Przedświąteczny weekend pod znakiem Gwiezdnych Wojen [ROZKŁAD JAZDY]

 Będzie psychodelicznie, industrialnie, tajemniczo, ale i melodyjnie. W miejscu wyjątkowo pasującym klimatem do muzyki gdańskiego kwartetu. W sobotę o godz. 18 w elektrowni Galerii Arsenał zagra Trupa Trupa. Polski zespół, który przebojem idzie przez zagraniczne stacje radiowe. Na koncert - wstęp wolny.

To dwukrotny laureat nagrody kulturalnej Gazety Wyborczej Sztorm Roku za album "LP" i album "++", zespół zgłoszony do Paszportu Polityki za album "Headache", który został świetnie przyjęty przez krytykę polską i zagraniczną. Dwa lata temu pisały o nim, oprócz opiniotwórczych blogów i prasy francuskiej - portale The Quietus, Ransom Note, Louder Than War czy The 405.

Teraz kwartet wydał nową płytę "Jolly New Songs" - nakładem francuskiej wytwórni Ici d'ailleurs oraz angielskiej Blue Tapes and X-Ray Records. Przed jej wydaniem singiel promujący płytę można było usłyszeć w tak ważnych stacjach jak brytyjskie BBC Radio 6 czy amerykańskie KEXP i WFMU.

- Nie do wiary: zarówno Stany Zjednoczone, jak i Europa czekają na płytę polskiego zespołu. To konsekwencja tego, że Trupa Trupa nie schodzi z raz obranej drogi. Po dwóch płytach wydanych w Polsce teraz już drugą wydaje za granicą, to tam chce być, ale na własnych warunkach. Pierwsze nagrania z wydanej w 2010 r. epki różnią się od najnowszych - większą rolę odgrywały w nich organy i polskie słowa - ale to wciąż ta sama podróż na skraju czułości i garażowego hałasu - pisał kilka tygodni temu recenzent muzyczny Wyborczej Jacek Świąder. - Trupa Trupa od początku chętnie operuje pradawnym patentem cicho-głośno, śpiewa o miłości i śmierci, ale też powabnie łączy te tematy, najlepiej dosłownie.

Trupa Trupa to Grzegorz Kwiatkowski, Tomek Pawluczuk, Wojtek Juchniewicz i Rafał Wojczal.

Zespół zagra w sobotę, o godz. 18 w elektrowni Galerii Arsenał (ul. Elektryczna 13, wejście od ul. Świętojańskiej).

Sobota, godzina 18, wstęp wolny

Śpiewała na Orange Festival, Open'er czy Co Jest Grane24. A w piątek o godzinie 19 Daria Zawiałow zaśpiewa w Zmianie Klimatu.

Szykuje się energetyczny koncert w stylistyce indie popu i rocka. Nie zabraknie z pewnością utworów z debiutanckiej płyty Darii "A kysz"", który ukazał się w marcu 2017 roku. Młoda artystka sama pisze teksty, w dużym stopniu angażuje się też w komponowanie swoich utworów. Inspirują tacy artyści jak Jack White, Radiohead, Warpaint, Foals, Arctic Monkeys, Florence and The Machine.

To nowy kobiecy głos w muzyce alternatywnej.

Piątek, godzina 19, bilety 59 zł

Przenieś się do przedwojnia dzięki technologii Virtual Reality. Prezentacja projektu Adriana Górynowicza - w piątek o godz. 17 w Muzeum Historycznym.

Projekt pozwala na podróż w przestrzeni i czasie, dzięki tecnologii VR zobaczyć będzie można dawną dzielnicę żydowską - Chanajki. M.in. nieistniejącą ulicę Głuchą z lat 30-tych, czy Wielką Synagogę.

U lalkarzy - pogodna urokliwa bajka Janoscha - "Ach, jak wspaniała jest Panama". U studentów - intensywna opowieść o micie Odysa we współczesnych realiach - "Odys, wracaj do domu". Dwie premiery teatralne, do zobaczenia w niedzielę i we wtorek.

Białostocki Teatr Lalek zaprasza w niedzielę o godz. 16 na słynną bajkę Janoscha w reż. Ireneusza Maciejewskiego. Miś i Tygrysek myślą o Panamie jako czymś pachnącym i tajemniczym i tak ich to miejsce kusi, że wspólnie ruszają na poszukiwanie bananowego Eldorado - ale czy znajdą tam szczęście? Baśń dla wszystkich, dużych i małych grana będzie jeszcze też we wtorek o godz. 9 i 11 oraz w środę o godz. 9

Akademia Teatralna zaprasza z kolei - już tylko dorosłych - we wtorek (19.12) o godz. 19 na dyplom studentów IV roku. Pracują z nimi twórcy Teatru Malabar Hotel - Marcin Bartnikowski i Marcin Bikowski. Pierwszy jest autorem sztuki, drugi spektakl reżyseruje.

To historia Odysa, który wraca do Polski po 10 latach tułaczki i wojnie w Afganistanie do żony i syna. Twórcy zderzają motywy homeryckiej opowieści o Odysie z ich literackimi przetworzeniami (Wyspiański, Joyce) i współczesną opowieścią o nas samych. Są tu też prywatne opowieści aktorów. Wszystko po to, by sprowokować dyskusję o współczesnym Polaku na zakręcie współczesnej historii.

Kolejne spektakle odbędą się 20 i 21 grudnia o godz. 19

Tak będzie w sobotę o godz. 20 w Prowincji w Supraślu. Restauracja zaprasza na koncert w bluesowym i świątecznym klimacie. Wstęp wolny.

- W ostatnią sobotę przed świętami zagrają u nas fenomenalni muzycy, w składzie "północno-południowym", jakiego jeszcze nie było. Będą gitary, piano i genialne wokale. Szucher, Koziołek i Dziadek przygotują na ten wyjątkowy wieczór specjalny repertuar. Zagrają i zaśpiewają tradycyjne kolędy i pastorałki oraz wszystko to, co im w duszy gra i co wprowadza ich w świąteczny klimat - zapraszają właściciele Prowincji, Anna i Michał Arciszewscy. - Usłyszymy utwory, które doskonale znamy w nowych, odświeżonych aranżacjach. Chłopcy kochają grać i śpiewać, dlatego po koncercie zapraszają do wspólnego jam session - jeśli gracie - przynieście swoje instrumenty - stworzymy największą orkiestrę na Podlasiu!

Sobota, godzina 20, wstęp wolny

Premierowy pokaz dwóch filmów animowanych o Zamenhofie, urodzinowe przyjęcie, spotkanie - wszystko to w piątek o godz. 18 w Centrum im. Zamenhofa (ul. Warszawska 19). Placówka zaprasza na świętowanie 158. urodzin Ludwika Zamenhofa. Wstęp wolny. Tego samego dnia w Famie o godz. 19 odbędzie się koncert Macieja Fortuny "Esperanckie Piosenki".

Autorami dwóch filmów, których bohaterem jest twórca języka esperanto, są uczestnicy warsztatów "Ludwik animowany".

Rys. Daria Dąbrowska

- Główną rolę w obu filmach "zagrała" profesjonalna lalka, zaprojektowana przez Agnieszkę Wątrobę. Lalka ma specjalny szkielet do animacji, stworzony w słynnym studiu filmowym SE-MA-FOR, pozwalający na precyzyjne odtworzenie ruchów i gestów animowanego bohatera. W czasie spotkania można będzie obejrzeć oryginalne plany filmowe - zapraszają organizatorzy.

Wszystkie prace przy filmie (scenografia, animacja) wykonali uczestnicy zajęć, które odbyły się w lipcu i październiku 2017 roku w BOK/CLZ. Pracowali z profesjonalnym sprzętem - aparatami, programami do animacji poklatkowej, wieloplanem. Nad całością czuwała animatorka Elwira Małyszko.

Gośćmi wieczoru będą ekipa filmowa i reżyserka filmu. Spotkanie poprowadzi Maciej Białous.

Wszyscy uczestnicy urodzinowego przyjęcia otrzymają w prezencie płytę z filmami.

Tego samego dnia w Famie o godz. 19 odbędzie się niepowtarzalny koncert Macieja Fortuny "Esperanckie Piosenki". To koncert kompozycji Macieja Fortuny do wierszy w języku Esperanto poetów związanych z Wielkopolską.

Od piątku plac pod Ratuszem zajmie kilkadziesiąt stoisk ozdobionych kolorowymi lampkami. Na straganach pojawią się różnorodne produkty najwyższej jakości z regionu, Litwy, Ukrainy i Białorusi. Do kupienia będzie: rękodzieło, alkohole, ciasta, chleby, wędliny, kosmetyki, ubrania i biżuteria.

- Czy nie chodzi się przyjemniej między stoiskami z pysznym grzańcem w dłoni? Tego w galeriach nie da się doświadczyć! -- zapraszają organizatorzy.

Do Białegostoku zjadą kupcy z całej Polski. W ofercie dań regionalnych znajdą się góralskie oscypki na zimno, pieczone na grillu z żurawiną, sery naturalne, bundz czy bryndza. Z Lublina przyjadą ekologiczne przyprawy, zioła i oleje. Z bieszczadzkich gmin - ciasta, miody i masło. Z Litwy dotrą smaki kresów: słodycze, chałwy, chleby, kwas chlebowy i sery. Z Podlasia do spróbowania będą wędliny tradycyjne wieprzowe i z dziczyzny. Pieczywo regionalne na naturalnym zakwasie oraz kanapki ze smalcem i ogórkiem małosolnym w wersji także dla wegan. Z Korycina dojadą sery zagrodowe z mleka krowiego i koziego. Z Wasilkowa - zdrowe oleje tłoczone na zimno, m.in. z nasion konopi, czarnuszki, ostropestu czy wiesiołka. Z nieodległej Suchowoli wystawione będą potrawy tatarskie. Ze słodyczy - sękacze, mrowiska, keksy, pierniki czy babki świąteczne. Z Białowieży przyjadą pszczelarze z miodami, także tymi o nietypowych smakach i dodatkach: z płatkami dzikiej róży, z kardamonem, imbirem i cynamonem, koniczynowy, malinowy czy gryczany. Słowem - wybór będzie olbrzymi.

Kolejny raz Białystok odwiedzą mistrzowie rękodzieła z Ukrainy. Na jarmarku będzie można znaleźć oryginalne prezenty świąteczne ze szkła, wyroby z metalu, biżuterię ręcznie robioną, torby filcowe, kubki czy poduszki z nadrukami, mydła zapachowe.

W programie są też warsztaty kosmetyczne, wikliniarskie i garncarskie. Przez tydzień lub do wyczerpania zapasów będzie można kupić choinki. Jodły kaukaskie cięte w Danii, świerki pospolite i świerki srebrzyste z Polski z możliwością dowozu do domu, ale tylko na terenie Białegostoku.

Na skwerze w pobliżu Rynku Siennego, gdzie w ciepłych porach roku stacjonują kampery z ulicznym jedzeniem, w sobotę i niedzielę swoje świąteczne produkty wystawią lokalni producenci. Do kupienia będą chleby, wędliny, miody, przysmaki słodkie i słone, czyli wszystko, co można zjeść przy świątecznym stole. Do tego ręcznie robiona biżuteria, kosmetyki naturalne i zabawki oraz ozdoby i stroiki świąteczne także wykonane ręcznie. Targ zaprasza w godzinach od 10 do 17. W tle popłyną nastrojowe kolędy, będą światła lampionów i grzane wino.

Przez cały tydzień na placu kupić można będzie choinki z podlaskich szkółek: doniczkowe, cięte świerki i jodły. Choinki będą oferowane w pakiecie z dowozem pod wskazany adres.

Libretto napisał Fredro, operetkę skomponował Moniuszko. A już w sobotę dzieła dwóch wybitnych twórców polskiej kultury posłuchać można będzie w kinie Forum. Koncert w ramach XIV Moniuszkowskiego Festiwalu "Cztery Pory Roku - 2017" rozpocznie się o godz. 19. Wstęp wolny.

To będzie koncertowe wykonanie operetki pt. "Nocleg w Apeninach". Wystąpią: znakomici soliści, m.in. znany tenor Adam Zdunikowski, Chór Zespołu Szkół Muzycznych im. I. Paderewskiego, Orkiestra Festiwalowa z udziałem uczniów ZSM.

Od wileńskiej prapremiery operetki minęło już 178 lat, podobno jednak libretto i partytura wciąż brzmią lekko, ponadczasowo i zabawnie. Historia przypomina klimatem te molierowskie - jest tu syn marnotrawny, córka trzpiotka o wielkim sercu, kupczyk-domokrążca, sprzedajny chciwiec. Słowem - miłość, burza, sceneria śródziemnomorska... i dużo radości.

W obsadzie solistów wystąpią:  Adam Zdunikowski - tenor (Anzelmo), Nazarii Kachala - tenor (Antonio), Elimia Sakowsicz - sopran (Lizeta), Krzysztof Gryniewicki - baryton (Fabricio), Małgorzata Piotrowska - sopran (Rozyna), Wojciech Jerzy Urbanowski - bas ( Bombalo). Narrator - Tomasz Baranowski.

Kierownictwo muzyczne - Kazmierz Dąbrowski, za przygotowanie chóru oraz za akompaniament na fortepianie odpowiada Monika Bierć. Za przygotowanie wokalne solistów odpowiada Cezary Szyfman, za przygotowanie aktorskie solistów - Paweł Chomczyk, a za muzyczne - Halina Teliga.

Organizatorem przedsięwzięcia jest Białostockie Towarzystwo Śpiewacze im. Stanisława Moniuszki.

Sobota, godzina 19, wstęp wolny

GWIEZDNE WOJNY: OSTATNI JEDI

Galaktyka potrzebuje legend i choćby iskry nadziei - a ta tli się, póki nie zabraknie bohaterów gotowych stanąć po Jasnej Stronie Mocy. Tylko czy naprawdę muszą. tyle gadać?

W poprzedniej części gwiezdnej sagi ("Przebudzenie Mocy") owa Moc przebudziła się w zbieraczce złomu Rey. Dziewczyna musi jeszcze nauczyć się nad nią panować. Między innymi w tym celu odszukała Luke'a Skywalkera. Liczy, że pod okiem mistrza Jedi przejdzie szkolenie, a zarazem niezrozumiała do końca siła ciągnie ją do jego dawnego ucznia, Kylo Rena, kreowanego na następcę Dartha Vadera. Nie mniej ważną misję ma do wykonania nawrócony szturmowiec Finn do spółki z Rose, która dotąd siedziała głównie w maszynowni. Od wysiłków obojga zależy przyszłość Rebelii, której zdziesiątkowane siły uginają się pod naporem Najwyższego Porządku.

Słowo "nadzieja" zostaje w filmie "Gwiezdne wojny: Ostatni Jedi" odmienione chyba przez wszystkie przypadki. Opowieść o losie, jaki czeka mistrzów, i wyzwaniach bohaterstwa dłuży się - chwilami niemiłosiernie - i to naprawdę czuć. W dodatku jej przesłanie do znudzenia powraca w ustach postaci, których twarze wypełniają cały ekran. Zupełnie jakby twórcy chcieli być pewni, że przez wizytę w toalecie żadnemu widzowi nic nie umknie. Więc nie umknie, nawet tym mniej rozgarniętym.

Ale spokojnie, mimo tych powtórzeń ósma część nie wypada wcale źle. Trafiamy w sam środek akcji i dostajemy to, co w "Gwiezdnych wojnach" najważniejsze: przygodową intrygę o sile baśni, opowiedzianą z humorem (choć mimo gagów mroczniejszą od poprzedniej), obfitującą w brawurowo rozegrane sceny walki, pościgów itd. Pojawiają się nowe miejsca i rasy. Znakomitych pomysłów inscenizacyjnych nie brakuje, choćby wizualnie zjawiskowa potyczka w smugach czerwonego pyłu albo zaskakujące zastosowanie przejścia w nadświetlną. Otwarcie filmu jest nie mniej imponujące. Nie wiem tylko, czy to ja się zestarzałem, czy po prostu nie wszystkie sekwencje - a pojedynków na miecze świetlne i wojennych starć większego kalibru mamy tu akurat sporo - budzą takie emocje jak kiedyś.

Każdy z głównych bohaterów zmaga się ze swoimi słabościami (np. skłonność do brawury Poe Damerona), Mark Hamill może się wręcz rozliczyć z dziedzictwem całej sagi. Postaci i relacje pomiędzy nimi znajdują więc przyzwoite rozwinięcie. Nawet jeśli nie do końca przekonuje mnie przeglądanie się w sobie Kylo Rena i Rey, gdzieś na granicy taniego melodramatu i przeszarżowanego szekspiryzmu. Część fanowskich spekulacji zostaje rozwiana - przynajmniej do następnego filmu na wyjaśnienie paru kwestii musimy poczekać. A oczekiwania widzów co do pytań, z którymi zostawiło ich "Przebudzenie mocy", jak również konkretnych rozwiązań czy poprowadzenia akcji reżyser Rian Johnson przekornie wykorzystuje przeciwko nim samym (jak w ujęciu lądującego. żelazka). Scenariusz myli tropy, przywołuje też duchy przeszłości. Więcej nie zdradzę.

Kulminacji mogłoby być jednak w "Ostatnim Jedi" mniej, bo ta zabawa w gonienie króliczka z czasem zaczyna irytować.

Czy obejrzę kolejną odsłonę sagi? Oczywiście.

Piotr Guszkowski

Materiały prasowe Akson Studio

Na skrzydłach orłów

Hagiograficzny film o szkockim sprinterze, Ericu H. Liddellu.

Liddell był bohaterem, a ściślej "współbohaterem" bardzo znanego w swoim czasie filmu "Rydwany ognia" (1981), w którym, jako człowiek głęboko religijny, odmówił na olimpiadzie w Paryżu 1924 r. występu w finale 100 metrów, gdyż odbywał się w niedzielę (wygrał za to 400 m). "Na skrzydłach orłów" jest czymś w rodzaju jego sequela. Niestety, bardzo kiepskim: naiwnym jak czytanka, słodkim jak ulepek, kiczowatym jak oleodruk.

Film koncentruje się na pobycie Liddella (Fiennes z "Zakochanego Szekspira") w Chinach, gdzie, odrzuciwszy uroki doczesnej sławy, zostaje nauczycielem w ośrodku misji chrześcijańskiej. Gdy wybucha wojna japońsko-chińska, odsyła żonę i dzieci do bezpiecznej Kanady, sam zostając ze swoimi małymi podopiecznymi. Wkrótce potem trafia do obozu internowania, gdzie daje nieustające świadectwo swojej szlachetności i ofiarności: nawet mając w perspektywie sprinterski pojedynek z japońskim oficerem, dzieli się żywnością ze współwięźniami, przez co do biegu przystępuje krańcowo osłabiony; gdy ma okazję zostać zwolniony z obozu, odstępuje swoje miejsce owdowiałej, ciężarnej kobiecie itd. Można by go nazwać "współczesnym świętym", gdyby nie to, że wyznawał prezbiterianizm, który świętych nie uznawał.

Być może wszystkie akty heroicznego poświęcenia, jakich Liddell dokonał, są zgodne z faktami, ale zostają one podane w tak tłustym ideologicznym sosie, że czynią całość niestrawną. Obowiązuje tu styl typowej agitki: japońscy żołnierze są okrutni i bestialscy, bohater niezłomny, nieskazitelny i wolny od wahań, po jego kolejnym szlachetnym uczynku rozbrzmiewa podniosła muzyka, a na niebie pojawia się orzeł - niestety, tylko w formie latawca. Papierowy orzeł na sznurku jest skądinąd trafną metaforą filmu.

Paweł Mossakowski

Fot. Andrea Pirrello / materiały prasowe Spectator

ITALIAN RACE

Zgrabne połączenie filmu wyścigowego i dramatu rodzinnego.

17-letnia Giulia jest utalentowanym kierowcą wyścigowym, która po nagłej śmierci ojca, zarazem jej trenera, znajduje się w bardzo trudnej sytuacji. Zmarły ojciec zastawił dom pod pożyczkę, której nie ma jak spłacić. Dziewczyna musi zajmować się małym braciszkiem, a na dodatek zwala jej się na głowę starszy brat-narkoman Loris ze swoją dziewczyną, też ćpunką. Ale Loris, który nim wpadł w nałóg, był słynnym kierowcą, może się jeszcze przydać.

Miłośników "Szybkich i wściekłych" czy w ogóle filmów tego gatunku od razu uprzedzam, że sceny wyścigów, choć sprawnie zrealizowane, nie są tak efektowne jak w kinie amerykańskim, po części zresztą dlatego, że nie korzysta się tutaj z komputerowych efektów specjalnych. Ale też nie rywalizacja na torze jest tu najważniejsza, choć stawka jest wyższa niż zwykle - nie sportowe triumfy i puchary, a prawo do zachowania rodzinnego domu.

Istotniejsze jest to, co dzieje między rodzeństwem, jak odbudowuje się więź między Giulią a wciąż ćpającym Lorisem, jaki będzie los ich małego braciszka, któremu cały czas grozi oddanie do rodziny zastępczej, jak wreszcie odmieni się zakreślona w filmie hierarchia wartości.

W "Italian race" zdarzają się potknięcia scenariuszowe, ale cała historia jest ciekawa, wciągająca, unikająca - choć z różnym powodzeniem - gatunkowych klisz i schematów.

Na uwagę zasługuje też świetne aktorstwo, zwłaszcza Stefano Accorsi, który w niewdzięcznej roli Lorisa potrafi być jednocześnie żałosny i zabawny. Jego postać, początkowo drugoplanowa, staje się stopniowo równorzędnym bohaterem filmu. Rewelacyjny występ.

Paweł Mossakowski