Bardzo kulturalny weekend [ROZKŁAD JAZDY]

Najpierw były "Dziady. Noc Pierwsza". Potem "Dziady. Noc Druga". A teraz przyszedł czas na "Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego". Teatr Wierszalin kontynuuje zgłębianie Mickiewicza. I zaprasza do Supraśla na spektakl "Wykład". W piątek i sobotę (19-20.01) o godz. 19.

Ryzyko jest duże - Piotr Tomaszuk ze swoją ekipą sięga po tekst wydany w 1832 roku, przypominający ewangeliczne księgi, choć o charak-terze politycznym, znany niewielu czytelnikom, na pierwszy rzut oka hermetyczny. Ale tylko na pierwszy. Zdaniem reżysera - napisane po powstaniu listopadowym dzieło Mickiewicza wybrzmiewa obecnie wyjątkowo aktualnie. W czasach gdy uchodźcy przemierzają Europę w poszukiwaniu lepszego życia - "Księgi" w sposób uniwersalny analizują sytuację obcości.

AGNIESZKA SADOWSKA

- To fascynujący tekst, stawia pytania o bycie Innym, o tożsamość, o to, czy jesteśmy obcy i gdzie nimi jesteśmy. To są dziś ważne pytania, zwłaszcza w kontekście obecnej sytuacji politycznej - mówi reżyser. Głównego bohatera - podobnie jak w poprzednich dwóch spektaklach - gra Rafał Gąsowski. Tym razem wcieli się w postać Pielgrzyma.

Oparty na "Księgach..." spektakl "Wykład" według adaptacji Toma-szuka Wierszalin pokaże w piątek i sobotę (19.01) o godz. 19.

W sobotę (20.01) o godz. 17 do galerii przy Wiktorii 5 zaprasza na wernisaż prac Zofii Chomętowskiej Galeria im. Sleńdzińskich.

Chomętowska to jedna z ważniejszych fotografek dwudziestolecia międzywojennego, jej archiwum od 2010 roku znajduje się w opracowaniu Fundacji Archeologia Fotografii. W ogromnym zbiorze liczącym blisko 6500 klatek negatywów i 4500 pozytywów - zachowały się tylko nieliczne odbitki o charakterze wystawowym.

Ekspozycja "Drobiazgi" prezentuje wybór kilkudziesięciu z nich. Fotografie z lat 1928-1933 pokazują rodzinny majątek artystki w Porochońsku. W zbiorze znalazły się też liczne zdjęcia krajobrazowe w estetyce piktorialnej, wykonane małoobrazkową Leicą, oraz fotografie dokumentujące życie okolicznych mieszkańców.

Wystawie towarzyszy pokaz filmu "Ja kinuję". To unikatowy materiał gromadzący fragmenty filmów Chomętowskiej  z końca lat 20., odsłaniający prywatne życie artystki, jej rodziny i przyjaciół. Komentarz do filmu napisał Mikołaj Łoziński, tekst przeczytała Julia Staniszewska.

Wystawa czynna do 4 marca 2018 roku.

Niepokorny, żywiołowy i ostro brzmiący. Dr Misio - rockowa ekipa pod wodzą Arka Jakubika - w sobotę (20.01) o godz. 19 zagra w Zmianie Klimatu.

Jeden z najbardziej rozpoznawanych aktorów znanych z m.in. z filmów Wojtka Smarzowskiego wyżywa się też muzycznie - okazując się jednym z bardziej energetycznych frontmanów.

- Solidne brzmienie, ciężkie riffy, znakomite, mądre teksty Krzysztofa Vargi oraz Marcina Świetlickiego i brak muzycznego kompromisu sprawiają, że to nowa i oryginalna propozycja nie tylko dla fanów rocka, ale przede wszystkim ludzi poszukujących w sztuce intelektualnych wrażeń i refleksji, otwartych na formę i nie stroniących od wspólnej, niemalże rytualnej zabawy - zapraszają Jacek Łasiewicki i Damian Kudzinowski ze Zmiany Klimatu. I podkreślają: sobotni koncert jest tylko dla dorosłych.

Wiosną ub.r. ukazała się trzecia płyta pt. "Zmartwychwstaniemy". Trzecią płytę promuje utwór pt. "Pismo", krytykujący pewne zjawiska zachodzące w Kościele. Teledysk do tego utworu zrealizował Smarzowski.

Sobota, godzina 19, bilety: 40 i 50 zł

Centrum im. Zamenhofa (ul. Warszawska 19) zaprasza w piątek (19.01) w godz. 18-20 na wernisaż prac malarskich i fotografii najwybitniejszego malarza litewskiego Mikalojusa Konstantinasa Ciurlionisa (1875-1911). To unikalny w historii Europy twórca, ze względu na różnorodność twórczości porównywany z mistrzami renesansu. W ciągu zaledwie 10-letniego okresu twórczości napisał około 400 utworów, w tym dwa wielkoformatowe poematy symfoniczne, uwerturę, dwie sonaty fortepianowe, kwartet smyczkowy i kantatę na chór i orkiestrę. W tym samym czasie namalował ponad 300 obrazów, pisał poezję i prozę, fotografował.

Interesował się geologią i historią, chemią i geometrią, fizyką i astronomią, astrologią i mitologią starożytną, językami martwymi i nowoczesnymi, filozoficznymi ideami starożytności i nowoczesności, religiami wschodnimi i zachodnimi. Jednocześnie angażował się w litewskie odrodzenie narodowe ukazuje go jako twórcę romantycznego.

Na wernisażu obecni będą specjalni goście: prawnuk artysty, prof. Rokas Zubovas z żoną Sonatą oraz Konsul Republiki Litewskiej w Sejnach Vaclav Stankevic. Wystąpi zespół folklorystyczny "Alna" z Puńska, planowana jest także degustacja litewskiego wina i serów.

Wystawa będzie czynna do 31 marca.

Ponad trzy lata od premiery ostatniej płyty Sarakina przybywa z kolejną - szóstą w dorobku. Muzykę bałkańską od prawie dwóch dekad gra pięknie i energetycznie. Jaki ma pomysł na jej kolejną odsłonę? Najlepiej przekonać się osobiście - i w sobotę (20.01), o godz. 19, w kawiarni Fama posłuchać koncertu "BalkanTron".

Warto wybrać się na koncert, bo choć to zespół na wpół nasz, z Białymstokiem mający wiele wspólnego, to jednak występuje tu nieczęsto.

Sarakina od lat konsekwentnie łączy muzykę bałkańską z folkiem i world music i jest bardzo charakterystyczna. W ich wykonaniu klimaty etniczne stają się muzyką bardzo wysmakowaną, artystyczną. Być może dlatego, że skład tworzą profesjonalni muzycy, grający na rzadko spotykanych instrumentach, jak: kaval, dudy, tapan, tabmura, jak również na akordeonie, klarnecie i kontrabasie. To: Jacek Grekow (akordeon, gajda, kaval), Jan Mlejnek (tambura, klarnet), Anna Klebus (śpiew), Mateusz Bielski (kontrabas)

Krytycy najnowszy album chwalą. "Balkantron", przewyższa nawet wygórowane oczekiwania. Niektórym może brakować "brudu", który dla wielu jest również częścią tej muzyki. Jednak każdy, kto chciałby usłyszeć artystycznie sublimowaną i zurbanizowaną muzykę bałkańską w nieskazitelnej jakości, jest we właściwym miejscu z "Balkantronem" - pisze Mirjam Jessa z wiedeńskiego Radia OE1. A Tomasz Janas z IKS Kultura Poznań dodaje: "Świetna wiadomość dla wielbicieli folku ambitnego, wysmakowanego, wręcz wyrafinowanego, a zarazem pełnego energii i witalności".

Fama, sobota, 19, 25 i 35 zł

Opera i Filharmonia Podlaska zaprasza na koncert w filharmonii przy ul. Podleśnej.  Utwory romantyków: F. Mendelssohna-Bartholdy'ego, F. Schuberta, B. H. Crusella, R. Schumanna i F. Liszta usłyszymy w wykonaniu Karla Leistera - klarnet, Krzysztofa Grzybowskiego - klarnet oraz Triantafyllosa Liotisa - fortepian. Początek - godz. 19.

W gmachu Opery przy Odeskiej odbędzie się karnawałowy weekend z "Zemstą Nietoperza". W programie:

w sobotę warsztaty aktorskie z Ryszardem Dolińskim (godz. 15), warsztaty taneczne z Tomaszem Kaczyńskim i Hanią Michalczuk (godz. 16), warsztaty taneczne z Patrykiem Rybarskim (godz. 16) [na warsztaty obowiązują zapisy: zapisy@oifp.eu, w treści maila należy podać imię i nazwisko uczestnika oraz jego nr telefonu]; W czym do opery, a w czym na bal? - spotkanie z Elżbietą Wierzbicką i prezentacja sukien w najnowszych karnawałowych trendach (godz. 17.30)

AGNIESZKA SADOWSKA

W niedzielę: spotkanie z solistami występującymi w operetce "Zemsta nietoperza" - Katarzyną Trylnik i Adamem Zdunikowskim (godz. 14.30), "Zemsta nietoperza" od kulis, czyli zapraszamy widzów na scenę! (godz. 15.30-16.30), Muzyczna herbatka na Dzień Babci i Dziadka | Restauracja Forma (godz. 16.30). Specjalnie dla babć i dziadków zaśpiewają Dorota Białkowska i Bartłomiej Łochnicki, którym towarzyszyć będzie pianista Marcin Nagnajewicz. Na wszystkie wydarzenia wstęp wolny.

Wrócił ojciec marnotrawny, bo innego wyjścia nie miał... Ale nikt nie poczuł się lepiej. Gniew czekających eksplodował, rozlał się szeroko, wyzwolił frustracje. I ułożył w nieobliczalną historię, w której domowe piekiełko splata się z opowieścią o współczesnej Polsce. Świetny spektakl "Odys, wracaj do domu" w weekend (19-21stycznia) - grają studenci IV roku Akademii Teatralnej.

Nieustanna zmiana: emocji, języka, gatunku, tonacji - jest zresztą kluczowa w tym przedstawieniu. Tu nic nie jest stałe, tu nie ma chwili na odpoczynek i relaksacyjne siedzenie w fotelu. Studenci wraz z Marcinem Bikowskim (reżyser) i Marcinem Bartnikowskim (autor sztuki) trzymają widzów w nieustającym szachu. Wszystko mży, pulsuje, bije po uszach i oczach. Jest jak jazda z nieobliczalnym kierowcą.

Akademia Teatralna: "Odys, wracaj do domu":

Najbliższe spektakle: 19 stycznia - godz. 20; 20-21 stycznia - godz. 18; 26 stycznia - godz. 20; 27-28 stycznia godz. 18

Spektakl trwa 90 minut.

Bilety - 20 zł, 15 zł (ulgowy). Rezerwacja biletów: telefonicznie (85) 74354 53 (codziennie w godz. 9-19).

Z wyjątkowym projektem powracają do Białegostoku świetni jazzmani. Bracia Oleś oraz Antoni "Ziut" Gralak w czwartek (25.01) o godz. 20 zaprezentują w Zmianie Klimatu projekt "Primitivo".

- To artystyczna próba znalezienia odpowiedzi na pytanie, jak brzmiała muzyka u swego zarania. Eksplorując terytorium dźwięków pierwotnych z całego świata, nie ograniczają się jednak do odgrywania skrupulatnie odnalezionej muzyki, ale przenoszą ją do czasów współczesnych, odnajdując w niej zagubione ogniwo kanonu improwizacji - zapraszają organizatorzy.

Antoni Gralak to polski trębacz, kompozytor i producent muzyczny. Od lat uznawany jest za jednego z najbardziej twórczych i oryginalnych muzyków w kraju. Współtworzył off jazz lat 80., jazz-rockową formację Tie Break, Free Cooperation czy Young Power.

Bracia - Marcin Oleś kontrabasista i Bartłomiej Oleś perkusista - od lat zaś tworzą autorską muzykę, której głównym punktem odniesienia jest jazz. Są twórcami autorskich projektów oraz towarzyszą wielu sławnym jazzmanom. Dowodzą, że perkusja i kontrabas wystarczą by stworzyć muzykę kompletną i energetyczną.

Czwartek, godzina 20, bilety: 30 i 40 zł

BIAŁOSTOCKI TEATR LALEK

Białystok, ul. Kalinowskiego 1, tel. 085 742 50 33 www.btl.bialystok.pl

* Pinokio - pt., 9.30, 12, sob., 12, niedz., 10, 12.30

* Biegun - sob.-niedz., 16

*Straszna Piątka - śr-czw., 9.30

*Lampa Aladyna - śr.-czw., 11.30

Urszula Bondaruk

TEATR DRAMATYCZNY

Białystok, ul. Elektryczna 12, tel. 085 741 57 40 (w weekendy - tel. 74 99 175) www.dramatyczny.pl

*Popiełuszko - pt., 10, 20.30, sob., 16, niedz., 17 (weekend z dziadkami)

*Sąsiedzi - pt., 17.30, sob.-niedz., 19

Gratka dla koneserów kina. DKF GAG zaprasza w środę o godz. 18 do kina Forum na słynny film Davida Cronenberga "Nagi lunch". To głośna ekranizacja prozy Williama S. Burroughsa, pisarza wyklętego, jednego z najważniejszych przedstawicieli kultury beatnikowskiej.

Prelekcję przed filmem wygłosi filmoznawca Piotr Mirski, współautor książki "Wunderkamera. Kino Terry'ego Gilliama". Cronenberg nakręcił film w 1991 roku, jego akcja toczy się w Nowym Jorku w latach 50. XX wieku.

Bill Lee (Peter Weller) to pisarz, który dorabia, pracując jako dezynfekator. Pewnego dnia wraz z żoną postanawiają odurzyć się proszkiem do zwalczania karaluchów. Ten nie do końca bezpieczny eksperyment przenosi Billa do Międzystrefy, krainy zamieszkiwanej przez różnego rodzaju stwory. Lee odnajduje tam w końcu wenę twórczą, a swoje powieści zapisuje na gadającej maszynie do pisania w kształcie karalucha.

Atak paniki

Wybuchowa (tragi)komedia, świetnie obsadzona i takoż zagrana.

Paweł Maślona, który wcześniej m.in. wraz z Marcinem Wroną napisał scenariusz "Demona", swoim pełnometrażowym debiutem reżyserskim zawstydza starszych kolegów. Precyzyjnie poprowadzone historie zazębiają się, ukazując bohaterów na granicy wybuchu. Małżeństwo zapamięta powrót z wakacji do końca życia, bo dostało najgorsze miejsca w samolocie. Młoda dziewczyna próbuje ukryć wstydliwą profesję przed dawno niewidzianymi przyjaciółkami, które składają jej nieoczekiwaną wizytę. Pyskaty kelner po telefonie od szantażysty szuka pomocy u stłamszonej matki. Do tego zjarany dzieciak, pisarka na spotkaniu, z którym wiąże wielkie nadzieje oraz perfekcyjna panna młoda planująca poród.

Cóż może pójść nie tak? Wszystko. Obserwujemy, jak zachowują się ludzie, gdy zaczynają tracić kontrolę.

Wydaje się, że "Atak paniki" rozgrywa się w głowach bohaterów, którzy czują, że zbliżają się do ściany. Znikają złudzenia, którymi żyli, spod masek wyłażą lęki zżerające każdego od środka. Kryzysowa sytuacja to sprawdzian z opanowania, lojalności, odwagi. Jak w przypadku spieczonego egipskim słońcem tchórza, w którego wciela się Artur Żmijewski, niepotrafiącego odmówić szefowi.

Żmijewski razem z Dorotą Segdą tworzą na ekranie cudowną parę. Nie gorzej wypadają nagrodzona w Gdyni Magdalena Popławska neurotycznie zagadująca samotność i zdenerwowanie, a także gwiazda sex-kamerki Aleksandra Pisula oraz nałogowy gracz Bartłomiej Kotschedoff (oboje współtworzyli z Maśloną scenariusz). Jest w tych kreacjach nieco groteskowego przerysowania, które ujawnia się pod wpływem napięcia, desperacji.

Choć film potrzebuje chwili, żeby się rozkręcić i wciągnąć widza, gdy już osiąga właściwe tempo, raczej go nie traci. Rytm wielowątkowej opowieści nadają dialogi, intensywne i zaskakująco naturalne. W dialog wchodzą ze sobą zarazem kolejne sceny, bo całość została nie tylko narracyjnie przemyślana, ale przede wszystkim brawurowo zmontowana przez Agnieszkę Glińską. A przy tym, dostarczając sporej dawki czarnego humoru, "Atak paniki" pokazuje jakąś prawdę o człowieku i trafnie diagnozuje współczesność. Brawo.

Piotr Guszkowski

reż. Stephen Chbosky, prod. Lionsgate, Mandeville Films, 2017

Cudowny chłopak

Lekcja rodzicielstwa, empatii i humoru ubrana w kostium wzruszającego kina familijnego. Oscarów ani seansu na festiwalu Nowe Horyzonty nie będzie, ale udana wizyta w kinie - jak najbardziej.

Dziesięcioletni Auggie (znany z "Pokoju" utalentowany Tremblay) urodził się z licznymi deformacjami. By móc normalnie funkcjonować, przeszedł blisko trzydzieści operacji, w tym rozległą plastykę twarzy. Dla rodziny Auggie jest cudownym, inteligentnym i wrażliwym chłopcem, dla innych bywa "dziwadłem" i "potworem". W końcu jednak rodzice chłopca (dobrze dobrani Roberts i Wilson) decydują, że pora skończyć z nauczaniem w domu i pozwolić synowi zmierzyć się z zewnętrznym światem. Dzieci potrafią być okrutne, bo w przeciwieństwie do dorosłych nie umieją udawać. Choć początki będą trudne, z czasem Auggie znajdzie grupę wiernych przyjaciół i przekona kolegów, że piękno to coś więcej niż ładna buzia.                       

Stephen Chboski ("Charlie") z wrażliwością i sympatią filmuje popularną książkę R.J. Palacio. Film podzielony jest na rozdziały, każdy z nich pokazuje fragment akcji z punktu widzenia innego bohatera - ale opowieść toczy się chronologicznie.

"Cudowny chłopak" to łagodna, klasyczna narracyjnie i nieszukająca ekstrawagancji opowieść o przezwyciężaniu trudności, sile charakteru i dobru, które jest zawsze mocniejsze niż zło. Truizmy, ale podawane z gracją i uczuciem. Naprawdę przyjemnie jest, dla odmiany, popatrzeć na rodzinę, która chce się wspierać i pielęgnować wzajemną miłość - choć wymaga to od nich codziennej, ciężkiej pracy.

Wilson i Roberts zgrabnie się na ekranie uzupełniają, a młodziutki Jacob Tremblay z wyczuciem i subtelnością buduje postać Auggiego, unikając grubej kreski. Cały casting dziecięcej obsady bardzo się udał.

Być może dla niektórych będzie istotne, że mimo "ewangelizującego" potencjału film Chbosky'ego w żaden sposób nie daje się podciągnąć pod miano agitki pro-life, choć niewykluczone, że Kai Godek film mógłby się spodobać. To wymarzony seans dla rodziców dzieci w wieku szkolnym czy młodszych nastolatków, może się stać punktem wyjścia do ważnych rozmów.

Ale nie tylko oni mogą wybrać się do kina na "Cudownego chłopaka", bo ten film po prostu przyjemnie i lekko się ogląda - chyba że ktoś akceptuje wyłącznie klimaty spod znaku Bruno Dumonta. Cynicy i malkontenci mogą sobie spokojnie odpuścić seans "Cudownego." - spływająca z ekranu łagodność i optymizm zagwarantują im mdłości.

Jasny kierunek, w jakim dąży ta opowieść, jest uczciwie sygnalizowany od początku. Chboski nie przesadza w lukrowaniu całości, ale do kieszonki warto włożyć paczkę chusteczek, bo wzruszenia są w ten pakiet wliczone.

Anna Tatarska

Movistar / materiały prasowe

Tedi i mapa skarbów

Dla dzieci. Kontynuacja animacji o przygodach Tediego Jonesa ulepiona z aż za dobrze znanych motywów.

Dla tych, którzy nie widzieli pierwszej części: choć Tediemu nie można odmówić zapału, przypomina ofermowatą wersję Indiany Jonesa. Kumple z budowy nie dowierzają, że zadaje się z archeolożką Sarą, twarzą z okładki "National Petrographic" (wzorowana jest wyraźnie na Larze Croft - nie przez przypadek oglądamy ją w koszulkach podkreślających obfity biust). Zakochał się w niej podczas wyprawy do Ameryki Południowej. To właśnie z Sarą zanurzamy się w morską głębinę w sekwencji otwierającej film. Jednak na naszyjnik króla Midasa poluje ktoś jeszcze. Ktoś, kto nie cofnie się przed przemocą. Gdy jego ukochana zostaje porwana, Tedi rusza na ratunek.

Zabawne, że bohaterowie mierzą się akurat z tym mitem, bo "Tedi i mapa skarbów" pachnie odcinaniem kuponów od sukcesu oryginału. Schemat opowieści jest tu zresztą wręcz identyczny. Do tego stopnia, że miejsce postrzelonego Peruwiańczyka zastępuje nieobliczalna Mumia, stając się głównym nośnikiem humoru.

Element grozy wnosi z kolei "tania podróba złoczyńców z filmów akcji" - jak o swoim bezwzględnym szefie mówi pod wpływem serum prawdy jeden z pomagierów. Twórcy eksploatują fakt, że Mumia nie żyje, ale także ogrywają damsko-męskie relacje, chcąc zainteresować dorosłych, dlatego m.in. przebrany w suknię do flamenco szkielet wpada w oko taksówkarzowi. Wybierają zwykle najprostsze, najbardziej oczywiste rozwiązania. Więc kiedy Tedi prosi o podanie pomocnej dłoni, możemy się spodziewać, że w jego kierunku za chwilę poleci przegniła kończyna.

Nie przejmując się tymi ograniczeniami "Tedi." pędzi dziarsko do przodu i dzięki dość sprawnie poprowadzonej narracji może młodym (ale nie najmłodszym!) widzom zapewnić nawet nieco rozrywki.

Piotr Guszkowski

Materiały prasowe Forum Film Poland

Escape room

Horror. Grupa młodych ludzi postanawia uczcić urodziny przyjaciela wynajmując w realu escape room.

Gdy docierają na miejsce, zostają rozdzieleni i trafiają do labiryntu pomieszczeń, który wydaje się nie mieć wyjścia. Bez pokazu prasowego: na razie wiadomo, że krótki i nie dla osób cierpiących na klaustrofobię.

pmoss