To coś, to szablony. Na kawałku starego muru, na garażu, na kładce dla pieszych. Wystarczy pomysł (najlepiej dobry), kawałek kartonu i farba. Na naszej (nie)szablonowej mapie miasta mamy już kilkadziesiąt punktów. Cały czas szukamy nowych. Ale jednocześnie pamiętając, że szablon to rzecz nietrwała. W niektórych przypadkach nie tyle szablon, co np. murek, na którym się pojawił.
Nie sądził chyba nigdy Janek Kos (vel. Janusz Gajos), że trafi na mur. A w Białymstoku Janka z Marusią można znaleźć na murze przy ul. Drewnianej.
Fot. Marcin Onufryjuk
Inny przykład to Mario Bros z popularnej gierki. W formie pikselowej - wyjęty wręcz dosłownie z ekranu komputera - znajduje się na Mickiewicza. Bardziej plastycznym wizerunkiem Mario okraszono jedną z kamienic na Bojarach - przy Słonimskiej
Fot. Marcin Onufryjuk
Edward Nożycoręki w Białymstoku? Znajdziecie go w przejściu między Ogrodową a Warszawską - tam, gdzie przed rokiem latem działał Podwórkowy Dom Kultury. Nad nim z kolei widnieją bracia Blues. Czarne marynarki, czarne kapelusze, ciemne okulary... Praktycznie jak żywi.
Fot. Marcin Onufryjuk
Na dokładkę ktoś machnął tu też filmowo-komiksową Myszkę Miki. Goście zagraniczni jak się patrzy.
Fot. Marcin Onufryjuk
Fot. Marcin Onufryjuk
Malunki z wypiętym czworonogiem, sygnalizujące potrzebę sprzątnięcia tego, co ?wyrzucił? z siebie, to już pomysł magistratu na walkę z psimi kupami. Są na chodnikach, a nawet na ulicach.
Na chodnikach są też jeszcze wiersze. 'Ten wiersz jest stary / a kobiety młode /prawdziwa poezja /na każdą pogodę' będące pozostałością po akcji Multipoezja.
Chopin na motorze jedzie po... No właśnie. Pamiętam z dzieciństwa taką oto zagadkę: Co to jest? Czarne na czerwonym jedzie po zielonym (Murzyn na Jawie jedzie po trawie). Jaką zagadkę przypisać do Chopina? O, może Chopin na motorze jedzie po zboże?
Fot. Marcin Onufryjuk
Do chleba - polskiego - z ulicy Staszica! Już na pierwszy rzut oka widać, że to nasz klasyk, baltonowski.
Klasykami są postaci z opowieści Tove Janson - Ryjek i Muminek, na których też można natrafić podczas spacerów po Bojarach. Z kolei muminkowa Mała Mi zagubiła się gdzieś na Plantach. A na Zamenhofa... Czy to może buka?
Fot. Marcin Onufryjuk
Fot. Marcin Onufryjuk
Szablony z wizerunkami białostockich Żydów pojawiają się od kilku lat w miejscach, które przed wojną ściśle wiązały się z tą społecznością. Jeden z pierwszych pojawił się przy dawnym młynie parowym z zespole fabrycznym Steina na Poleskiej.
Fot. Marcin Onufryjuk
Dziś skrywa do częściowo już zieleń, ale obok domalowany został drugi Żyd - dźwigający wiadra z wodą. Postać modlącego się można wypatrzyć wysoko nad wejściem do dawnej synagogi Cytronów przy Waryńskiego. Najnowsza jest Werka na Dąbrowskiego.
Fot. Marcin Onufryjuk
Fot. Marcin Onufryjuk
Żaboczłowiekoupiór - tak nazwaliśmy sobie postać wymalowaną na jednym, z wieżowców przy Żabiej właśnie. W rejonie tym znaleźć można też kilka znaczków reklamujących wrześniowy festiwal Original Source Up To Date. Jeden z nich mijają nieświadomi niczego klienci sklepu z popularnym chrząszczem w logo.
Fot. Marcin Onufryjuk
Na szczęście nie ma ich zbyt wielu. Na Bojarach pojawia się Tadeusz Truskolaski. Pyta: 'Bojary? Ale po co' - co świetnie oddaje podejście magistratu do kwestii ochrony tej drewnianej, przedwojennej dzielnicy w samym sercu Białegostoku. Na Krakowskiej z kolei z muru spogląda Donald Tusk. To jego z kolei ktoś niejako pyta: Jak żyć?
Fot. Marcin Onufryjuk
Ściany mają uszy, a białostockie mury mają oczy. Spoglądają na przechodniów wędrujących bulwarami księdza Hałki na zapleczu VI LO. Podobne oko można znaleźć na Kijowskiej - choć to akurat chyba oko pirata, bo jest w wersji mono.
Fot. Marcin Onufryjuk
'Szóste oko znajdziemy na Bojarach. Czy są inne? Pięknie wygląda też wielobarwne oko na płytce terakoty doklejone do muru na Warszawskiej
Fot. Marcin Onufryjuk
Fot. Marcin Onufryjuk
Szablonem na płytce jest też biało-niebiesko-czarna Fara naklejona na ścianę przy wejściu do kwiaciarni 'Żonkil'. Ktoś się przy niej napracował, ale efekt robi wrażenie.
Kijowska 2. Kamienicę z tym adresem powinien poznać każdy, kogo zachwycił 'Upiór w operze' wystawiany w pobliskiej Operze i Filharmonii Podlaskiej. Opuszczony budynek ozdobiono kilkoma postaciami z musicalu Andrew Lloyda Webbera. Kilka innych postaci spogląda też z pobliskich garaży, a nawet operowej stacji trafo.
Fot. Marcin Onufryjuk
Fot. Marcin Onufryjuk
Kładkę nad ulicą Zwierzyniecką, która bezpowrotnie przecięła kompleks parkowy, upatrzyli sobie chrześcijanie. Wielokrotnie odbili tu wizerunek Chrystusa głoszącego: 'Weź się ogarnij'. To co? Ogarniamy się?
Fot. Marcin Onufryjuk
Fot. Marcin Onufryjuk
Pamiętacie państwo trupie czaszki na szafkach elektrycznych? W Białymstoku zamiast nich można znaleźć ot, choćby reklamę festiwali Up To Date. Na jednej z szafek znaleźliśmy dłonie. Na innej - truposza. Ale jakże innego niż ten, z blaszanej tabliczki. Sztuka panie.
Fot. Marcin Onufryjuk
Kto poszukuje dziwnych form, życia, powinien wybrać się na Krywlany, pod kopiec papieski. Może poszukać wędrującego zęba, może też przejść się przez tunel Augusta Emila 'Nila' Fieldorfa. Albo do skateparku przy Spodkach.
Fot. Marcin Onufryjuk
Fot. Marcin Onufryjuk
Fot. Marcin Onufryjuk
Fot. Marcin Onufryjuk
Fot. Marcin Onufryjuk
...się dzieje. Skejci postanowili dostosować zafundowane przez magistrat przeszkody do swoich gustów. Między graffiti można też doszukać się i szablonów. I pamiętajcie: Ave BMX!
Fot. Marcin Onufryjuk
Fot. Marcin Onufryjuk
Fot. Marcin Onufryjuk
Fot. Marcin Onufryjuk
Fot. Marcin Onufryjuk
Fot. Marcin Onufryjuk
Fot. Marcin Onufryjuk
Fot. Marcin Onufryjuk
Ze skateparku jedziemy na Węglową. W sumie tamtejsi skejci nie zagospodarowali - pod względem szablonów i graffiti - przestrzeni jak ich koledzy 'spod chmurki'. Na ceglanych murach zostawili zaledwie kilka śladów swojej obecności. Choć może to raczej ślady po bywalcach tutejszych imprez kulturalnych?
Fot. Marcin Onufryjuk
Fot. Marcin Onufryjuk
Maria Konopnicka z Kijowskiej to części większego cyklu pokazywanego swego czasu przez pana Wojtka w CLZ. Kilka innych szablonów ostało się w Labalbalu na Warszawskiej. Jeśli jara was Staff, możecie wpaść, zobaczyć.
W sumie nie da się nie napisać też o szablonach sympatyków lokalnej drużyny piłkarskiej. 'Jotkę' można znaleźć na drzwiach od stacji trafo. Kibice-malarze próbują nawet czasami wpisać się kolorystycznie w napisy pozostawione przez energetyków.
Fot. Marcin Onufryjuk
Czasami znaczą też mury albo sklepy - jak ten 'U Tomaszka'. Czyżby oznaczało to, że właśnie tu robią zakupy? Myślę, że pytanie co kupują najczęściej: mięso, wędliny czy drób śmiało mogłoby się pojawić w 'Familiadzie'.
Fot. Marcin Onufryjuk
Fani Jagiellonii są bardzo aktywni. Zobacz przegląd kibicowskich graffiti - część pierwsza i część druga.
Czasami dochodzi też do dziwnej symbiozy, gdy sztuka stadionu styka się ze sztuką prawdziwą. Sztukę prawdziwą - bez 'jotki' - znajdziemy vis-a-vis kawiarni Labalbal na Warszawskiej. Inny kwiat wyrósł na szafce elektrycznej na Miłosza. Kolejny - na Zwierzynieckiej.
Fot. Marcin Onufryjuk
Fot. Marcin Onufryjuk
Fot. Marcin Onufryjuk
Kilkoma szablonami ich autorzy próbują wyplenić z Białegostoku tych, którzy uważają, że w naszej szerokości geograficznej swastyka jest powszechnie uważana za symbol szczęścia. Jeden z 'symboli' przepędzanych solidnym basebalem znalazł się w rejonie ulicy Zamenhofa. Są też inne - bardziej pokojowe - formy walki, np. przez przesłanianie ich innymi szablonami.
Fot. Marcin Onufryjuk
No właśnie. Może państwo wiedzą cóż to jest lub cóż miało być?
Jesteś autorem pokazanych szablonów (Wojtku, ty nie musisz)? Odezwij się do ?Gazety?. Czekamy też na informacje o innych szablonach.
marcin.onufryjuk@bialystok.agora.pl
andrzej.klopotowski@bialystok.agora.pl
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze