Zakład unieszkodliwiania odpadów komunalnych, bo tak fachowo nazywa się spalarnia, powstaje w Białymstoku niedaleko ulicy Andersa. Potężnej bryły budynku z relatywnie niewielkim, zielonym kominem z miasta nie widać. Kryje się za giełdą rolno-towarową.
Białostocka spalarnia to jedna z największych inwestycji w województwie, jej budowa pochłonie w sumie ponad 330 milionów złotych. Jest najistotniejszą częścią większego i kosztowniejszego przedsięwzięcia - Zintegrowanego Systemu Gospodarowania Odpadami dla aglomeracji białostockiej.
Cały ten projekt pochłonie 483 mln złotych, z czego 210 pochodzi z unijnego programu operacyjnego Insfrastruktura i Środowisko, kolejnych 160 milionów to dotacja Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska.
Chociaż prace przy spalarni, budowanej przez firmę Budimex mają zakończyć się do grudnia tego roku, najważniejsze elementy instalacji - czyli ogromny kocioł, system filtrów i turbogenerator są już na swoich miejscach. Kocioł z powodzeniem przeszedł już próby ciśnieniowe.
Obecnie trwają prace m.in. przy podłączaniu urządzeń hydraulicznych, budowie wag przy bramie wjazdowej czy suwnic, które będą przenosić odpady na palenisko.
AGNIESZKA SADOWSKA
- Tak naprawdę to obiekt powstający przy Andresa, to niewielka elektrociepłownia. Tyle, że tu paliwem zamiast węgla czy gazu, będą produkowane przez mieszkańców aglomeracji białostockiej odpady - wyjaśnia Sławomir Andryszewski ze komunalnej spółki Lech, która zarządza miejskimi śmieciami.
Podobieństwo do elektrowni widać już przy wejściu, gdzie przy bryle budynku spalarni stoją trzy ogromne poziome wentylatory - to rozprężacze pary, która napędzać będzie wytwarzający prąd turbogenerator.
AGNIESZKA SADOWSKA
Ciepło i prąd powstający przy Andersa w pełni zaspokoją potrzeby zakładu. Ale nie tylko. Rocznie ma tu powstawać ilość energii elektrycznej potrzebna 16 tysiącom gospodarstw domowych i ciepło wystarczające do ogrzania blisko 900 domów jednorodzinnych.
- Oczywiście będziemy je sprzedawać firmom energetycznym i MPECowi - podkreśla przedstawiciel Lecha.
Spalarnia ma też własną stację uzdatniania wody. Niemałe jej ilości, potrzebne w procesach technologicznych, wykorzystywane będą w obiegu zamkniętym.
Odpady, po przejechaniu bramy, zostaną zważone. Potem trafią do ogromnej hali wyładowczej, gdzie śmieciarki, wykorzystując jedną z czterech śluz, wrzucą je do tzw. bunkra.
To potężna, betonowa budowla. Ma 30 metrów wysokości i podstawę o wymiarach 12 na 25 metrów.
- Panować w niej będzie podciśnienie, tak by nic nie było czuć na zewnątrz - zapewnia Sławomir Andryszewski.
Bunkier służy nie tylko do bieżącego magazynowania śmieci. Potężne ramię poruszające się nad nim po suwnicach będzie je wciąż przerzucać, tak by stały stały się bardziej jednorodne a co za tym idzie, łatwiejsze do spalenia.
AGNIESZKA SADOWSKA
U szczytu bunkra, ponad 30 metrów nad jego dnem, znajduje się niewielka, przeszkolona kabina. Tu będzie się mieścić mózg całej spalarni. Stąd operatorzy mają obsługiwać suwnice rozdrabniające i ładujące odpady do paleniska.
- Tu znajdzie się też sterownia całej spalarni. Miejsce, do którego zbiegać będą informacje na temat wszystkich zachodzących w niej procesów - wyjaśnia Andryszewski.
AGNIESZKA SADOWSKA
Sercem spalarni jest potężny, ważący ponad 500 ton pionowy kocioł. Wyprodukowała go belgijska firma Keppel Seghers, jeden z dwóch największych producentów tego rodzaju instalacji.
- Sam schodkowy ruszt, na którym odpady będą spalane, ma blisko 70 metrów kwadratowych powierzchni. Pozwoli nam na termiczne unieszkodliwianie ponad 15 ton odpadów na godzinę. 120 tysięcy ton rocznie - wylicza Andryszewski.
AGNIESZKA SADOWSKA
Nazwa kocioł dla laika może być nieco myląca, tak naprawdę chodzi o skomplikowaną, opierającą się na wielu wyliczeniach konstrukcję wysoką na prawie 40 metrów. Dzięki pięciu pionowym załamaniom w jej wnętrzu panują odpowiednie warunki nie tylko do tego, by jak najwięcej odpadów przerobić na ciepło, ale też do tego, żeby jak najwięcej szkodliwych spalin zostało zneutralizowanych pod wpływem temperatury.
- Kocioł jest zautomatyzowany. Jeśli temperatura w palenisku spadnie poniżej 850 stopni, będzie ono dopalane olejem opałowym. Ale przy odpowiednim składzie i rozdrobnieniu odpadów do takiej sytuacji nie będzie dochodzić często - mówi Andryszewski.
AGNIESZKA SADOWSKA
Spaliny wychodzące z kotła będą jeszcze dodatkowo oczyszczane. Instalacja filtrów półsuchych jest niewiele mniejsza od samego kotła.
Umożliwi pochłonięcie szkodliwych gazów, w tym chlorowodoru i dwutlenku siarki, odseparuje też, z wykorzystaniem węgla aktywnego i wapna metale ciężkie, dioksyny, furany i cząstki stałe. Na końcu pyły zostaną przechwycone przez filtry workowe.
Z komina wylatywać będzie właściwie sama para wodna. W jednym papierosie jest jest więcej dioksyn, niż opuści ten zakład - zapewnia pracownik Lecha.
AGNIESZKA SADOWSKA
Sławomir Andryszewski zapewnia, że w tej materii białostoczanie, których duża część nie była zadowolona z budowy spalarni, nie będą musieli ufać Lechowi na słowo.
- Zgodnie z przepisami Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska będzie prowadził ciągły monitoring on-line spalin. Niewykluczone, że jego wyniki będą dostępne w sieci dla każdego - mówi.
Zaznacza, że unijne i krajowe przepisy dotyczące eksploatacji spalarni są bardzo restrykcyjne. Jeśli dana instalacja przekroczy wyśrubowane normy więcej niż przez 60 godzin rocznie, zostanie zamknięta. Ewentualne usterki muszą być usunięte najpóźniej w 4 godziny od ich powstania.
AGNIESZKA SADOWSKA
Z piętnastu to odpadów przerabianych w spalarni na godzinę, poza ciepłem, prądem i parą wodną powstawać będzie też około 4 ton nietoksycznego żużlu.
- Będzie on płukany, dzielony na frakcje i sprzedawany jako kruszywo na podbudowy dróg. Wcześniej odzyskamy z niego metale żelazne i nieżelazne - wyjaśnia Sławomir Andryszewski.
AGNIESZKA SADOWSKA
Właściwie więc jednym odpadem wychodzącym ze spalarni będą popioły, z każdych 15 ton odpadów powstanie ich około 600 kilogramów. One rzeczywiście są toksyczne, ale jeszcze na terenie spalarni, między innymi przy wykorzystaniu cementum zostaną ustabilizowane i zneutralizowane. Następnie trafią na specjalnie przygotowane w Hryniewiczach składowisko.
- Generalnie więc zmniejszamy objętość tony odpadów ponad 15-krotnie, pozyskując przy okazji m.in. energię elektryczną i cieplną. Tego zresztą wymagają od nas unijne przepisy. Z jednej strony każą nam radykalnie ograniczyć ilość składowanych odpadów, z drugiej - przetwarzać na energię to wszystko, czego nie da się odzyskać a można spalić - podsumowuje Sławomir Andryszewski.
Dodaje, że obecnie tylko w Europie funkcjonuje blisko pół tysiąca spalarni. Białostocka jest jedną z mniejszych a i tak będzie w stanie zaspokoić potrzeby nie tylko stolicy województwa, ale również ościennych gmin.
AGNIESZKA SADOWSKA
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze