Klimat pustyni, trans i afrobeat na Rynku. W Ogrodach Branickich - muzyczna wyprawa do czasów baroku. Chasydzkie pieśni bez słów - w synagodze. Electro i ambient przez całą noc - na stadionie. I mnóstwo innych wydarzeń. W Białymstoku od wczoraj trwa festiwal Wschód Kultury/Inny Wymiar. To w sumie ponad 40 imprez w ciągu czterech dni, w tym samych koncertów aż 22!
Na wszystkie wydarzenia (organizowane przez białostockie instytucje i stowarzyszenia, koordynowane przez Białostocki Ośrodek Kultury, dotowane przez miasto i Narodowe Centrum Kultury) - wstęp wolny. Jednak na niektóre, ze względu ograniczoną ilość miejsc, obowiązują wejściówki (część już rozdano, warto pytać o nie w miejscach imprez lub kasie kina Forum). W festiwalu biorą udział artyści z 10 krajów: Gruzji, Armenii, USA, Jemenu, Izraela, Słowenii, Białorusi, Ukrainy, Litwy, Rosji, Syrii i Polski.
Materiały organizatorów
Pochodnie w ogrodzie
Na Rynku Kościuszki we wspólnym koncercie plenerowym zagrają zespoły z Izraela, , Słowenii i Polski: A-WA (Izrael/Jemen) / Warsaw Afrobeat Orchestra (Polska) / The Ufoslavians (Słowenia) / Dzikie jabłka (Polska).
A-WA to trzy siostry o elektryzujących głosach: Tair, Liron i Tagel Haim - "obecnie jedno z najgorętszych i najoryginalniejszych zjawisk na izraelskiej scenie muzycznej". Siostry łączą tradycyjne jemenickie brzmienie i klimat pustyni z elektroniką i transowymi, współczesnymi dźwiękami. Towarzyszyć im będzie szalony bałkański kolektyw w przebraniach kosmitów oraz polski afrobeatowy kolektyw. Wspólnie porwą wszystkich do tańca przy miksie muzyki bałkańskiej, cygańskiej, reggae, cumbia, ska, hip hopu i elektroniki.
Trudny logistycznie, ale efektowny ma być koncert w ogrodach Branickiego, który przeniesie słuchaczy do czasów Jana Klemensa Branickiego. W programie - dzieła H?ndla, które wykona blisko 50 muzyków grających na instrumentach dawnych, wchodzących w skład Zespołu Muzyki Dawnej DILETTO pod dyrekcją Anny Moniuszko. Podczas koncertu pojawią się też tancerze Zespołu Muzyki i Tańca Dawnego Capella Antiqua Bialostociensis. A wszystko to w odpowiedniej charakteryzacji przestrzeni ogrodu, który zostanie oświetlony m.in. przez 100 pochodni ogrodowych.
Materiały organizatorów
Noc Nigunów
W kameralnych wnętrzach Akademii Teatralnej odbędzie się koncert Pieśni Pięknych (w ich wykonaniu - pieśni z pogranicza wiejsko-miejskiego). W Centrum im. Ludwika Zamenhofa - w magiczną podróż do świata polsko-litewskiego folku zaprosi Ola Bilińska, która wraz z trzema Litwinkami, siostrami Krisciunaite (Lauksmina, Domakinja i Raminta) zaprezentuje nowy projekt "Studnia". Znakomita artystka zgłębia w nim istotę miejsca - Suwalszczyzny, w której coraz bardziej zapuszcza korzenie; niezwykłego, kipiącego od tradycji polsko-litewskiego pogranicza.
Bardzo ciekawie zapowiada się też "Noc Nigunów", czyli koncert Vocal Varshe i Adeb Chamoun. W synagodze w Tykocinie (tam zaprasza Muzeum Podlaskie) usłyszymy chasydzkie sylabiczne pieśni bez słów - niguny w wykonaniu znakomitego trio wokalnego (którego muzycznym żywiołem są liturgiczne i świeckie pieśni żydowskie) oraz wybitnego syryjskiego perkusjonalisty (sięgającego po bliskowschodnie połamane rytmy i chorał aramejskim kościołów chrześcijańskich).
Z kolei stadion miejski przez całą noc wypełni ambient, experimental i taneczna elektronika, czyli koncerty Taste The East. A w Famie zabrzmi miks rosyjskiego folku i mrocznej elektroniki ("Oligarkh" Miss God).
Materiały organizatorów
Pudełko i baśnie
Szykuje się też sporo różnorodnych spektakli. W Białostockim Teatrze Lalek zaprezentuje się Mohylewski Teatr Lalek - pokaże polską premierę spektaklu w reż. Igora Kazakowa na podstawie opowiadania Uładzimira Karatkiewicza "Niebieska-Niebieska". W BTL zobaczyć można będzie też spektakl "Puszczańskie Opowieści" Kooperacji Flug.
Teatr Dramatyczny zaprosi na dwa gościnne spektakle - "Pudełko" w reż. znakomitego reżysera Pawła Passiniego z neTTheatre (to historia nie-zwykłej duchowej łączności między Mironem Białoszewskim a niewidomą Jadwigą Stańczakówną, dla której nagrywał swoje utwory i spektakle) oraz spektakl Teatru Aurora z Puńska, który pokaże "Baśń o Ciurlonisie" - genialnym malarzu i kompozytorze litewskim.
Materiały organizatorów
Wystawy i moda
Przygotowano kilka wystaw - m.in. jednego z najciekawszych kolektywów ukraińskich Open Group oraz wystawę "Uwaga! Granica w której o różnym poziomie graniczności opowie kilkudziesięciu artystów, m.in. Mirosław Bałka i Anna Baumgart (w Galerii Arsenał). Premiera katalogu wystawy i panel dyskusyjny towarzyszyć będzie już otwartej wystawie "Sąsiedzi wyjechali do Treblinki".
Spacer edukacyjny odwiedzi tym razem carskie koszary przy Bema. Na potańcówce miejskiej zagra Live Orkiestra.
Nie zabraknie mody. Swoje kolekcje zaprezentują Mykytyyuk & Yatsentyuk (Lwów, Ukraina), Vladislav Osipov (Odessa, Ukraina), Barbara Piekut (Białystok, Polska) i Wojciech Bokłago de Bof (Białystok, Polska). Na Rynku Stowarzyszenie Pocztówka znów zaprosi na familijny barwny zestaw imprez, które nie tylko bawią, ale i edukują.
Materiały organizatorów
Program festiwalu
piątek (1 września)
g. 10-17 - Sąsiedzi wyjechali do Treblinki - wystawa (Centrum im. Ludwika Zamenhofa, ul. Warszawska 19, wstęp wolny);
g. 17 - Mohylewski Obwodowy Teatr Lalek Niebieska-Niebieska / Siniaja-Siniaja (BY) - spektakl i spotkanie z reżyserem (Białostocki Teatr Lalek, ul. Kalinowskiego 1, bezpłatne wejściówki)
g. 18 - Pieśni Piękne - W srebrze cały świat na opak - koncert (Akademia Teatralna, ul. Sienkiewicza 14, bezpłatne wejściówki)
g. 18 - Ola Bilińska - Šulinys / Studnia / The Well (PL/LT) - koncert (Centrum im. Ludwika Zamenhofa, ul. Warszawska 19, bezpłatne wejściówki)
g. 19 A-WA (IL/YE), Warsaw Afrobeat Orchestra, The Ufoslavians (SI), Dzikie jabłka - koncerty (Rynek Kościuszki, wstęp wolny)
g. 20 - Mohylewski Obwodowy Teatr Lalek Niebieska-Niebieska / Siniaja-Siniaja (BY) - spektakl (Białostocki Teatr Lalek, ul. Kalinowskiego 1, bezpłatne wejściówki)
g. 21 - Pieśni Piękne - W srebrze cały świat na opak - koncert (Akademia Teatralna, ul. Sienkiewicza 14, bezpłatne wejściówki)
sobota (2 września)
g. 10-17 - Sąsiedzi wyjechali do Treblinki - wystawa (Centrum im. Ludwika Zamenhofa, ul. Warszawska 19, wstęp wolny)
g. 10-15 - Warsztaty rodzinne nad rzeką Białą (Bulwar rzeki Białej, wstęp wolny)
g. 13-16 - Znikające miejsca i ludzie - spacer edukacyjny (początek: przy bramie 18. Białostockiego Pułku Rozpoznawczego, ul. Kawaleryjska 70, udział bezpłatny)
g. 14-19 Bliscy sąsiedzi - mozaika kultur - strefa wydarzeń familijnych - zaprasza stowarzyszenie Pocztówka (Rynek Kościuszki, wstęp wolny)
g. 15 - Kooperacja Flug Puszczańskie opowieści - spektakl (Białostocki Teatr Lalek, ul. Kalinowskiego 1, bezpłatne wejściówki)
g. 17 - Open Group Ze względu na okoliczności (UA) - wernisaż wystawy (Galeria Arsenał, ul. A. Mickiewicza 2, wstęp wolny)
g. 17 - neTTheatre, Centrum Kultury w Lublinie - Pudełko - spektakl (Teatr Dramatyczny, ul. Elektryczna 2, bezpłatne wejściówki)
g. 18 - Kooperacja Flug Puszczańskie opowieści - spektakl (Białostocki Teatr Lalek, ul. Kalinowskiego 1, bezpłatne wejściówki)
g. 18.30 - Uwaga! Granica - wernisaż wystawy (Galeria Arsenał elektrownia, ul. Elektryczna 13, wejście od ul. Świętojańskiej, wstęp wolny)
g. 20 - Muzyka w Ogrodach Branickiego - koncert plenerowy (Ogrody w Parku przy Pałacu Branickich, wstęp wolny)
g. 20-7 - Taste The East 2017: Patricia Kokett live & VJ su-y (LT), Illius (LT), Švencionis (LT), DOLBY aka Adam Frankiewicz live, Zitto (Bassiani - GE), Slava Lepsheev (UA), rookas & VJ su-y (LT), Kreep (BY), Dtekk - koncerty i DJ sety: ambient, experimental, techno - (Stadion Miejski w Białymstoku; wejście od ul. Ciołkowskiego, wstęp wolny)
g. 20 - neTTheatre, Centrum Kultury w Lublinie - Pudełko - spektakl (Teatr Dramatyczny, ul. Elektryczna 2, bezpłatne wejściówki)
g. 20 - Oligarkh (RU) / Miss God (support) - koncerty (Klub Fama, ul. Legionowa 5, bezpłatne wejściówki)
Fot. Grzegorz Dąbrowski
niedziela (3 września)
g. 10-17 Sąsiedzi wyjechali do Treblinki - wystawa (Centrum im. Ludwika Zamenhofa, ul. Warszawska 19, wstęp wolny)
g. 10-18 - Open Group Ze względu na okoliczności (UA) - wystawa (Galeria Arsenał, ul. A. Mickiewicza 2, wstęp wolny)
g. 10-15 - Warsztaty rodzinne nad rzeką Białą (Bulwar rzeki Białej, wstęp wolny)
g. 11 - Open Group Ze względu na okoliczności (UA) - oprowadzanie autorsko-kuratorskie, tłum. na polski język migowy
(Galeria Arsenał, ul. A. Mickiewicza 2, wstęp wolny)
g. 12 - Uwaga! Granica - dyskusja z udziałem artystów (Galeria Arsenał, ul. A. Mickiewicza 2, wstęp wolny)
g. 14-19 - Bliscy sąsiedzi - mozaika kultur - strefa wydarzeń familijnych (Rynek Kościuszki, wstęp wolny)
g. 17 - Teatr Aurora - Baśń o Curlonisie - spektakl i spotkanie z artystami (Teatr Dramatyczny, ul. Elektryczna 2, bezpłatne wejściówki)
g. 17 - Potańcówka miejska z Live Orkiestra (Park Zwierzyniecki, wstęp wolny)
g. 18.30 - Sąsiedzi wyjechali do Treblinki - premiera katalogu wystawy i panel dyskusyjny (Białostocki Ośrodek Kultury, ul. Warszawska 19, wstęp wolny)
g. 19 - Vocal Varshe i Adeb Chamoun (SY) Noc Nigunów - koncert (Wielka Synagoga w Tykocinie, ul. Kozia 2, wstęp wolny, zapewniony przejazd w obie strony (ok. 50 miejsc) - bezpłatne wejściówki na przejazd dostępne w dniu koncertu w kasie kina Forum (ul. Legionowa 5), zbiórka o godz. 17.30 na placu przed Białostockim Ośrodkiem Kultury (ul. Legionowa 5).
g. 20 - Inny Wymiar Mody: Mykytyyuk & Yatsentyuk (UA), Vladislav Osipov (UA), Barbara Piekut, Wojciech Bokłago de Bof - pokazy mody (Hala Wydziału Architektury Politechniki Białostockiej, ul. Oskara Sosnowskiego 11, wstęp wolny)
Dawna Synagoga Kaukaska stanie się miejscem odczyniania guseł Mirona Białoszewskiego, a potem rozważań na wielu poziomach m.in. o powiązaniach Mickiewicza z Białorusią. Dziś rozpoczyna się Trialog Białoruski w Krynkach.
Organizująca Trialog Fundacja Villa Sokrates kontynuuje dzieło zapoczątkowane przez nieżyjącego publicystę i pisarza Sokrata Janowicza, dla którego Krynki były centrum wszechświata, a promowanie literatury i kultury białoruskiej - jedną z najważniejszych spraw. Przez wiele lat zwoływał do siebie tłumaczy i literaturoznawców z Polski i zagranicy. Po jego śmierci jego następcy nie odpuścili - Trialog jest nadal realizowany, nadal w Krynkach, ale też już z inną formułą, z większym otwarciem się na publiczność i programem łączącym teatr, muzykę i sztukę z debatami kulturalno-społeczno-historycznymi, w których uczestniczą artyści, pisarze i politycy.
Koncert, wystawa, spektakl
Tak jak w ostatnich latach bazą Trialogu będzie dawna Synagoga Kaukaska (obecnie Gminny Ośrodek Kultury) oraz sąsiadująca z nią Galeria Krynki (przy ul. Piłsudskiego 5). Zaplanowano wystawę, spektakl, koncert Jacaszka, Hani Malarowskiej, Karoliny Cichej i Barta Pałygi, panel dyskusyjny. Wydarzenia trialogu otwarte są dla wszystkich - każdy może przyjść, posłuchać, zobaczyć.
Pierwszego dnia (1.09) organizatorzy zapraszają na wernisaż wystawy przygotowanej przez Jana Grykę, pt. "Od Rene Magritte'a do nożownika z Krynek" (godz. 17) oraz spektakl Pawła Passiniego i Jacka Kopcińskiego "Pudełko. Odczynianie guseł Mirona Białoszewskiego" (godz. 18.30). Zapowiada się interesujące przedstawienie - Passini to dyrektor NeTTheatre, unikalnego projektu, który wystawia spektakle online. Passini był laureatem nagrody im. Swinarskiego za przedstawienie "Morrison/Śmiercisyn", pokazywane kilka lat temu również w Białymstoku na Dniach Sztuki Współczesnej. Współpracował z białostocką Grupą Coincidentia, reżyserując znakomity spektakl "Turandot" i wystawiając go także w Białymstoku, wkrótce zrealizuje "Dybuka" w białostockim Teatrze Dramatycznym. Jego "Pudełko" w tym samym czasie co w Krynkach będzie też pokazywane w Białymstoku w ramach festiwalu Wschód Kultury/Inny Wymiar.
Materiały organizatorów
Otwieramy pudełka
O spektaklu jego współtwórca Jacek Kopciński mówi: - Białoszewski jako dziecko budował z klocków gramofony i śpiewał przed matką i ciotkami wymyślone arie. Gdy został poetą, założył teatr i zagrał w nim monolog Gustawa z IV części "Dziadów" tak, jakby puszczał go z kilku płyt jednocześnie. Białoszewski wchodził do ciasnego pudełka domowego teatru, zapraszał garstkę osób, a potem "odprawiał" swoje poetyckie gusła. Swoje utwory nagrywał dla niewidomej przyjaciółki Jadwigi Stańczakowej. (...) Kiedy wiele lat później odwiedziłem Stańczakową, czarny Grundig nadal stał na jej stoliku, a pod kanapą schowane były taśmy. W gusłach Mickiewicza "ciemne" i "głuche" okazuje się niezbędne, aby móc zacząć widzieć i słyszeć naprawdę. Otwieramy dziś pudełka z kasetami Mirona Białoszewskiego i wypełniamy sobą ciasną, ciemną i głuchą przestrzeń teatru - mówi Kopciński.
For. Rafał Masłow
Przeciąganie Mickiewicza
Drugiego dnia trialogu przez cały dzień w tym samym miejscu odbywać się będzie panel dyskusyjny pt. "Litwo! Ojczyzno moja!". Dyskusję moderować będzie szef Ośrodka Pogranicze Krzysztof Czyżewski. A wezmą w niej udział goście z Polski i Białorusi: Anatol Brusiewicz (BY), Ludmiła Rubleuskaja (BY), Radosław Romaniuk, Ziemowit Szczerek - panel LITERATURA; Eugeniusz Mironowicz, Paweł Kowal, Wincuk Wiaczorka - panel HISTORIA; Alaksandr Kraucewicz (BY), Bronius Makauskas (LT), Anda Rottenberg i Andrzej Strumiłło - panel KULTURA.
Uczestnicy pochylą się m.in. nad kwestią Białorusi w twórczości Mickiewicza, białoruskością nienazwaną. W tekście przewodnim trialogu Konstanty Bondaruk pisze:
"Z szeregu białoruskich i litewskich publikacji wyziera ewidentna pokusa, by przeciągnąć Mickiewicza na swoją stronę, albo przynajmniej podkreślić w nim coś swojego. Uważam, że najmniejsze podstawy traktować poetę jak >Litwina mają właśnie Litwini. Samo zawołanie >Litwo, Ojczyzno moja nic nie znaczy, jak też krótki, kowieński epizod w życiu Mickiewicza. Znany litewski prozaik i dramaturg - Marius Ivaskewicus oświadczył jasno i wyraźnie: >Wasz Pan i wasz Tadeusz. Ma on nawet pretensję do poety o to, że ten przedstawił >Litwę, tylko zapomniał napomknąć o Litwinach. Myślę, że to jest błędne rozumowanie. W pierwszej połowie XIX wieku, w pobliżu Nowogródka nie było Żmudzinów, etnicznych Litwinów. Chłopi byli Białorusinami, a szlachta uważała się raczej za Polaków. To białoruski folklor: obrzędy, zwyczaje, język, wierzenia i tradycje, znalazły odbicie w twórczości Mickiewicza i filomatów".
GRZEGORZ DĄBROWSKI
Postać unikatowa
Bondaruk przytacza słowa Aleha Łojki, który uważa, że "bez Białorusi nie byłoby Mickiewicza albo byłby on kimś innym, najpewniej kimś mniejszego kalibru". "Białoruś - kraj gdzie Mickiewicz urodził się. Nowogródczyzna to ziemia, gdzie wychowywał się on i rósł. Także pierwsza nauka u nowogrodzkich dominikanów miała miejsce w Białorusi... My nie białorutenizujemy Mickiewicza, lecz po prostu stwierdzamy jego przynależność do Białorusi jako takiej, do białoruskiego narodu, kultury, literatury i historii...". Autor tekstu przewodniego przypomina też słowa poety białoruskiego - Ryhora Baradulina, który o Mickiewiczu powiedział: "Jest to postać unikatowa... dla mnie jest poetą zrodzonym przez ziemię białoruską. Mickiewicz spalił swe pierwsze wiersze po białorusku. Możliwe, że ja trochę przesadzam, ale powiem tak: Mickiewicz to białoruski poeta, chociaż jego wiersze są napisane po polsku. Jego postrzeganie świata, jego charakter są białoruskie".
Więc jak to w końcu z Mickiewiczem i białoruskością jest?
MARCIN ONUFRYJUK
PROGRAM XVIII TRIALOG w Krynkach
piątek, 1 września
* godz. 17 / Galeria Krynki - ul. J. Piłsudskiego 6
Jan Gryka - "Od René Magritte'a do Nożownika z Krynek"
*godz. 18.30 / Synagoga Kaukaska - ul. J. Piłsudskiego 5
Paweł Passini, Jacek Kopciński - "Pudełko. Odczynianie guseł Mirona Białoszewskiego"
sobota, 2 września
dyskusja / Synagoga Kaukaska - ul. J. Piłsudskiego 5
"Litwo! Ojczyzno moja!"
moderator: Krzysztof Czyżewski (PL)
* godz. 10-11.30 (literatura)
Anatol Brusiewicz, Ludmiła Rubleuskaja, Radosław Romaniuk, Ziemowit Szczerek
* godz. 12-13.30 (historia )
Eugeniusz Mironowicz, Paweł Kowal, Wincuk Wiaczorka
* godz. 14.30-16 (sztuka)
Alaksandr Kraucewicz, Anda Rottenberg, Andrzej Strumiłło, Bronius Makauskas
*godz. 18-22 / Synagoga Kaukaska - ul. J. Piłsudskiego 5
koncert: Jacaszek Feat. Hania Malarowska, "Kwiaty", Karolina Cicha & Bart Pałyga
Kolejna odsłona Narodowego Czytania - już w sobotę na Rynku Kościuszki. Tym razem aktorzy i publiczność czytać będą fragmenty "Wesela" Wyspiańskiego. Nie zabraknie zabaw, warsztatów, konkursów. Każdy może dołączyć.
Miejsce akcji: Rynek Kościuszki od strony Esperanto Cafe. Początek - godz. 15.
W programie:
Inscenizacja fragmentów dramatu z udziałem aktorów i zaproszonych gości, głośne czytanie z udziałem publiczności, konkursy z atrakcyjnymi nagrodami, warsztaty edukacyjne dla dzieci, pokaz techniki brajlowskiej.
Otwarta zostanie też instalacja "Cztery "Wesela" białostockiego Teatru Dramatycznego" na dziedzińcu Ratusza. Wystawa przypomni cztery powojenne inscenizacje "Wesela" Stanisława Wyspiańskiego prezentowane na deskach białostockiego teatru w latach 1957, 1980, 1990 i 2012 roku.
Do akcji dołącza też Filia nr 14 Książnicy Podlaskiej oraz Białostockie Towarzystwo Esperantystów, którzy zapraszają na wspólne czytanie fragmentów "Wesela" w języku esperanto. Kilka godzin po prezentacji na rynku, w kawiarni Kafejeto (ul. Mazowiecka 48) w role Młodej Żony, Racheli, Poety i Jaśka wcielą się aktorzy teatru T3 działającego przy Polskim Związku Niewidomych/O Białystok. Początek - godz. 18.
To nie koniec imprez. W niedzielę, w godz. 15-18 przed budynkiem Białostockiego Towarzystwa Esperantystów (ul. Piękna 3) odbędzie się piknik weselny. Aktorzy Teatru T3 przeczytają fragmenty "Wesela", a także przypomną przyśpiewki i zwyczaje panujące na polskich weselach. W przypadku deszczu impreza zostanie przeniesiona do budynku.
Organizatorzy:
Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku, Urząd Marszałkowski Woj. Podlaskiego, Muzeum Podlaskie w Białymstoku, WOAK Białystok, Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej, Teatr Dramatyczny im. A. Węgierki w Białymstoku oraz Opera i Filharmonia Podlaska.
Autor bestsellerowych kryminałów i autor bestsellerowych bajek zasiądą przy jednym stole w niedzielę w Centrum im. Zamenhofa. A spotkanie z nimi poprowadzi inny twórca powieści kryminalnych.
Ci trzej panowie to: Zygmunt Miłoszewski, autor kryminałów z prokuratorem Szackim w roli głównej, bajkopisarz Grzegorz Kasdepke i Mariusz Czubaj.
Spotkanie autorskie pod przewrotnym tytułem "Krew z mlekiem" rozpocznie się o godz. 15 przy Warszawskiej 19.
W zaproszeniu organizatorzy (Białostocki Ośrodek Kultury i Fundacja Sąsiedzi) piszą:
- Co łączy autora książek dla dorosłych z autorem książek dla dzieci? Upodobanie do kryminału! Zygmunt Miłoszewski stworzył cykl znakomitych powieści o prokuratorze Szackim. Grzegorz Kasdepke jest znany jako twórca serii o detektywie Pozytywce. Obaj mają świadomość, że jeżeli nie rozkochamy w literaturze dzieci, nie będzie czytających dorosłych. Jeżeli zaś zabraknie czytających dorosłych, nikt nie rozkocha w literaturze dzieci. A Mariusz Czubaj? Mariusz Czubaj to nie tylko autor nagradzanych kryminałów, ale i profesor antropologii kultury - podczas spotkania, wzorem bohaterów swoich książek, weźmie w krzyżowy ogień pytań zarówno Miłoszewskiego, jak i Kasdepkego.
Jak mówią organizatorzy:
"Krew z mlekiem" ma być okazją do rozmowy również z czytelnikami, starszymi i młodszymi - o literaturze, o specyficznym gatunku, jakim jest kryminał, o roli kultury w życiu społecznym. Mile będą widziane całe rodziny, dzieci i dorośli. Pretekstem do zorganizowania spotkania o tak nietypowej formule jest inauguracja działalności apolitycznego ruchu Kultura Niepodległa.
Zaproszeni autorzy są jego inicjatorami. Jednym z celów ruchu jest uczczenie stulecia niepodległości naszego kraju z podkreśleniem, jak ogromną rolę odegrała kultura w historii Polski. Wprawdzie do 2018 roku zostało jeszcze parę miesięcy, ale cieszmy się niepodległością już dzisiaj. A radosne spotkanie z autorami popularnych książek powinno być inspiracją dla wszystkich, którzy wierzą, że o ważnych dla narodu datach można mówić bez patosu, za to z uśmiechem i pasją.
Fot. Bartosz Bobkowski / Agencja Gazeta
Zygmunt Miłoszewski
Pisarz, scenarzysta. Jego kryminały zostały przetłumaczone na prawie dwadzieścia języków, w tym tak egzotyczne jak hebrajski i japoński, którym to faktem autor drażni kolegów po fachu, przede wszystkim swego odwiecznego rywala Mariusza Czubaja. Jedynego, który tak samo jak Miłoszewski został dwukrotnie uhonorowany nagrodą Wielkiego Kalibru. Prywatnie furiat, żarłok, frankofil i sąsiad Grzegorza Kasdepkego.
TOMASZ PIETRZYK
Mariusz Czubaj
Pisarz, autor powieści kryminalnych, profesor antropologii kultury. Podobnie jak Zygmunt Miłoszewski jest dwukrotnym zdobywcą Nagrody Wielkiego Kalibru na najlepszą polską powieść kryminalną i sensacyjną (21:37 w 2009 oraz R.I.P. w 2017 roku), dlatego obaj toczą od lat nierozstrzygnięte pojedynki na śmierć i życie. Karateka (1 Dan w karate tradycyjnym). Początkujący saksofonista.
MARCIN ONUFRYJUK
Grzegorz Kasdepke
Pisarz, który wydał więcej bestsellerów niż Zygmunt Miłoszewski i Mariusz Czubaj zdołają kiedykolwiek napisać. Zdobywca niemal wszystkich nagród, o jakich może marzyć polski autor tworzący dla dzieci (plus kilka specjalnych: ZAiKS-u, Kallimacha, Beta i in.). Jedyny w tym gronie, którego utwory od lat są obecne w szkolnych podręcznikach oraz na listach lektur - i który musi torpedować pomysły otwierania przedszkoli swego imienia.
Podczas spotkania sprzedaż książek zaproszonych autorów będzie prowadziła Fundacja "Sąsiedzi"
RENEGACI W HELIOSACH
Renegades (Francja, Niemcy 2017). Reż. Steven Quale. Aktorzy: J.K. Simmons, Sullivan Stapleton, Charlie Bewley
Przygodowy film z wojną, złotem i miłością w tle. Całość doprawiona sporą dawką łobuziarskiego humoru.
Jest rok 1995. Pięciu supertwardzieli z elitarnej jednostki komandosów, Navy Seals, stacjonuje w okolicy Sarajewa. W barze, gdzie co wieczór odreagowują stresy dnia, poznają piękną kelnerkę Larę. To ona zdradzi im swój rodzinny sekret, okupiony wielką ludzką tragedią i wart 300 milionów dolarów. Tyle kosztuje na rynku zrabowanego przez nazistów podczas drugiej wojny światowej złoto, które chcą zdobyć bohaterowie.
Dla marzącej o działalności humanitarnej kobiety taka suma to szansa na pomoc ojczyźnie, dla nich okazja, by wreszcie zrobić coś dobrego. Jest tylko jeden szkopuł - skarb spoczywa na dnie jeziora, dowództwo nie może wiedzieć o akcji, na komandosów polują lokalni najemnicy, a na wykonanie zadania jest kilkanaście godzin. Ale! Dla chcącego nic trudnego.
Film na ciekawy punkt wyjścia, dobry rytm i akcją nakreśloną gdzieś na granicy tego, co możliwe, dzięki czemu bohaterowie jawią się trochę jak superherosi. "Renegaci" to żadna rewolucja, ale sprawnie zrealizowane, sympatyczne oglądadło, troszkę w stylu lat dziewięćdziesiątych: z łobuzerską energią, trochę ideowe, no i niepozbawione cieniutkiej warstewki lukru.
Współautorem scenariusza jest zresztą odpowiedzialny za wielkie hity tamtych lat Luc Besson. Warto zwrócić uwagę na świetną, szerokim gestem zagraną, rolę drugoplanową J.K. Simmonsa.
Fot. Philippe Penel / materiały prasowe Solopan
TANNA W FORUM
Dramat miłosny ? la Romeo i Julia rozgrywający się w plemieniu Yakel żyjącym na wysepce Tanna na Pacyfiku.
I to żyjącym jak przed wiekami, świadomie odrzucającym zachodnią cywilizację, trzymającym się uparcie tzw. Kastomu, systemu pradawnych wierzeń i obyczajów. W ten egzotyczny świat udało się wejść dwóm australijskim dokumentalistom. Przebywali oni wśród mieszkańców Tanny wiele miesięcy, zdobyli ich zaufanie i nakręcili z nimi film inspirowany autentycznymi wydarzeniami, które rozgrywały się tu kilkadziesiąt lat wcześniej. "Tanna" opowiada historię bardzo prostą, starą jak świat, możliwą wszędzie tam, gdzie istnieje zwyczaj aranżowania małżeństw. Wódz Yakel chce zakończyć krwawy konflikt z sąsiednim plemieniem Imedinów i dla przypieczętowania wynegocjowanego pokoju oferuje piękną Wawę synowi ich wodza. Wawa jednak kocha z wzajemnością Daina ze swojego plemienia. I tak racja serca zderza się z racją stanu.
Pierwszym skojarzeniem jest, oczywiście, "Romeo i Julia", choć analogia byłaby pełniejsza, gdyby zakochani należeli do wrogich sobie społeczności. Ale nie banalna w sumie historia jest tu najważniejsza, ale świat, w jakim się rozgrywa, zabarwiający ją na oryginalniejszy kolor. Świat zupełnie inny od naszego: inne zwyczaje, inne stroje, inne krajobrazy. Sama zresztą sceneria - wściekle zielony tropikalny las, wulkan sypiący iskrami i buchający parą, będący siedzibą miejscowego bóstwa - wystarczyłaby, aby oglądać "Tannę" z zainteresowaniem.
Reż. Sofia Coppola, prod. American Zoetrope, FR Productions, 2017
NA POKUSZENIE W HELIOSACH
Dramat psychologiczny z czasów wojny secesyjnej. Ranny żołnierz w żeńskiej szkole na Południu.
McBurney (Farrell), irlandzki najemnik walczący po stronie Unii, zostaje znaleziony w lesie przez małą dziewczynkę i dostarczony na teren posiadłości, gdzie znajduje się szkoła prowadzona przez surową panią Marthę (Kidman). Początkowo ma zostać wydany Konfederatom, ostatecznie jednak duch chrześcijańskiego miłosierdzia zwycięża: kobiety umieszczają rannego w łóżku w jednym z pokojów i zajmują się nim.
Miejsce, do którego trafia "Jankes", jest specyficzne. Otoczona lasami jak z mrocznej baśni żeńska szkoła wydaje się być wysepką cywilizacji na morzu barbarzyństwa. Wokół szaleje żywioł wojny rozpętany przez mężczyzn, zaś tu, w zamkniętym, izolowanym od otoczenia kręgu kobiet, panuje spokój i atmosfera uduchowionej czystości. To McBurney wnosi tu brud zewnętrznego świata, cielesność, fizjologię.
Wnosi też oczywiście - ostatecznie gra go duży przystojniak - ogólny niepokój erotyczny. Wyzwalają się tłumione emocje, zaczyna kobieca rywalizacja. Najstarsza z uczennic wyraźnie go kokietuje. Sfrustrowana nauczycielka Edwina (Dunst) wydaje się wiązać z nim nadzieje na przyszłość. Tylko pani Martha, kobieta twarda i z charakterem, wydaje się odporna na jego urodę, ale kto wie, co tak naprawdę dzieje się w jej głowie.
Coppola otrzymała za swój film nagrodę za reżyserię w Cannes.
Grand Palais
BRACIA LUMI?RE W FORUM
Dokument o braciach, którzy spełnili marzenie epoki i ożywili fotografię, nakręcony z kinofilskiej pasji przez Thierry'ego Frémaux, dyrektora festiwalu w Cannes.
Zaczyna się od wątpliwości: które z ujęć wyjścia robotników z fabryki Lumiere należy właściwie uznać za pierwszy film w historii, skoro nakręcono trzy wersje? Dalej będzie łatwiej: pierwszy filmowy posiłek to śniadanie, pierwsza komedia - słynny "Polewacz polany". Tych pierwszych razów mamy więcej, w końcu bracia Lumiere zasłynęli jako pionierzy kina. Auguste często występował, a Louis filmował, kręcąc korbką kinematografu.
Thierry Frémaux prezentuje 108 z 1422 krótkich, 50-sekundowych filmów Louisa i jego operatorów, jakie powstały do 1905 roku. Montaż został opatrzony szeregiem spostrzeżeń i dowcipnych anegdot, które poszerzają horyzont spojrzenia, układając się w fascynującą opowieść. Frémaux konsekwentnie komentuje sposób kadrowania, znajduje dowody doskonalenia się filmowców w tej materii. Zwraca uwagę na dobór tematów, podobieństwa do obrazów Renoira czy Degasa, szczegóły czy zdarzenia w tle, których widz by nie zauważył. Podkreśla, że to nie są sytuacje przypadkowo uchwycone na taśmie. Dostrzega w braciach reżyserów, którzy wyznaczyli drogę rozwoju kina, świadomych celu i emocji, jakie chcą wywołać u widzów.
Choć często inscenizowane, nie mówiąc już, że sama obecność kinematografu na ulicy wywołała nienaturalne zachowania przechodniów, filmy te mają niezaprzeczalną wartość dokumentalną. Pozostają świadectwem epoki, kroniką codzienności przełomu XIX i XX wieku. Nie tylko Lyonu, La Ciotat, gdzie na stację wjeżdża pociąg, który przeraził publiczność podczas seansu i proustowskiego Paryża, bo przecież Lumiere wysyłali współpracowników w świat.
Jedyne, co z czasem może u Frémaux męczyć, to niekończący się zachwyt, z jakim komentuje kolejne filmy - wychwala bezbłędną kompozycję, wyczucie przestrzeni, nawet piękno drgającego obrazu z balonu na uwięzi, a także humor i fantazję twórców. Nie jest to, oczywiście, zachwyt groupies drących się w niebogłosy na widok gwiazdy rocka, lecz uznanie admiratora twórczości Lumi?re'ów poparte niezwykłą wiedzą filmoznawczą.
Materiały prasowe Best Film
SUPER SPARK: GWIEZDNA MISJA W HELIOSACH
Animacja dla dzieci o małpie z kosmicznego śmietniska, która wraz z przyjaciółmi próbuje odbić z rąk samozwańca rodzinną planetę. Strata czasu.
Wyobraźcie sobie, że Simba z "Króla lwa" jest szympansem, a jego przygody rozgrywają się gdzieś na skraju uniwersum "Gwiezdnych wojen", "Planety małp" i "Wall-E". Brzmi karkołomnie? Taki jest też cały ten film: od początku zarzuca nas techno-bełkotem, czerstwymi żartami i slapstickiem podszytym niepotrzebną przemocą. Twórcy "Super Sparka" wrzucili znane motywy do blendera, ale koktajl wyszedł zupełnie niestrawny.
fot. Arkana Studio Filmowe
HABIT I ZBROJA W HELIOSACH
Fabularyzowany dokument z elementami animacji o Krzyżakach.
Film to nietypowo kinowa premiera, a seans, na który warto wybrać się do wybranych kin studyjnych - lub poczekać, aż trafi do telewizji. Wybrana przez twórców formuła dobrze się sprawdzi na srebrnym ekranie.
Nastawiona na międzynarodową widownię produkcja ma zagranicznego narratora. W tej roli Stacey Keach, prywatnie od lat mąż Polki, Małgosi Tomassi. To napakowana informacjami, ale z szacunkiem dla logiki i chronologii ujęta opowieść o zakonie krzyżowców, wprowadzająca laików w arkana organizacji, która odcisnęła piętno na polskiej historii, ale była zjawiskiem na skalę międzynarodową.
Na białostockim Palcu Niezależnego Zrzeszenia Studentów już w sobotę (2.09) będzie można zrelaksować się, porozmawiać o wszystkim, a zwłaszcza o tym jak ten to miejsce ma wyglądać w przyszłości.
Organizatorzy, czyli Inicjatywa Plac NZS - w tej przestrzeni miejskiej stanowiącej w praktyce obecnie wyłącznie ciąg komunikacyjny - przygotowują szereg atrakcji.
- Będzie trochę muzyki, kawa i inne atrakcje. Zaprosiliśmy też przedstawicieli samorządu, architektów. Wszystko po to, by porozmawiać o zagospodarowaniu tego placu. Bo chcemy, by spełniał on oczekiwania wszystkich mieszkańców - zachęcają do udziału organizatorzy.
W programie zaplanowano: pokaz Akademii Tańca Szał (godz. 16), koncert Anatola Borowika (śpiewa pieśni Bułata Okudżawy; godz. 17), prezentacje w ramach "wolnej sceny" - "wolnego mikrofonu" (godz.18), koncert zespołu Motór (godz.19) oraz konkursy i niespodzianki. Niedawno prezydent Białegostoku wydał pozytywną decyzję w sprawie wniosku Inicjatywy Plac NZS o przeprowadzenie konsultacji społecznych na sposób i formę zagospodarowania Placu Niezależnego Zrzeszenia Studentów. Zastrzegł jednak, że nie mogą one odbyć się już we wrześniu.
- Liczymy, że będzie to początek współpracy decydentów i społeczeństwa obywatelskiego w twórczym wypracowywaniu najlepszych rozwiązań dla Białegostoku. Inicjatywa Plac NZS będzie brać czynny udział w konsultacjach od opracowania zagadnień do podsumowania wyników i sformułowania wniosków - zapowiedział w nawiązaniu do decyzji prezydenta lider Inicjatywy Janusz Żabiuk.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze