W niedzielny (11 grudnia) późny wieczór w zasypanym śniegiem Białymstoku zakończyła się 16. edycja festiwalu o charakterystycznym klimacie i niepodrabialnej energii, który gromadzi twórców i fanów krótkiego metrażu. Za oknem hulała zadymka, a w kinie Forum gorąco było od emocji związanych z rozstrzygnięciem konkursu. A wcześniej – od niezwykłych historii płynących przez kilka dni z dużego ekranu, filmowanych w różnych zakątkach globu. Świetnych, zapadających w pamięć obrazów było na tegorocznym festiwalu naprawdę dużo – opowiadały fascynująco o najróżniejszych postaciach, ich wyzwaniach, smutkach, radościach i codzienności – czy to prawdziwych, sfilmowanych w dokumentach, czy fikcyjnych, których twórcy wpadali na najdziksze pomysły i dawali się ponieść wyobraźni.
Nim publiczność mogła zobaczyć 122 konkursowe filmy, selekcjonerzy mieli pełne ręce roboty już na długo przed festiwalem – ta edycja pod względem liczby nadesłanych filmów była rekordowa. Zgłoszeń nadeszło aż 4,5 tys. (o tysiąc więcej niż przed rokiem) z całego świata (w tym z najbardziej egzotycznych zakątków, m.in. z Algierii, Botswany, Wietnamu, Kolumbii, Chile, Filipin, Peru, Sri Lanki, Urugwaju, Panamy, Zambii, Uzbekistanu, Syrii, Singapuru, Tadżykistanu, Hongkongu, Nigerii, Nepalu, Kambodży i Wybrzeża Kości Słoniowej).
Ostatecznie wybrano 122 filmy, które walczyły o nagrody w dziewięciu konkursach, ocenianych przez doborowe międzynarodowe grono jurorów. Oceniała także publiczność, która po każdym bloku konkursowym za pomocą kuponów mogła zagłosować na filmy, które na różne sposoby ją poruszyły, rozśmieszyły, zafascynowały.
I w końcu w niedzielę wieczorem, podczas gali prowadzonej od lat przez dopasowany, przerzucający się żarcikami duet Tomasz Adamski i Piotr Doliński, wszystko stało się jasne.
Jury główne w składzie: Nadja Andrasew (Węgry), Michał Marczak (Polska) i Sasha Prokopenko (Ukraina) Grand Prix festiwalu, czyli Nagrodę Dyrektora Białostockiego Ośrodka Kultury w wysokości 8 tys. zł przyznało filmowi „Warsha" w reżyserii Dani Bdeir z Libanu.
Uzasadnienie jury? „W przestrzeni rusztowań, dźwigów, kombinezonów roboczych i męskości główny bohater odkrywa niebezpieczne, ale ustronne miejsce, gdzie w końcu może się uwolnić i pogodzić ze swoją płynną tożsamością".
„Warsha" to wspaniała, zaskakująca historia, niemal bez słów, której akcja rozgrywa się na budowie drapacza chmur, gdzie w urągających warunkach pracują imigranccy robotnicy, często z narażeniem życia. Jeden z nich, milczący Muhammad (w tej roli Khansa, libański tancerz, performer, redefiniujący tradycyjne i stereotypowe pojęcie męskości w Libanie), decyduje się na pracę na olbrzymim dźwigu, zastępując innego robotnika, który chwilę wcześniej stracił życie. I oto właśnie na szczycie, z dala od oczu innych, odzyskuje wolność i wreszcie może być sobą. Świetny – również choreograficznie – film w niezwykły sposób łączy dramat, poetycki klimat, ascezę i nieoczekiwany wybuch emocji. Docenili go już w tym roku jurorzy na festiwalu w Sundance, gdzie zdobył Nagrodę Jury za najlepszy zagraniczny film krótkometrażowy.
Reżyserka Dania Bdeir, łącząc się z widzami w Białymstoku online, dziękowała za nagrodę i żałowała, że nie może być na ŻUBROFFCE. – Mam nadzieję, że „Warsha" wzrusza i dotyka każdego, kto go ogląda. Dziękuję ekipie, głównemu bohaterowi i wszystkim, którzy przyczynili się do tego, że po pięciu latach pracy udało się nam w końcu skończyć ten film – mówiła Dania Bdeir.
Nagrodę Publiczności, czyli Nagrodę Dzikiego Żubra w wysokości 7 tys. zł (ufundowaną przez firmę Dr Tusz), otrzymał film „Martwe małżeństwo" w reżyserii Michała Toczka.
To pogodna historia pewnej znajomości, nawiązanej wśród… stosu ciał na polu po jakiejś bliżej nieokreślonej bitwie.
Akcja dzieje się na planie filmu historycznego, a widzowie oglądają parę statystów, której głównym zadaniem jest leżenie bez ruchu i byciem martwym. Nieoczekiwanie ta sytuacja zbliża do siebie Filipa, który od lat statystuje jako martwe ciało, i Łucję, która dopiero zaczyna przygodę jako statystka. Pogodny, czuły klimat filmu, pomysł na fabułę, skupienie się nie na głównych bohaterach, tylko na epizodycznej sympatycznej parze – wszystko to podbiło serca publiczności. Właśnie na ten film oddano najwięcej głosów.
„Martwe małżeństwo" zostało też docenione przez jury – film otrzymał I nagrodę w konkursie „Fabuła.pl" (i 3 tys. zł).
Filmów, które otrzymały po kilka nagród w różnych kategoriach, było więcej. Pod tym względem rekordzistą okazał się film „Diabeł/Devil" w reżyserii Jana Bujnowskiego – jury przyznało mu aż trzy nagrody. To surrealistyczna, osadzona w odrealnionych nieco wczesnych latach 90. historia pewnego cwaniaczka przebierającego się za diabła i wykorzystującego naiwność wiejskich ludzi. W końcu samozwańczy „diabeł" trafia do miejsca, gdzie jego „biznes" zderza się z prostotą i filozofią pewnej kobiety, która jako pierwsza nie okazuje lęku (w tej roli znana aktorka Jadwiga Jankowska-Cieślak).
Film otrzymał Nagrodę za Najlepszą Fabułę, Najlepsze Zdjęcia (ich autorem jest Kasper Lorek) i Najlepszą Muzykę (Jan Bujnowski, Bogdan Klat). W każdej kategorii film dostał po 3 tys. zł. Sumując uzasadnienie jury w każdej z trzech kategorii – brzmi ono tak: „Celny scenariusz, reżyseria i montaż filmu przenoszą nas w dziwny poetycki świat wczesnych lat 90. zamieszkały przez podejrzane postacie żerujące na ludzkiej naiwności, a kończą się sceną pokazującą niesamowitą umiejętność narracji i empatii filmowców. (…) Za obrazy, które pomogły przekształcić tę opowieść w filmową perłę. Obrazy, które znalazły perfekcyjny balans pomiędzy wizualną poezją a narracją. (…) Za subtelną, potężną kompozycję, która podnosi poczucie grozy i buduje napięcie".
Wywoływany na scenę trzy razy reżyser Jan Bujnowski żartował: – Jestem tak zaskoczony, że właściwie nie wiem, co powiedzieć. A już w kwestii muzyki… Ona powstała w taki sposób, że nas w ogóle nie było stać na profesjonalnego kompozytora, toteż w końcu za muzykę zabrałem się ja… Więc zaskoczenie jest naprawdę ogromne – mówił reżyser.
– Wśród wielu zaskoczeń na widowni, w tym roku doszło jeszcze jedno – zima [w chwili rozdania nagród Białystok był zasypany padającym od rana śniegiem, co poza problemami z komunikacją tworzyło jednocześnie magiczny klimat – red.]. Zawsze chcieliśmy – stąd wybór terminu – by w trakcie ŻUBROFFKI była zima, taka prawdziwa, no i się pojawiła – mówiła na zakończenie festiwalu Grażyna Dworakowska, dyrektorka Białostockiego Ośrodka Kultury. – Wyszło wspaniale, dziękuję wszystkim za obecność. Twórcom gratuluję nagród, jurorom dziękuję za ciężką pracę, dziękuję też warsztatowiczom i wszystkim, którzy pracowali na finałowy efekt. Dziękuję przed wszystkim za ogromną pracę ekipie Białostockiego Ośrodka Kultury na czele z działem filmowym i Maćkiem Rantem. Wykonali niesamowitą robotę – byście państwo się u nas czuli dobrze. A na koniec festiwalu, na nadchodzące święta i koniec roku – życzę wszystkim nadziei: że w dobie kryzysu, trudności, z którymi mierzymy się my i świat wokół nas, jutro nie „jakoś to będzie", ale że będzie po prostu lepiej.
* GRAND PRIX Festiwalu ŻUBROFFKA 2022 – Nagrodę Dyrektora Białostockiego Ośrodka Kultury w wysokości 8 tys. zł otrzymał film „Warsha" (reż. Dania Bdeir, Liban).
Uzasadnienie jury: W przestrzeni rusztowań, dźwigów, kombinezonów roboczych i męskości główny bohater odkrywa niebezpieczne, ale ustronne miejsce, gdzie w końcu może się uwolnić i pogodzić ze swoją płynną tożsamością.
* I Nagrodę w konkursie międzynarodowym „Okno na Wschód" w wysokości 3 tys. zł otrzymał film „Pa vend / displaced" (reż. Samir Karahoda, Kosowo).
Uzasadnienie jury: Dzięki bohaterom ciągle przemieszczającym się z miejsca na miejsce, od stołu do stołu, ten mocny film pokazuje nam, jak w świecie sportu walczyć o sukces w środowisku, w którym czujemy się izolowani i niedoceniani.
* I Nagrodę w konkursie międzynarodowym „Cały ten świat" w wysokości 3 tys. zł otrzymał film „Datsun" (reż. Mark Albiston, Nowa Zelandia).
Uzasadnienie jury: Wysokooktanowa historia godzenia się z niewyobrażalną stratą, stworzona z niesamowitą biegłością we wszystkich aspektach produkcji. Majstersztyk obrazów i emocji łączących się, by stworzyć opowieść, która trzyma od pierwszego do ostatniego obrazu.
* I Nagrodę w konkursie polskim „Animacja.pl" w wysokości 3 tys. zł otrzymał film „Homebird" (reż. Ewa Smyk, Wielka Brytania, Polska).
Uzasadnienie jury: Za zabawną animację i humor pokazujące uczucie tęsknoty za domem i poczucie obcości w nowym mieście.
* I Nagrodę w konkursie polskim „Fabuła.pl" w wysokości 3 tys. zł otrzymał film „Martwe małżeństwo / A Dead Marrige" (reż. Michał Toczek, Polska).
Uzasadnienie jury: Błyskotliwy i zabawny film skupia światło reflektorów na epizodycznych postaciach i robi to w perfekcyjnym stylu i z czułością.
* I Nagrodę w konkursie polskim „Dokument.pl" w wysokości 3 tys. zł otrzymał film „Opowiedz mi o mnie / Tell Me My Story" (reż. Maciej Miller, Polska).
Uzasadnienie jury: Wszyscy chcemy poznać prawdę o miejscu, z którego pochodzimy. Ten film zabiera nas w podróż razem z młodą kobietą poszukującą odpowiedzi, nawet jeśli ostatecznie, wbrew nadziejom, ich nie otrzymuje.
* Nagrodę za Najlepszy Dokument (3 tys. zł) otrzymał film „In Flow of Words" (reż. Eliane Esther Bots, Niderlandy).
Uzasadnienie jury: Film ukazuje niespotykane okoliczności, w których ich bohaterowie mogą istnieć, tylko będąc jednocześnie obecni i nieobecni. Sprawia, że się zastanawiamy, czy można poznać źródło zła, zachowując neutralność.
* Nagrodę za Najlepszą Fabułę (3 tys. zł) otrzymał film „Diabeł / The Devil" (reż. Jan Bujnowski, Polska).
Uzasadnienie jury: Celny scenariusz, reżyseria i montaż filmu przenoszą nas w dziwny, poetycki świat wczesnych lat 90. zamieszkały przez podejrzane postacie żerujące na ludzkiej naiwności, a kończą się sceną pokazującą niesamowitą umiejętność narracji i empatii filmowców.
* Nagrodę za Najlepszą Animację (3 tys. zł) otrzymał film „Millennium" (reż. Daria Godyń, Polska).
Uzasadnienie jury: Ten hipnotyzujący i wizualnie odkrywczy film animowany przenosi nas w nieodległą przeszłość i ukazuje przerażający, ale i porywający skok w nieznane na przełomie wieków.
* Wyróżnienie za Zdjęcia otrzymał film „Moody" (reż. Karolina Karwan, Tomasz Ratter, Polska).
Uzasadnienie jury: Za niesamowicie urzekające obrazy tworzące magiczną i transową atmosferę, która daje nam wewnętrzne poczucie, jak to jest żyć na końcu świata.
* Nagrodę za Najlepsze Zdjęcia (3 tys. zł) otrzymał film „Diabeł / The Devil" (reż. Jan Bujnowski, zdjęcia Kasper Lorek, Polska).
Uzasadnienie jury: Za obrazy, które pomogły przekształcić tę opowieść w filmową perłę. Obrazy, które znalazły perfekcyjny balans pomiędzy wizualną poezją a narracją.
* Nagrodę za Najlepszą Muzykę (3 tys. zł) otrzymał film „Diabeł / The Devil" (reż. Jan Bujnowski, muzyka: Jan Bujnowski, Bogdan Klat, Polska).
Uzasadnienie jury: Za subtelną, potężną kompozycję, która podnosi poczucie grozy i buduje napięcie.
* I Nagrodę w wysokości 3 tys. zł otrzymał film „Precautionary Measure" (reż. Lizzy Deacon, Ika Schwander, Niderlandy).
Uzasadnienie jury: Za przygodowe podejście do filmowej formy jury nagrodziło film, w którym performatywne i rytualne gesty opisują kobiece lub niebinarne rozumienie pojęcia histerii. Zabawna, emocjonalna i burzliwa podróż, na której końcu jest odświeżający portret kobiet w ogniu.
* Wyróżnienie otrzymał film „The Sower of Stars / El sembrador de estrellas", reż. Lois Patio, Hiszpania.
Uzasadnienie jury: Filmowy nokturn, którego wizualną poezję można kontemplować nie tylko na ekranie, ale także zgłębiać w głębszych strukturach umysłu.
* Nagrodę Dzikiego Żubra – Nagrodę Publiczności 16. Międzynarodowego Festiwalu Filmów Krótkometrażowych ŻUBROFFKA w wysokości 7 tys. zł, ufundowaną przez firmę Dr Tusz, otrzymał film „Martwe małżeństwo" (reż. Michał Toczek, Polska).
* Nagrodę w konkursie „Music Video" w wysokości 3 tys. zł, przyznaną głosami publiczności otrzymał wideoklip „Residente: This Is Not America", reż. Gregory Ohrel, Stany Zjednoczone.
* Nagrodę w konkursie „Midnight Shorts" w wysokości 3 tys. zł, przyznaną głosami publiczności, otrzymał film „Stuffed", reż. Theo Rhys, Wielka Brytania.
* Nagrody w konkursie „Kids" w wysokości 3 tys. zł, przyznane przez młodych widzów, otrzymały filmy w czterech kategoriach:
* Nagrodę Kids 6+ (3 tys. zł) otrzymał film „Piccolino. Una aventura en la ciudad / Piccolino. Przygoda w mieście", reż. Giovanni Maccelli, Hiszpania.
* Nagrodę Kids 10+ (3 tys. zł) otrzymał film „Fundamentals of Art / Podstawy sztuki", reż. David Payne, Czechy.
* Nagrodę Kids 12+ (3 tys. zł) otrzymał film „Friend / Przyjaciel", reż. Andrey Svetlov, Białoruś.
* Nagrodę Kids 15+ (3 tys. zł) otrzymał film „Untitled Project / Bez tytułu", reż. Kacper Buratyński, Polska.
* Nagrodę w konkursach polskich („Animacja.pl", „Fabuła.pl", „Dokument.pl") w wysokości 3 tys. zł otrzymał film „Lata świetlne / Light Years", reż. Monika Proba, Polska.
Uzasadnienie jury: Za wiarę, że warto być sobą w świecie kształtowanym przez normy i oczekiwania, oraz dotknięcie głębi piękna wschodniej kultury.
* Wyróżnienie w konkursach polskich („Animacja.pl", „Fabuła.pl", „Dokument.pl") otrzymał film „Millennium", reż. Daria Godyń, Polska.
Uzasadnienie jury: Za wyraziste oddanie klimatu zbliżającego się końca w opowieści zanurzonej w popkulturze lat 90.
* Nagrodę w wysokości 3 tys. zł otrzymał film „Lata świetlne / Light Years", reż. Monika Proba, Polska.
Uzasadnienie jury: Zwycięski film przedstawia nam nieoczekiwany temat i oryginalnego głównego bohatera. Choć porusza delikatne kwestie duchowe, pozostawia widzom pozytywny, lekki posmak domowego ciepła, jedności i bezwarunkowego wsparcia. W nienachalny sposób łączy kilka gatunków: dokument etnograficzny, portret rodzinny i ambitną historię osobistą.
* Wyróżnienie otrzymał film „Było sobie morze… / Once there was a sea…", reż. Joanna Kożuch, Polska.
Uzasadnienie jury: Za głębokie dokumentalne spojrzenie na ważny, choć zapomniany temat, zrealizowany w doskonały sposób za pomocą świetnie dobranych technik wizualnych.
* Nagrodę w wysokości 3 tys. zł otrzymał film „The Seine’s Tears" (reż. Yanis Belaid, Eliott Benard, Nicolas Mayeur, Etienne Moulin, Hadrien Pinot, Lisa Vicente, Philippine Singer, Alice Letailleur, Francja).
Uzasadnienie jury: Za filmowe świadectwo masakry, o której wielu chciało zapomnieć. Za ogromną precyzję reżyserską i stworzenie poruszającej opowieści, która zachowuje sugestywność mimo niemal całkowitej rezygnacji z ukazania dosłownej przemocy.
* Wyróżnienie otrzymał film „Handbook" (reż. Pavel Mozhar, Niemcy, Białoruś).
Uzasadnienie jury: Za intencjonalnie wyczerpujące doświadczenie filmowe ujęte w jednocześnie ascetycznej i wstrząsającej formie.
Organizatorem festiwalu jest Białostocki Ośrodek Kultury – DKF „GAG".
Wydarzenie zostało zrealizowane z dotacji Miasta Białegostoku.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze