.11) marszem ulicami Bia³egostoku. Jest organizowany ju¿ po raz szósty. Tegoroczny bia³ostocki Marsz Niepodleg³o¶ci (organizowany przez stowarzyszenia okre¶laj±ce siebie jako patriotyczne) przejdzie pod has³em "Niepodleg³o¶æ nie jest nam dana raz na zawsze...".
Wierni Cerkwi prawos³awnej odwiedzaj± w sobotê (5.11) groby swoich bliskich. W Bia³ymstoku wielu z nich wspomina zmar³ych na cmentarzu prawos³awnym z koñca XIX wieku przy ul. Wysockiego, ale i na nekropoliach w Starosielcach, Le¶nej Dolinie czy Dojlidach. Ma to zwi±zek z obchodzon± sobot± rodzicielsk± poprzedzaj±c± przypadaj±cy we wtorek 8 listopada dzieñ ¶w. Dymitra. St±d te¿ zwana jest dymitrijewsk±.
- Trzeba z szacunkiem dla rodzin staraæ siê wykryæ prawdê, ¿eby w niej trwaæ - mówi w rozmowie z "Wyborcz±" biskup senior diecezji drohiczyñskiej Antoni Dydycz, pytany o ekshumacjê ofiar katastrofy smoleñskiej i brak na ni± zgody niektórych rodzin, a tak¿e kategoryczny sprzeciw Cerkwi prawos³awnej w odniesieniu do planów ekshumacyjnych dotycz±cych abp. Mirona (Chodakowskiego).
¯andarmeria Wojskowa chodzi po domach rodzin ofiar katastrofy smoleñskiej i informuje o ekshumacjach. Mundurowi zapukali na pewno do drzwi rodziny Justyny Moniuszko - stewardessy z tupolewa i do najbli¿szych wicemarsza³ka sejmu Krzysztofa Putry.
Uciekali w panice i strachu, z my¶lami: co dalej. Ci, którzy s³yszeli, ¿e bie¿eñcy nadchodz± - te¿ byli przestraszeni. Gdy siê patrzy na bie¿eñstwo z perspektywy historii, widaæ, jak bardzo wiele wspó³czesnych lêków by³o ju¿ wtedy, sto lat temu - mówi³a Aneta Prymaka-Oniszk, autorka ksi±¿ki "Bie¿eñstwo 1915. Zapomniani uchod¼cy"
Copyright © Wyborcza sp. z o.o.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)