Obchody rocznicy uchwalenia pierwszej europejskiej konstytucji obrazują zwroty w historii Polaków. Pierwszą świętowano w 1792 r., w cieniu konfederacji targowickiej i przygotowań Rosji do wojny z Rzeczypospolitą, Wojna ta, nazywana także wojną w obronie Konstytucji 3 maja, doprowadziła do drugiego rozbioru Polski. Ponownie 3 maja obchodziliśmy dopiero po odzyskaniu niepodległości. 29 kwietnia 1919 r. Sejm ustawodawczy uchwalił, że 3 maja jest świętem narodowym.
W Białymstoku w 1919 roku 128 rocznicę konstytucji 3 maja obchodzono hucznie. Była msza, defilada, przemówienia. W pobliżu powstałego po sierpniu 1915 roku cmentarza wojskowego zasadzono trzy drzewa wolności, dąb i dwie lipy. Zorganizowano popołudniowy spektakl dla dzieci i wieczorne przedstawienie w teatrze "Palace".
Jutrzenka Białostocka w wydaniu majowym z 1938 roku donosiła:
"W dniu 3 maja, jako dniu uroczystym Królowej Korony Polskiej oraz patronki naszej Świątyni-Pomnika, ze wszech miar wypada, by uroczystości kościelne i narodowe w tym dniu przynajmniej, koncentrowały się na wzgórzu Św. Rocha.
Uroczystości trzeciomajowe dostatecznie wykazały, jak dobrze się modlić na wzgórzu Św. Rocha, mając nad sobą kopułę nieba rozsłonecznionego i wspaniałą perspektywę na ulicę Marszałka Piłsudskiego, gdzie defilada wojsk udała się wprost świetnie."
W 1939 roku przed kościołem św. Rocha stawiły się oddziały garnizonu białostockiego, a po nabożeństwie nastąpiło przekazanie armii broni i sprzętu wojskowego ufundowanego ze składek społeczeństwa.
Gdy w 1946 r. w Krakowie trzeciomajowa manifestacja studentów przybrała antykomunistyczny charakter, święto przestało być dobrze widziane przez władzę i w 1951 r. zostało zniesione. W czasach PRL 3 maja był dniem opozycyjnych wystąpień. Święto Konstytucji 3 Maja przywrócił Sejm w kwietniu 1990 r. Od 2007 r. 3 maja jest też świętem narodowym Litwy.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze